Τι δείχνουν οι έρευνες για τις δίαιτες χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων;

Τι δείχνουν οι έρευνες για τις δίαιτες χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων;

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon3 min read
Spread the love

Υπάρχει έντονη αντιπαράθεση σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα  των διατροφικών σχημάτων που περιλαμβάνουν χαμηλή πρόσληψη υδατανθράκων.

 Σωματικό βάρος

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι οι συγκεκριμένες δίαιτες προσφέρουν μεγαλύτερη απώλεια βάρους σε διάστημα 6 μηνών σε σχέση με τη μεσογειακού τύπου δίαιτα και τις δίαιτες που περιλαμβάνουν χαμηλή πρόσληψη λίπους. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα μιας δίαιτας χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων μειώνεται σταδιακά με το πέρας των 6 μηνών. Τα ετήσια αποτελέσματα στη μείωση του βάρους φαίνεται να είναι τελικώς παρόμοια με τα αντίστοιχα μίας δίαιτας μεσογειακού τύπου ή μίας δίαιτας χαμηλής πρόσληψης λίπους (Hession M., et al., 2009, Shai I., et al., 2008, Nordmann A.J., et al., 2006).

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων φαίνεται να ανακτούν τελικά μεγάλο ποσοστό του βάρους που έχασαν σε διάστημα 2 ετών (Shai I., et al., 2008).

Μία μετά-ανάλυση έδειξε παρόμοια μείωση βάρους μέσω μίας δίαιτας χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και μεσογειακού τύπου δίαιτας σε διάστημα 2 ετών, ενώ έρευνες έδειξαν πως η μείωση βάρους είναι τελικώς μεγαλύτερη ακολουθώντας μία μεσογειακού τύπου δίαιτα εξαιτίας της μεγάλης ανάκτησης βάρους που συνέβη στα άτομα που ακολουθούσαν δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων (Naude C.E., et al., 2014, Shai I., et al., 2008).

Μυϊκή μάζα

Μετά από κάποια ηλικία παρατηρείται μία φυσιολογική ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση της άλιπης μάζας του ανθρώπινου οργανισμού (μυϊκή μάζα, οστική μάζα, νερό). Ωστόσο, η σωστή διατροφή μπορεί να αποτελέσει σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα στην παραπάνω διαδικασία. Φαίνεται ότι άτομα που ακολουθούν δίαιτα πολύ χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων ή λίπους εμφανίζουν αρκετά μεγαλύτερη απώλεια άλιπης μάζας σε σχέση με άτομα που ακολουθούν μία πιο ισορροπημένη δίαιτα (Noakes M., et al., 2006).

Επίσης, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα διατροφικά σχήματα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων, όπως η κετογονική δίαιτα, δεν αποτελούν ιδανική επιλογή για άτομα που κάνουν ασκήσεις αντιστάσεων και επιδιώκουν την αύξηση της μυϊκής τους μάζας (Vargas S., et al., 2018).

Αντίθετα, φαίνεται να υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της δίαιτας μεσογειακού τύπου και της διατήρησης της άλιπης μάζας με την αύξηση της ηλικίας (Nikolov J., et al., 2015).

Τέλος, έρευνα έδειξε ότι άτομα που ακολούθησαν κετογονική δίαιτα (δίαιτα που περιλαμβάνει κατανάλωση υδατανθράκων μικρότερη από 50γρ ανά ημέρα) για διάστημα 6 εβδομάδων παρουσίασαν μειωμένη σωματική απόδοση, δηλαδή μειωμένη αντοχή και πιο γρήγορη εξάντληση (Urbain P., et al., 2017).

Λιπίδια αίματος

Γενικώς φαίνεται να υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της δίαιτας χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και της αύξησης της HDL χοληστερόλης (καλή χοληστερόλη) καθώς και της μείωσης των τριγλυκεριδίων (Heather F., et al., 2016, Shai I., et al., 2008). Ωστόσο, έχει εντοπιστεί ότι οι συγκεκριμένες δίαιτες (π.χ. δίαιτα Atkins) περιλαμβάνουν ορισμένες φορές υψηλή κατανάλωση κρέατος και, κατά συνέπεια, κορεσμένων λιπαρών, τα οποία συνδέονται άμεσα με την αύξηση της LDL χοληστερόλης (κακή χοληστερόλη) (Shai I., et al., 2008, Clifton P., 2006).

Σάκχαρο αίματος

Μετά-αναλύσεις έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα στα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης ύστερα από δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και δίαιτα χαμηλής πρόσληψης λίπους (Naude C.E., et al., 2014, Bueno N.B., et al., 2013). Ωστόσο, μία έρευνα έδειξε ότι η μεσογειακού τύπου δίαιτα επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα στον γλυκαιμικό έλεγχο μακροπρόθεσμα από ότι μία δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων. (Shai I., et al., 2008).

Αρτηριακή πίεση

Αν και υπάρχουν αντικρουόμενα στοιχεία σχετικά με την επίδραση των διάφορων διατροφικών μοντέλων στην αρτηριακή πίεση, μια πρόσφατη ανασκόπηση έδειξε παρόμοια αποτελέσματα στη μείωση της αρτηριακής πίεσης ύστερα από μία δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και από μία μεσογειακού τύπου δίαιτα, αν και η πρώτη φάνηκε να έχει καλύτερα αποτελέσματα στη μείωση της συστολικής πίεσης (μεγάλη) ενώ η δεύτερη στη μείωση της διαστολικής πίεσης (μικρή) (Schwingshackl L., et al., 2018).

Θρεπτικά συστατικά

Έρευνα έδειξε ότι τα άτομα που ακολουθούν δίαιτες με περιεκτικότητα υδατανθράκων που αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 30% της συνολικής ημερήσιας θερμιδικής τους πρόσληψης έχουν πολύ μεγάλη πιθανότητα να έχουν ανεπαρκή πρόσληψη σε φυτικές ίνες και σε πολλά άλλα μικροθρεπτικά συστατικά (π.χ. βιταμίνες) (Brouns F., 2018).

Πρέπει να λάβει κανείς υπ΄όψιν ότι είναι αποδεδειγμένο πως η ανεπαρκής πρόσληψη φυτικών ινών συνδέεται άμεσα με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακής νόσου και καρκίνου (Aune D., et al., 2016, Ma X., et al., 2016).

Υπάρχουν δυνητικές παρενέργειες στην περίπτωση που κάποιος εφαρμόζει παρατεταμένα κετογονική δίαιτα (δίαιτα που περιλαμβάνει κατανάλωση υδατανθράκων μικρότερη από 50 γρ ανά ημέρα);

Έχουν παρατηρηθεί διάφορες δυνητικές παρενέργειες σε άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και κυρίως κετογονική δίαιτα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πιο συγκεκριμένα:

δυνητικές παρενέργειες δίαιτας χαμηλού υδατάνθρακα

Ποια η σημασία του βασικού μεταβολισμού;

Βασικός μεταβολικός ρυθμός ή πιο απλά βασικός μεταβολισμός είναι η ενέργεια (θερμίδες) που χρειάζεται κάποιος για τη διατήρηση της μεταβολικής ακεραιότητας και δραστηριότητας του οργανισμού,  συμπεριλαμβανομένων της αναπνοής, του σφυγμού, της διατήρησης της θερμοκρασίας του σώματος, του μυϊκού τόνου και της κυκλοφορίας του αίματος (Weekes C.E., 2007, Bender D.A., 2004).

Επομένως, είναι εύλογο μακροπρόθεσμα να επιδιώκουμε την κατανάλωση περισσότερων θερμίδων ανά ημέρα από αυτές που αντιστοιχούν στον βασικό μεταβολισμό μας για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.

Ωστόσο, συχνά πολλοί ακολουθούν δίαιτες χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων. Είτε από μόνοι τους είτε απευθυνόμενοι σε κάποιον πιο ειδικό, που περιορίζουν σε υπερβολικό βαθμό τις θερμίδες που προσλαμβάνουν ημερησίως χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο βασικός μεταβολισμός του κάθε ατόμου.

Τέλος, μία δίαιτα που περιλαμβάνει λιγότερες θερμίδες από αυτές που αντιστοιχούν στο βασικό μεταβολισμό κάποιου είναι αδύνατο να καλύψει τις ανάγκες του σε πολλά θρεπτικά συστατικά (π.χ. πρωτεΐνες, απαραίτητα αμινοξέα, απαραίτητα λιπαρά οξέα, φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα κ.α.).

Συμπέρασμα

Η βραχυπρόθεσμη εφαρμογή μιας δίαιτας φτωχής σε υδατάνθρακες κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με προσεκτική καθοδήγηση φαίνεται πως μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα τόσο στη μείωση του σωματικού βάρους όσο και σε κάποιους βιοχημικούς δείκτες. Ωστόσο, η μακροχρόνια εφαρμογή μιας τέτοιας δίαιτας δεν έχει μελετηθεί επαρκώς.

Αρκετοί διεθνείς οργανισμοί, ανάμεσα τους και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υπογραμμίζουν ότι μία δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια αλλά και σχετικώς πλούσια σε λίπος (μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα) με επαρκείς θερμίδες σε συνδυασμό με αρκετή φυσική δραστηριότητα αποτελούν την καλύτερη μέθοδο για τη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους και την πρόληψη από χρόνια νοσήματα (Brouns F., 2018, WHO, 2015).

Η εφαρμογή μιας στερητικής δίαιτας θα οδηγήσει αδιαμφισβήτητα στη μείωση του σωματικού βάρους. Μήπως όμως η δίαιτα αποτελεί κάτι παραπάνω από απλά μία γρήγορη και πρόσκαιρη μέθοδο απώλειας βάρους;

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

  1. Aune D., et al. 2016. Whole grain consumption and risk of cardiovascular disease, cancer, and all cause and cause specific mortality: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective studies. BMJ. 353
  2. Bender D. 2004. Introduction of Nutrition and Metabolism [Online].Available from: http://nrc.ajums.ac.ir/_nrc/documents/Introduction%20to%20nutrition%20and%20metabolism.pdf  [Assessed February 12, 2017]
  3. Biesalski H.K., Grimm P. 2002. Pocket Atlas of Nutrition. Stuttgart, Germany
  4. Brouns F. 2018. Overweight and diabetes prevention: is a low carbohydrate – high fat diet recommendable? European Journal of Nutrition. 57, 1301-1312
  5. Clifton P. 2006. The science behind weight loss diets. Australian Family Physician. 35(8), 580-582
  6. Fields H., et al. 2016. Are Low Carbohydrate Diets Safe and Effective? The Journal of the American Osteopathic Association. 116, 12
  7. Hession M., Rolland C., Kularni U. Wise A., Broom J. 2008. Systematic review of randomized controlled trials of low carbohydrate vs. low fat / low calorie diets in the management of obesity and its comorbidities. Obesity reviews 10, 36-50
  8. Lagiou., et al. 2012. Low carbohydrate-high protein diet and incidence of cardiovascular disease in Swedish women: prospective cohort study. BMJ. 344, 1-11
  9. Ma X., et al. 2016. Association between whole grain intake and all-cause mortality: a meta-analysis of cohort studies. Oncotarget. 7(38), 61996-62005
  10. Naude C.E., et al. 2014. Low Carbohydrate versus Isoenergetic Balanced Diets for Reducing Weight and Cardiovascular Risk: A Systematic Review and Meta-Analysis. PLOS ONE, 9(7)
  11. Nikolov J., et al. 2015. Adherence to a Mediterranean Style Diet and Appendicular Lean Mass in Community Dwelling Older People: Results From the Berlin Aging Study II. Journals of Gerontology: Medical Sciences. 71(10), 1315-1321
  12. Noakes M., et al. 2006. Comparison of isocaloric very low carbohydrate / high saturated fat and high carbohydrate / low saturated fat diets on body composition and cardiovascular risk. Nutrition & Metabolism. 3(7), 1-13
  13. Nordmann A.J., et al. 2006. Effects of Low Carbohydrate vs Low Fat Diets on Weight Loss and Cardiovascular Risk Factors. Arch Intern Med. 166, 285-293
  14. Schwingshackl L., et al., 2018. Comparative effects of different dietary approaches on blood pressure in hypertensive and pre-hypertensive patients: A systematic review and network meta-analysis. Clinical Reviews in Food Science and Nutrition
  15. Shai I., et al. 2008. Weight Loss with a Low Carbohydrate, Mediterranean, or Low Fat Diet. The New England Journal of Medicine. 359, 229-241
  16. Tobias D.K., et al. 2015. Effect of Low-Fat vs. Other Diet Interventions on Long-Term Weight Change in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis. Lancet Diabetes Endocrinol. 3(12), 968-979
  17. Urbain., et al. 2016. Impact of a 6-week non energy restricted ketogenic diet on physical fitness, body composition and biochemical parameters in healthy adults. Nutrition & Metabolism.14(17), 1-11
  18. Vargas S., et al., 2018. Efficacy of ketogenic diet on body composition during resistance training in trained men: a randomized controlled trial. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 15(31), 1-9
  19. Weekes E., C. 2007. Controversies in the determination of energy requirements. Proc Nutr Soc, 66, 367-377
  20. World Health Organization. 2015. Global status report on non-communicable diseases, 2014: attaining the nine global non-communicable diseases targets: a shared respornsibility. Wolrd Health Organization. Geneva

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts