0 Comments
Η όρεξη και η πρόσληψη τροφής συχνά μειώνονται με το πέρασμα των χρόνων. Οι ηλικιωμένοι τείνουν να τρώνε μικρότερα γεύματα, να έχουν λιγότερα σνακ μεταξύ των γευμάτων και επίσης να τρώνε με πιο αργό ρυθμό.
Μεταξύ 20 και 80 ετών, υπάρχει κατά μέσο όρο μείωση στην κατανάλωση ενέργειας κατά 30% περίπου. Όταν αυτή η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης είναι μεγαλύτερη από τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, που είναι επίσης φυσιολογική με τη γήρανση, τότε υπάρχει απώλεια βάρους.
Η απώλεια βάρους και η υποθρεψία είναι πολύ συχνό φαινόμενο σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας και εξαρτάται από πολλές παραμέτρους.
Απώλεια όρεξης
Ελέγξτε την φαρμακευτική αγωγή. Συζητήστε με τον γιατρό την πιθανότητα να την αλλάξετε για να αποφύγετε τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Ενθαρρύνετε την μικρή και συχνή κατανάλωση γευμάτων, τρία κυρίως γεύματα με ενδιάμεσα σνακ πλούσια σε ενέργεια και υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες. Ενθαρρύνετε την κατανάλωση γεύματος κάθε δύο έως τρεις ώρες.
Παραδείγματα για σνακ
- Κριτσίνια με γραβιέρα
- Κρέμα βανίλια ή ρυζόγαλο
- Αποξηραμένα φρούτα με ξηρούς καρπούς
- Ψωμί πολύσπορο με ταχίνι και μέλι
Επιλέξτε να δώσετε βαρύτητα στο γεύμα που ο ηλικιωμένος έχει καλύτερη όρεξη, π.χ. εάν η όρεξη του είναι μεγαλύτερη στο πρωινό εμπλουτίστε το με αυγά, τοστ με τυρί και γαλακτοκομικά προϊόντα πλήρη σε λιπαρά.
Σερβίρετε τα γεύματα και τα σνακ, ώστε να είναι ελκυστικά όχι μόνο ως προς την γεύση αλλά και ως προς την εμφάνιση τους- τα μεγάλα γεύματα μπορεί να προκαλέσουν άγχος με αποτέλεσμα ο ηλικιωμένος να μην καταφέρει να φάει ικανοποιητική ποσότητα.
Τα υγρά μπορεί να μειώσουν το αίσθημα της πείνας και της όρεξης – προσπαθήστε να μην λαμβάνονται ροφήματα πριν ή κατά τη διάρκεια του γεύματος, αλλά μετά το τέλος αυτών.
Βρείτε τρόπους να τονωθεί η όρεξη – μια σύντομη βόλτα ή μια ελαφριά χειρωνακτική εργασία πριν από τα γεύματα μπορεί να είναι ωφέλιμη.
Αν υπάρχει η δυνατότητα, καθίστε στο τραπέζι παρέα με τον ηλικιωμένο και μην τον αφήνετε να τρώει μόνος. Αποφύγετε τις διακοπές και δώστε του αρκετό χρόνο για να καταναλώσει χωρίς πίεση το γεύμα.
Προβλήματα με την στοματική κοιλότητα
Φροντίστε για την καλή στοματική υγιεινή και την περιποίηση του στόματος. Περιποιηθείτε τυχόν άφθες ή πληγές από την τεχνητή οδοντοστοιχία.
Δοκιμάστε μαλακά τρόφιμα που απαιτούν μικρή προσπάθεια στην μάσηση – επιλέξτε τρυφερές μερίδες κρέατος και μαγειρέψτε τις σε σάλτσα ώστε το κρέας να διατηρηθεί ζουμερό ή επιλέξτε να χρησιμοποιήσετε περισσότερες φορές μέσα στην εβδομάδα κιμά.
Δυσκολίες στην κατάποση
Αν αντιμετωπίζει προβλήματα κατά την κατάποση, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, λογοθεραπευτή ή γιατρό με σκοπό να καθορίσουν ποια θα πρέπει να είναι η κατάλληλη σύσταση για το φαγητό ή το νερό, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος πνιγμονής ή λοίμωξης του αναπνευστικού από εισρόφηση.
Ανάλογα με την κάθε περίπτωση ορίζονται και οι ανάλογες συστάσεις πχ κατανάλωση μόνο κρύων ή ζεστών ροφημάτων, αποφυγή της κατανάλωσης σούπας ή τροφών που αποτελούν-ται από μικρά και σκληρά κομματάκια, όπως σπυρωτό ρύζι ή καλαμπόκι, το κρέας μόνο αλεσμένο.
Κόπωση ή δυσκολία κατά την αγορά προμηθειών ή της προετοιμασία του φαγητού
Επιλέξτε τρόφιμα που μπορούν να αποθηκευτούν για αρκετό καιρό, όπως είναι τα κατεψυγμένα γεύματα, τα κονσερβοποιημένα είδη (σούπες, φρούτα, ψάρια) έτοιμα επιδόρπια (κρέμα, γιαούρτι), μπάρες δημητριακών, δημητριακά πρωινού, φρυγανιές ή κριτσίνια.
Αναζητήστε βοήθεια από τα μέλη της οικογένειας ή την υποστήριξη κάποιου φροντιστή.
Εκμεταλλευτείτε τις καλές μέρες: προετοιμάστε σνακ και γεύματα για αργότερα ή για αποθήκευση στην κατάψυξη την ημέρα που ο ηλικιωμένος αισθάνεται καλύτερα σωματικά.
Ενισχύστε τα γεύματα με επιπλέον θερμίδες – προσθέστε ελαιόλαδο, βούτυρο, κρέμα γάλακτος, τυρί, ταχίνι, ζάχαρη ή μέλι.
Προβλήματα κινητικότητας
Εξετάστε την εκτίμηση ενός φυσιοθεραπευτή ή επαγγελματία θεραπευτή.
Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια για τα εβδομαδιαία ψώνια και για την προετοιμασία του φαγητού.
Χρόνιος πόνος
Προσπαθήστε να βρείτε και να θεραπεύστε την αιτία του πόνου όπου είναι δυνατόν – περιορίστε τη χρήση των αναλγητικών.
Κοινωνική απομόνωση και κατάθλιψη
Επιδιώξτε την προσωπική επαφή με την οικογένεια και τους φίλους του ηλικιωμένου σε συχνότητα τέτοια ώστε να μην νιώθει απομονωμένος ή μόνος.
Συζητήστε με τον γιατρό την χορήγηση αντικαταθλιπτικής αγωγής ή εξετάστε την περίπτωση παροχής συμβουλών.
Βιβλιογραφία
1) Strategies to improve nutrition in elderly people https://bpac.org.nz/BPJ/2011/May/elderly.aspx
2) Jennie L Wells and Andrea C Dumbrell; Nutrition and Aging: Assessment and Treatment of Compromised Nutritional Status in Frail Elderly Patients Clin Interv Aging. 2006 Mar; 1(1): 67–79.
3) Stina Engelheart and Robert Brummer; Assessment of nutritional status in the elderly: a proposed function-driven model 2018 Apr 17.
4) National Institute for Health and Clinical Excellence (NICE). Nutritional support in adults. NICE, 2006. Available from: www.nice.org.uk/Guidance/CG32
