0 Comments
Κάποια παιδιά είναι επιλεκτικά ή «δύσκολα» ως προς την διατροφή τους διότι καταναλώνουν περιορισμένη ποικιλία τροφών ή/και απορρίπτουν σημαντικό εύρος τροφών. Η διεθνής βιβλιογραφία αναφέρεται σε αυτά τα παιδιά ως ιδιότροπα ως προς το φαγητό (picky eaters).
Κάποια από αυτά τα παιδιά είναι ιδιαίτερα διστακτικά να δοκιμάσουν νέες τροφές, ένα φαινόμενο που αναφέρεται και ως τροφική νεοφοβία (food neophobia).
Αυτά τα δύο διατροφικά μοτίβα έχουν κοινά χαρακτηριστικά, όπως ότι κατά κανόνα ξεκινάνε από την βρεφική ηλικία και εμμένουν κατά την νηπιακή. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι κατά κανόνα τα νήπια είναι διστακτικά στις δοκιμές τροφών, κάτι που δεν πρέπει να αποτελεί λόγω ανησυχίας. Για κάποια παιδιά όμως το μοτίβο αυτό συνεχίζει ή/και επιδεινώνεται μετά την νηπιακή ηλικία. Οικογενείς παράγοντες που είναι καθοριστικοί στην πορεία των πρώιμων αυτών διατροφικών δυσκολιών είναι η καταπιεστική διατροφή, οι γονικοί χειρισμοί που ενέχουν υψηλό βαθμό γονικού ελέγχου, και οι περιορισμένες ευκαιρίες για δοκιμές. Με σωστούς γονικούς χειρισμούς σημαντικό ποσοστό των παιδιών γίνονται σταδιακά όλο και πιο δεκτικά σε νέες τροφές, μέσα από διεργασίες δοκιμών και εξοικείωσης. Σε λίγες όμως περιπτώσεις η αποφυγή νέων τροφών εμμένει και συνυπάρχει με στερητική διατροφή, απώλεια βάρους, μη φυσιολογική ανάπτυξη, διατροφικά ελλείματα, και ακόμα και με ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις.
Πόσο συχνό είναι το φαινόμενο;
14-50% των παιδιών προσχολικής ηλικίας και 7%–27% των μεγαλύτερων παιδιών είναι ιδιότροπα ως προς το φαγητό .
Ποιος είναι ο ρόλος των γονέων;
Η συνεισφορά των γονέων στον περιορισμό τροφών είναι συνδεδεμένη με το ανησυχία τους να λαμβάνουν τα παιδιά επαρκή ποσότητα τροφής και θρεπτικά συστατικά. Για τον λόγο αυτό φοβόνται να προτείνουν δοκιμές γιατί θεωρούν ότι τα παιδιά θα τις απορρίψουν και «θα μείνουν νηστικά». Λόγω αυτού του φόβου σερβίρουν στα παιδιά της «αγαπημένες» τροφές, που ενδέχεται να είναι περιορισμένες, διαιωνίζοντας έτσι την αποφυγή δοκιμών και νέων τροφών, εδραιώνοντας έτσι ένα φαύλο κύκλο. Παράγοντες που διευκολύνουν την ομαλοποίηση του φαύλου κύκλου αποφυγών και την εξοικείωση με ποικιλία τροφών είναι η διαθεσιμότητα νέων και ποικίλων τροφών, η συμμετοχή όλης της οικογένειας στις δοκιμές και τα γεύματα, η διατροφική συμπεριφορά των γονέων (modeling) και το ευρύτερο γονικό στυλ των γονέων.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς (εκτός να ανησυχούν);
Η αποδοχή νέων τροφών προϋποθέτει ότι θα γίνει δοκιμή αυτών των τροφών. Σημαντικό είναι κατά την εισαγωγή νέων τροφών να τις προσεγγίσουμε σαν δοκιμή, δηλαδή προτείνουμε στο παιδί να λάβει μικρή ποσότητα και να «δει πως του φαίνεται». Οι νέες τροφές καλό είναι να σερβίρονται μαζί με άλλες τροφές που αρέσουν στο παιδί και σε στιγμές που το παιδί είναι πρόσχαρο και όχι χορτασμένο. Σημαντικό είναι να μην δείξουμε ανυπομονησία ή αγωνία για τις αντιδράσεις του παιδιού. Αν η αντίδραση του παιδιού είναι αρνητική να φροντίσουμε να έχουμε ουδέτερη και χαμηλής συναισθηματικής έντασης αντίδραση (σχεδόν αδιάφορη) προσθέτοντας κάποιο ουδέτερο σχόλιο που να υποδεικνύει ότι οι γευστικές επιλογές δεν είναι σταθερές, πχ «καλά δεν πειράζει, θα το ξαναδοκιμάσεις κάποια άλλη στιγμή και μπορεί να σου αρέσει τότε».
