Φάε ψάρι και για σωστή όραση!

Σύμφωνα με τις αρχές της Μεσογειακής δίαιτας, τα ψάρια πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής μας λόγω της είναι πλούσιας διατροφικής τους αξίας. Συστήνεται μάλιστα να καταναλώνονται τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα για την εξασφάλιση των ευεργετικών ιδιοτήτων τους για τον οργανισμό.

Ένα σημαντικό όφελος της κατανάλωσης ψαριού αφορά τη διατήρηση της όρασης.

Πιο συγκεκριμένα, η συχνή κατανάλωση ψαριών μπορεί να συσχετίζεται με μείωση των πιθανοτήτων προσβολής από τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας του ματιού.

Το μάτι είναι ένα σημαντικό αισθητήριο όργανο που απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα για έναν υγιή και παραγωγικό τρόπο ζωής. 

Πολλές μελέτες έχουν εντοπίσει τη λουτεΐνη και τη ζεαξανθίνη ως βασικά συστατικά για την υγεία των ματιών. 

Η λουτεΐνη και η ζεαξανθίνη είναι καροτενοειδή χρωστικά που προσδίδουν κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα σε διάφορα κοινά τρόφιμα όπως το πεπόνι, τα ζυμαρικά, το καλαμπόκι, τα καρότα, οι πορτοκαλί / κίτρινες πιπεριές καθώς και στα ψάρια.  Οι ουσίες αυτές αποτελούν τις κύριες χρωστικές που βρίσκονται στο κίτρινο σημείο του ανθρώπινου αμφιβληστροειδούς και προστατεύουν την ωχρά κηλίδα από βλάβη από το μπλε φως. Παράλληλα, βελτιώνουν την οπτική οξύτητα και απομακρύνουν τα επιβλαβή είδη αντιδραστικών οξυγόνων. Ο ρόλος τους στην υγεία του ανθρώπου, ιδίως στην υγεία του οφθαλμού, είναι καθιερωμένος από επιδημιολογικές, κλινικές και παρεμβατικές μελέτες καθώς έχουν συνδεθεί με μειωμένο κίνδυνο εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας (AMD) και καταρράκτη.

Επιπρόσθετα, τα λιπαρά οξέα που βρίσκονται στα ψάρια μπορεί να συσχετιστούν με ασθένεια των ματιών.

Σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Archives of Ophthalmology περιελάμβανε περισσότερους από 4.500 άνδρες και γυναίκες που ήταν μεταξύ των ηλικιών 60 και 80. Στην αρχή της μελέτης, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με τα τρόφιμα που έτρωγαν τακτικά και εξετάστηκαν για AMD. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι εκείνοι που κατανάλωναν τα υψηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, κυρίως από ψάρια, είχαν 39% λιγότερες πιθανότητες να έχουν AMD.  Οι άνθρωποι που έτρωγαν ψάρια λιγότερο συχνά φαινόταν επίσης να απολαμβάνουν μερικά από αυτά τα οφέλη. Οι ερευνητές που διεξήγαγαν τη μελέτη, πρότειναν ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο AMD με διάφορους τρόπους, όπως η προώθηση της υγιούς λειτουργίας των αιμοφόρων αγγείων, επηρεάζοντας τα γονίδια που στρέφονται στην ενεργοποίηση και στην απενεργοποίηση της νόσου καθώς και μείωση της φλεγμονής. Μαζί με προηγούμενες μελέτες σχετικά με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και την AMD, οι ερευνητές δήλωσαν ότι τα αποτελέσματα δείχνουν πως η αλλαγή της διατροφής, με αύξηση των πλούσιων σε ωμέγα-3 τροφών, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της νόσου.

Υπάρχει μια αυξανόμενη παγκόσμια ανησυχία για θέματα που σχετίζονται με την υγεία των ματιών.

Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, η έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) σχετικά με την όραση (2010) εντοπίζει τις κύριες αιτίες της διαταραχής της ως εξής: μη διορθωμένα διαθλαστικά σφάλματα (43%), καταρράκτη (33%), γλαύκωμα (2%), εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας (λόγω ηλικίας) (AMD) (1%), διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (1%) ενλω περίπου 18% είναι απροσδιόριστης φύσης. Η έκθεση παραθέτει επίσης τις τρεις κύριες αιτίες τύφλωσης όπως καταρράκτη (51%), γλαύκωμα (8%), AMD (5%), διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (1%) και απροσδιόριστες αιτίες (21%).

Ο καταρράκτης είναι η κύρια αιτία τύφλωσης μεταξύ ατόμων άνω των 40 ετών, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες λόγω ακατάλληλης διατροφής (π.χ. έλλειψη καροτενοειδών στη διατροφή) και μολυσματικών ασθενειών. Από την άλλη πλευρά, ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας (AMD) είναι η κύρια αιτία τύφλωσης, με περιορισμένες επιλογές θεραπείας, σε άτομα άνω των 65 ετών σε βιομηχανικές χώρες. Και οι δύο ασθένειες αναμένεται να αυξηθούν απότομα στον ηλικιωμένο πληθυσμό μέσα στα επόμενα 10-15 χρόνια, προκαλώντας μεγάλο αντίκτυπο στην υγειονομική περίθαλψη. Αυτό απαιτεί παγκόσμιες συλλογικές προσπάθειες για την ανάπτυξη στρατηγικών ως προς την πρόληψη των δύο αυτών, σχετιζόμενων με την ηλικία, ασθενειών, προωθώντας τις κατάλληλες δίαιτες. Αυτές, θα πρέπει να είναι πλούσιες σε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λουτεΐνη, ζεαξανθινη και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων όπως τα λιπαρά ψάρια.

Βιβλιογραφία

1. World Health Organization. Global data on visual impairments, 2012. Available online: http://www.WHO.int/blindness/GLOBALDATAFINALforweb.pdf (accessed on 17 October 2012).
2. Gottlieb, J.L. Age-related macular degeneration. JAMA2002, 288, 2233–2236.
3. Mogk, L. The differences between wet and dry age-related macular degeneration, 2013. Available online: http://www.visionaware.org/section.aspx?FolderID=6&SectionID=134&DocumentID=5972(accessed on 7 March 2013).
4. Owen, C.G.; Tarrar, Z.; Wormald, R.; Cook, D.G.; Fletcher, A.E.; Rudnicka, A.R. The estimated prevalence and incidence of late stage age-related macular degradation in the UK.  J. Ophthalmol.2012, 96, 752–756.
5. Friedman, D.S.; O’Colmain, B.J.; Munoz, B. Prevalence of age-related macular degeneration in the United States.  Ophthalmol.2004, 122, 564–572.
6. Taylor, H.; Guymer, R.; Keefe, J. The Impact of Age-Related Macular Degeneration; Limited, A.E.P., Ed.; University of Melbourne: Melbourne, Australia, 2006; pp. 1–72.
7. IAPB (The International Agency for the Prevention of Blindness). Vision 2020—The Right to Sight. Available online: http://www.iapb.org(accessed on 3 April 2013).
8. Seddon, J.M.; Ajani, U.A.; Sperduto, R.D.; Hiller, R.; Blair, N.; Burton, T.C.; Farber, M.D.; Gragoudas, E.S.; Haller, J.; Mille, D.T.; et al.Dietary carotenoids, vitamin A,C and E, and advanced age-related macular degeneration. Eye Disease Case-Control Study Group. JAMA 1994, 272, 1413–1420.
9. Richer, S.; Stiles, W.; Statkute, L.; Pulido, J.; Frankowski, J.; Rudy, D.; Pei, K.; Tsipursky, M.; Nyland, J. Double-masked, placebo-controlled, randomized trial of lutein and antioxidant supplementation in the intervention of atrophic age-related macular degeneration: The Veterans LAST study (Lutein Antioxidant Supplementation Trial). Optometry2004, 75, 216–230.
10. SanGiovanni, J.P. Archives of Ophthalmology, May 2007; vol 125: pp 671-679. © 2007 WebMD, Inc. All rights reserved.

Συντάκτης Άρθρου