Πόσο υγιεινό και ασφαλές είναι το ωμό ψάρι;

Το ψάρι αποτελεί μία σημαντική πηγή υψηλής ποιότητας πρωτεΐνης και θρεπτικών συστατικών. Κατέχει σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της καλής υγείας, καθώς ερευνητικά αποδεικνύεται η σπουδαία σημασία του στην κατανάλωση του ακόμα και καθημερινά.

Οφέλη για την υγεία

Το ψάρι περιέχει απαραίτητα πολυακόρεστα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί από μόνο του να παράγει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ωστόσο είναι απαραίτητα για την καλή καρδιακή λειτουργία, την μείωση του κινδύνου της νόσου Alzheimer, την καλή λειτουργία του εγκεφάλου και την ανάπτυξη του στα παιδιά. Επίσης παρουσιάζουν αντιυπερτασική αλλά και αντιφλεγμονώδη δράση. Μάλιστα έρευνες δείχνουν ότι στην επιβράδυνση της άνοιας σημαντικότερο ρόλο κατέχουν τα ω3 μέσω της κατανάλωσης ψαριού, σε σχέση με τη λήψη συμπληρώματος.

Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας συνιστά την κατανάλωση τουλάχιστον 2% των συνολικών θερμίδων που λαμβάνουμε σε μια ημέρα ως ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που ισούται με περίπου 4 γραμμάρια την ημέρα.. Επιπροσθέτως, τα λιπαρά ψάρια είναι πλούσια σε βιταμίνη D, συμβάλλοντας έτσι στην πρόληψη της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων.

Ωμό ψάρι και προβλήματα υγείας

Η κατανάλωση ψαριού τα τελευταία χρόνια έχει γίνει πιο δημοφιλής, καθώς αυξάνεται το ποσοστό των καταναλωτών που προτιμούν την Ιαπωνική κουζίνα, καταναλώνοντας ωμό ψάρι με κύριες επιλογές το σούσι και το σασίμι αλλά και διαφορετικές τεχνικές σερβιρίσματος όπως το σεβίτσε και το καρπάτσιο.

Υπάρχουν πολλοί πρακτικοί λόγοι για τους οποίους το ψάρι μαγειρεύεται πριν καταναλωθεί , αντί να σερβίρεται ωμό, καθώς το μαγείρεμα σκοτώνει βακτήρια και παράσιτα που μπορούν να προκαλέσουν οξεία παρασιτικά συμπτώματα και ασθένειες.

Η οιστορχίαση είναι μία ηπατική πάθηση που προκαλείται από κατανάλωση ωμού ψαριού που έχει επιμολυνθεί, προκαλώντας βλάβες στο συκώτι.

Επίσης οι  ταινίες ψαριών μεταδίδονται σε ανθρώπους που τρώνε ωμά ψάρια γλυκού νερού και  μπορεί να προκαλέσουν μια ασθένεια γνωστή ως διφυλοβοθρίωση. Τα  συμπτώματα περιλαμβάνουν κόπωση, δυσφορία στο στομάχι, διάρροια ή δυσκοιλιότητα

Τα παρασιτικά σκουλήκια μπορεί να προκαλέσουν μια ασθένεια που ονομάζεται ανισακίαση και προκαλεί γαστρεντερικές διαταραχές. Αυτά τα σκουλήκια ζουν σε θαλάσσια ψάρια  κυρίως στη Νότια Αμερική και τη Σκανδιναβία.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο μαγειρεύονται τα ψάρια είναι ο κίνδυνος τροφικής δηλητηρίασης. Τα κύρια συμπτώματα της τροφικής δηλητηρίασης περιλαμβάνουν στομαχικές διαταραχές, ναυτία, έμετο και διάρροια. Τα δυνητικά επιβλαβή βακτήρια που ανιχνεύονται στα ωμά ψάρια περιλαμβάνουν Λιστέρια, Vibrio, Κλωστρίδιο και Σαλμονέλα

Σε άτομα με χαμηλό ανοσοποιητικό σύστημα, άτομα μεγάλης ηλικίας αλλά και γυναίκες στην εγκυμοσύνη, η κατανάλωση ωμού ψαριού αντενδείκνυται.

Παράλληλα, τα ψάρια είναι γνωστό ότι συσσωρεύουν τοξικά βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, Μία μελέτη διαπίστωσε ότι η ποσότητα του υδραργύρου ήταν 50-60% χαμηλότερη στα μαγειρεμένα ψάρια από ό, τι στα ωμά ψάρια, κατά πάσα πιθανότητα λόγω απώλειας μέρους τους λίπους τους κατά το μαγείρεμα.

Οφέλη για την υγεία στην κατανάλωση ωμού ψαριού.

Τα ωμά ψάρια δεν περιέχουν προσμείξεις που σχηματίζονται όταν τα ψάρια τηγανίζονται ή ψήνονται στη σχάρα. Για παράδειγμα, τα ψάρια που μαγειρεύονται σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να περιέχουν ποικίλες ποσότητες ετεροκυκλικών αμινών, οι οποίες ερευνητικά συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, όταν υπάρχει υψηλή πρόσληψη.

Το τηγάνισμα ψαριών μπορεί να μειώσει την ποσότητα των  ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όπως το εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και το docosahexaenoic acid (DHA), μειώνοντας έτσι, την βασική πηγή απαραίτητων λιπαρών οξέων

Πώς να ελαχιστοποιήσετε τους κινδύνους των ωμών ψαριών

• Να καταναλώνετε ωμό ψάρι που έχει καταψυχθεί: Το πάγωμα των ψαριών για μια εβδομάδα στους -20 ° C ή για 15 ώρες στους -35 ° C, είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για τη θανάτωση των παρασίτων.
• Επιθεωρήστε τα ψάρια σας: Ο έλεγχος των ψαριών οπτικά πριν το καταναλώσετε είναι επίσης χρήσιμος, αλλά μπορεί να είναι ανεπαρκής καθώς πολλά παράσιτα είναι δύσκολο να εντοπιστούν.
• Αγοράστε από αξιόπιστους προμηθευτές: Φροντίστε να αγοράσετε τα ψάρια σας από αξιόπιστα εστιατόρια ή προμηθευτές ψαριών που τα έχουν αποθηκεύσει και χειριστεί σωστά.
• Βεβαιωθείτε ότι το ψάρι μυρίζει φρέσκο: Μην τρώτε ψάρια που έχουν δυσάρεστη ή περίεργη οσμή

• Μην αφήνετε τα ψάρια έξω από το ψυγείο για περισσότερο από μία ή δύο ώρες. Τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου.

Συμπερασματικά

Η κατανάλωση ψαριού ακόμα και καθημερινά, δίνει τη δυνατότητα στον οργανισμό να καλύψει πολλά σημαντικά θρεπτικά συστατικά αλλά και να συμβάλλει στην βελτίωση της υγείας πολλών οργάνων και συστημάτων του σώματος. Η κατανάλωση ωμού ψαριού έχει γίνει δημοφιλής τα τελευταία χρόνια γι αυτό και οι ερευνητές μελέτησαν αυτό τον τρόπο κατανάλωσης, βρίσκοντας πως υπάρχουν οφέλη αλλά και πιθανότητες λοίμωξης.

Το βασικά κριτήρια στην κατανάλωση ψαριού είναι η επιλογή του ψαριού της αρεσκείας μας, η προσπάθεια να δοκιμάσουμε όσο το δυνατόν διαφορετικά ψάρια για μεγαλύτερη ποικιλία(κάθε ψάρι έχει άλλα επίπεδα βιταμίνης D και ω3 λιπαρών οξέων) και η επιλογή του τρόπου μαγειρέματος που μας αρέσει. Ό,τι και να επιλέξουμε η βάση είναι ότι έχουμε διαλέξει μία τροφή προς όφελος της συνολικής μας υγείας.

Βιβλιογραφία

1. Mar Drugs. 2019 Jun 22.Effects of Fish n-3 PUFAs on Intestinal Microbiota and Immune System. Cinzia Parolini
2. Can J Neurol Sci. 2014 JanThe influence of fish oil on neurological development and function. Noran M Abu-Ouf, Mohammed M Jan
3. Heart. 2019 SepFish consumption for cardiovascular health: benefits from long-chain omega-3 fatty acids versus potential harms due to mercury. Xiong-Fei Pan et al
4. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019. Antihypertensive activity of fish protein hydrolysates and its peptides. Yathisha et al
5. Contemp Clin Trials. 2012 Jan. The Vitamin D and OmegA-3 Trial  (VITAL): rationale and design of a large randomized controlled trial of vitamin D and marine omega-3 fatty acid supplements for the primary prevention of cancer and cardiovascular disease. Joann E Manson et al
6. Asian Pac J Cancer Prev. 2016. Raw Fish Consuming Behavior Related to Liver Fluke Infection among Populations at Risk of Cholangiocarcinoma in Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Wasugree Chavengkun et al
7. Crit Rev Food Sci Nutr. 2016 Jul. Prevalence and Mean Intensity of Anisakidae Parasite in Seafood Caught in the Mediterranean Sea Focusing on Fish Species at Risk of Being Raw-consumed. A Meta-Analysis and Systematic Review. Fabio Colombo et al
8. Emerg Infect Dis. 2017 Dec. Group B Streptococcus Infections Caused by Improper Sourcing and Handling of Fish for Raw Consumption, Singapore, 2015-2016. Man L Chauet al

Συντάκτης Άρθρου