Αυξημένο παιδικό βάρος και Διαβήτης τύπου 2

Αυξημένο παιδικό βάρος και Διαβήτης τύπου 2

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

Μία από τις πιο σοβαρές προκλήσεις του αιώνα στον τομέα της υγείας είναι η παιδική παχυσαρκία και το αυξημένο σωματικό παιδικό βάρος.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρεται στην παχυσαρκία ως «παγκόσμια πανδημία». Ορίζει το υπερβάλλον βάρος και την παχυσαρκία ως «μια μη φυσιολογική και υπερβολική συσσώρευση λίπους σε βαθμό που μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία και ως αποτέλεσμα ενεργειακών ανισορροπιών μεταξύ των θερμίδων που καταναλώνονται και δαπανώνται». Ως δύο από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για θνησιμότητα, το υπερβάλλον βάρος και η παχυσαρκία, προκαλούν περισσότερους θανάτους παγκοσμίως από ό,τι το λιποβαρές.

Οι αριθμοί

Το 2019, περίπου 38,2 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας έως 5 ετών ήταν υπέρβαρα.  Επιπλέον, αυξημένο σωματικό βάρος και υψηλές τιμές δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά την ενηλικίωση. Είναι σημαντικό λοιπόν να γνωρίζουμε εάν οι δυσμενείς επιπτώσεις του αυξημένου σωματικού βάρους κατά τη παιδική ηλικία στον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 είναι αναστρέψιμες, εάν η ύφεση του βάρους πραγματοποιηθεί πριν από την ενηλικίωση.

Ως σακχαρώδη διαβήτη εννοούμε μία χρόνια νόσο που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών. Στην ουσία σε αυτή τη περίπτωση ο οργανισμός παράγει  λιγότερη ή καθόλου ινσουλίνη ή / και αυτή είναι λιγότερο δραστική.

Οι μελέτες

Μελέτες έχουν δείξει ότι σε υπέρβαρα αγόρια που μείωσαν το βάρος σε ηλικία μεταξύ 7 και 13 ετών και στη συνέχεια το διατήρησαν σε φυσιολογικά επίπεδα, κατά αρχή της ενηλικίωσης ο κίνδυνος για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 ήταν αντίστοιχος με των παιδιών που δεν ήταν ποτέ υπέρβαρα. Με άλλα λόγια τα αγόρια που είναι υπέρβαρα κατά τη παιδική ηλικία θα έχουν χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 εάν πραγματοποιηθεί ύφεση του αυξημένου βάρους πριν από την εφηβεία, δηλαδή πριν από την ηλικία των 13 ετών.

Δεδομένου ότι το υπερβάλλον βάρος κατά την εφηβεία φαίνεται να είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας που εμπλέκεται στην αύξηση του κινδύνου για εμφάνιση της συγκεκριμένης νόσου στα μέσα και τέλη της ενηλικίωσης, η ομαλοποίηση του ΔΜΣ πριν από αυτές τις ηλικίες μπορεί να μειώσει αυτόν τον σχετικό κίνδυνο.

Σημεία κλειδιά

Μπορούμε να εντοπίσουμε τρία σημεία – κλειδιά αναφορικά με την υπερβαρότητα κατά τη παιδική ηλικία και τον κίνδυνο διαβήτη:

  1. Αυξημένος ΔΜΣ από ηλικία 7 ετών έως αρχή ενηλικίωσης σηματοδοτεί αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2, ενώ παχυσαρκία κατά τη πρώιμη ενηλικίωση σηματοδοτεί ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο, ανεξάρτητα από ΔΜΣ στα 7 έτη.
  2. Η μείωση του σωματικού βάρους σε παιδιά με αυξημένο ΔΜΣ συμβάλλει στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης διαβήτη κατά την ενήλικο ζωή. Ακόμη και αν η μείωση επιτευχθεί μετά την εφηβεία ο κίνδυνος θα είναι μικρότερος συγκριτικά με τα παιδιά που είναι σταθερά υπέρβαρα.
  3. Αυξημένο σωματικό βάρος κατά την εφηβεία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου. Και σε αυτή τη περίπτωση εάν επιτευχθεί ύφεση της υπερβαρότητας έστω μετά την εφηβεία ο κίνδυνος μειώνεται.

Εν κατακλείδι, οι δυσμενείς επιπτώσεις της παιδικής υπερβαρότητας στον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μειώνονται με ύφεση υπερβάλλοντος βάρους πριν την εφηβεία και διατήρηση φυσιολογικού βάρους έως την αρχή της ενηλικίωσης. Βέβαια οι αρνητικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας σε ηλικίες όπως είναι τα 7 έτη ή του υπερβάλλοντος βάρους σε ηλικίες όπως τα 13 έτη, είναι μόνο εν μέρη αναστρέψιμες. Υπερβάλλον βάρος κατά την εφηβεία σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη από ότι η ανάπτυξη υπερβάλλοντος βάρους στην πρώιμη ενηλικίωση.

Διατροφή και άσκηση

Βεβαίως πολύ σημαντικοί παράγοντες στην εξέλιξη του βάρους ενός παιδιού, αλλά και ενός ενήλικα, είναι η διατροφή και η άσκηση. Όσον αφορά τη διατροφή, το βέλτιστο είναι κάθε παιδί να ακολουθεί μία ισορροπημένη διατροφή με πρότυπο τη δική μας Μεσογειακή διατροφή. Επίσης, συστήνεται να υπάρχουν μικρά και συχνά γεύματα, κατά μέσο όρο 5-6 ανά ημέρα. Σημαντικός παράγοντας σε αυτό το σημείο είναι και οι συνήθειες των γονέων που λειτουργούν ως πρότυπα στα παιδιά.

Από την άλλη πλευρά, η φυσική δραστηριότητα επηρεάζει δραματικά την εξέλιξη του βάρους. Τα τελευταία χρόνια μειώνεται συνεχώς η φυσική δραστηριότητα των παιδιών και ταυτόχρονα αυξάνεται ο χρόνος που αφιερώνουν μπροστά σε κάποια οθόνη. Ο χρόνος μπροστά σε μία οθόνη ιδανικά δεν πρέπει να ξεπερνά τις 2 ώρες ανά ημέρα.

Η αυξημένη έκθεση στη τηλεόραση και στα βιντεοπαιχνίδια έχει αποδειχθεί πως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την παχυσαρκία, ήδη κατά την παιδική ηλικία. Συνεπώς, μείωση του χρόνου οθόνης, κυρίως τηλεόρασης και βιντεοπαιχνιδιών, θα μπορούσε να αποτελέσει προστατευτικό παράγοντα για την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες περιορισμένες ενδείξεις ότι τα βιντεοπαιχνίδια που περιλαμβάνουν σωματική δραστηριότητα μπορούν να ενσωματωθούν σε προγράμματα συμπεριφοράς για να βοηθήσουν τα παιδιά να χάσουν βάρος και να μειώσουν την αύξηση βάρους.

Συμπερασματικά

Ο κίνδυνος υπερβαρότητας και παχυσαρκίας κατά την παιδική ηλικία, αλλά και των επιπτώσεων τους, εξαρτάται από συμπεριφορές όπως η μειωμένη σωματική δραστηριότητα, η αυξημένη πρόσληψη ενέργειας – μη ισορροπημένη διατροφή και η αυξημένη καθιστική συμπεριφορά. Σημεία κλειδιά στη διαχείριση της υπερβαρότητας στην παιδική ηλικία είναι τα τρία παραπάνω, τα οποία μπορούν να τροποποιήσουν και τον σχετιζόμενο κίνδυνο για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μεταγενέστερα στη ζωή.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

  • Bjerregaard, L. G., Jensen, B. W., Ängquist, L., Osler, M., Sørensen, T., & Baker, J. L. (2018). Change in Overweight from Childhood to Early Adulthood and Risk of Type 2 Diabetes. The New England journal of medicine, 378(14), 1302–1312.
  • Kapil, U., & Bhadoria, A. S. (2014). Television viewing and overweight and obesity amongst children. Biomedical journal, 37(5), 337–338.
  • Hancox, R. J., & Poulton, R. (2006). Watching television is associated with childhood obesity: but is it clinically important? International journal of obesity (2005), 30(1), 171–175.
  • Comeras-Chueca, C., Villalba-Heredia, L., Pérez-Llera, M., Lozano-Berges, G., Marín-Puyalto, J., Vicente-Rodríguez, G., Matute-Llorente, Á., Casajús, J. A., & González-Agüero, A. (2020). Assessment of Active Video Games’ Energy Expenditure in Children with Overweight and Obesity and Differences by Gender. International journal of environmental research and public health, 17(18), 6714.
  • Rincón-Pabón, D., Urazán-Hernández, Y., & González-Santamaría, J. (2019). Association between the time spent watching television and the sociodemographic characteristics with the presence of overweight and obesity in Colombian adolescents (secondary analysis of the ENSIN 2010). PloS one, 14(5), e0216455.
  • World Health Organization (2020). Obesity and overweight.

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts