Πώς μπορεί το οξειδωτικό στρες να επηρεάσει την υγεία αλλά και την επίδοση στον εργασιακό χώρο

Πώς μπορεί το οξειδωτικό στρες να επηρεάσει την υγεία αλλά και την επίδοση στον εργασιακό χώρο

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

Το οξειδωτικό στρες (OS) αντιπροσωπεύει μια απώλεια της ισορροπίας σε αντιδράσεις μείωσης της οξείδωσης (οξειδοαναγωγική κατάσταση). Χαρακτηρίζεται από την μειωμένη ικανότητα του αντιοξειδωτικού αμυντικού συστήματος να εξαλείφει αποτελεσματικά την περίσσεια της παραγωγής ειδών από οξυγόνο, προκαλώντας την τοξικότητα του οξυγόνου και τις επιζήμιες επιπτώσεις του.

Οι κυριότεροι παράγοντες που ευθύνονται για την επιτάχυνση του οξειδωτικού στρες και τη μείωση της αντιοξειδωτικής ικανότητας του οργανισμού είναι: το άγχος και το ψυχολογικό στρες, το κάπνισμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ,  η ρύπανση της ατμόσφαιρας και των τροφίμων από τα χημικά λιπάσματα,  οι συσκευασίες των τροφίμων, η λήψη τροφών φτωχών σε αντιοξειδωτικά, οι διαταραχές του ύπνου, η καθιστική ζωή ή και η υπερβολική άθληση καθώς και οι ορμονικές διαταραχές που παρουσιάζουν οι γυναίκες ή φάρμακα που παίρνουν όπως π.χ. για την εμμηνόπαυση και τα αντισυλληπτικά χάπια.

Η κατάσταση του OS σχετίζεται πιθανότατα με περισσότερες από 100 ασθένειες του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένης της ανδρικής υπογονιμότητας, αυτοάνοσων ασθενειών, αθηροσκλήρωσης, καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη και καρκίνου. Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένες ασθένειες σχετίζονται με διαταραχές του λειτουργικού συστήματος, όπως οι νευροεκφυλιστικές νόσοι και οι νευροψυχιατρικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της σχιζοφρένειας και ορισμένων μορφών συμπεριφοράς, όπως η επιθετικότητα, η κατάθλιψη και το άγχος είναι πιο συγκεκριμένες για τις διαταραχές του νευρικού συστήματος. Συγκεκριμένα, πρόσφατη έρευνα παρατήρησε μια στενή σχέση μεταξύ του OS και του άγχους τόσο σε ανθρώπους που πάσχουν από διαταραχή άγχους (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και διαταραχή πανικού), όσο και σε ανθρώπους  που παρουσιάζουν υψηλό άγχος.

Τα συστήματα GABAergic και το σεροτονινεργικό θεωρούνται μεταξύ των κύριων ρυθμιστικών συστημάτων του άγχους. Ωστόσο, σύμφωνα με τα ευρήματα μελετών – υπογραμμίζεται ότι οι ασθενείς με διαταραχές άγχους (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και διαταραχή πανικού), σε σύγκριση με τους υγιείς μάρτυρες, έχουν υψηλότερα επίπεδα δραστικότητας των αντιοξειδωτικών ενζύμων υπεροξειδίου δισμουτάσης και υπεροξειδάσης γλουταθειόνης καθώς και υψηλότερη δραστηριότητα υπεροξείδωσης λιπιδίων – οξειδωτικό μεταβολισμό θεωρείται επίσης ως μια εύλογη οδός που μπορεί να επηρεάσει τη ρύθμιση του άγχους.

Μπορεί να επηρεαστεί η απόδοση στην εργασία λόγω οξειδωτικού στρες (OS)?

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το οξειδωτικό στρες συνδέθηκε πρόσφατα και με άλλες συμπεριφορικές διαταραχές, όπως η επιθετική συμπεριφορά, η κατάθλιψη, αλλά και επιδείνωση της βραχυπρόθεσμης μνήμης. Σε αυτό οφείλονται οι κύριες περιοχές του εγκεφάλου (π.χ. η αμυγδαλή) που εμπλέκονται στην επεξεργασία ή στην καταστολή του φόβου και του άγχους. Τα εγκεφαλικά κυκλώματα που εμπλέκονται στο άγχος και τα παρόμοια νευροχημικά υποστρώματα (π.χ. GABA, σεροτονίνη) αποτελούν ένα από τα κύρια μοντέλα για τη μελέτη του άγχους στους ανθρώπους.

Με τι τρόπο μπορεί να μειωθεί το αντιοξειδωτικό στρες?

Σε φυσιολογικές συνθήκες, τα αντιοξειδωτικά παίζουν σημαντικό ρόλο διατηρώντας το επίπεδο των ROS σε φυσιολογικά επίπεδα για τη βέλτιστη κυτταρική λειτουργία. Η κύρια πηγή εξωγενών αντιοξειδωτικών είναι η διατροφή μας. Ωστόσο, δίαιτες σχετικά ανεπαρκείς σε αντιοξειδωτικά μπορεί να ευνοήσουν το οξειδωτικό στρες.

Η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη C, τα καροτενοειδή, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο και οι πολυφαινόλες (π.χ. φαινολικά οξέα και φλαβονοειδή) αποτελούν τα κυριότερα διαιτητικά αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στα τρόφιμα. Τα αντιοξειδωτικά μπορούν να βρεθούν σε φυσικά τρόφιμα (π.χ. αυγό, γάλα, ψάρια, φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο, κρέας, συκώτι, κόκκινο κρασί) ωστόσο μπορούν επίσης να υπάρχουν και άλλες πηγές μέσω εμπλουτισμού των προϊόντων με αντιοξειδωτικά. Η επίδραση των διαιτητικών αντιοξειδωτικών στο κεντρικό νευρικό σύστημα έχει κερδίσει ενδιαφέρον τις τελευταίες δεκαετίες. Υπό αυτή την έννοια, έχει αποδειχθεί ότι τα διαιτητικά αντιοξειδωτικά βελτιώνουν την γνωστική λειτουργία, έχουν ψυχοδιεγερτική δράση και αντικαταθλιπτικές και αγχολυτικές ιδιότητες.

Βιβλιογραφία:

  • Bouayed, T. Bohn, 2010, Exogenous antioxidants- Double-edged swords in cellular redox state: Health beneficial effects at physiologic doses versus deleterious effects at high doses. Oxid Med Cell Longev, 34228237.
  • Kuloglu, M. Atmaca, E. Tezcan, O. Gecici, H. Tunckol, B. Ustundag, 2002a, Antioxidant enzyme activities and malondialdehyde levels in patients with obsessive-compulsive disorder Neuropsychobiology.
  • Kuloglu, M. Atmaca, E. Tezcan, O. Gecici, B. Ustundag, S. Bulut, 2002b, Antioxidant enzyme and malondialdehyde levels in patients with panic disorder Neuropsychobiology.
  • Bouayed, H. Rammal, R. Soulimani, 2009, Oxidative stress and anxiety: Relationship and cellular pathways.Oxid Med Cell Longev, 2(2), 63.
  • Dean, A. I. Bush, M. Berk, D. L. Copolov, M. van den, Buuse, 2009, Glutathione depletion in the brain disrupts short-term spatial memory in the Y-maze in rats and miceBehav Brain Res.
  • Bouayed, 2010, Polyphenols: a potential new strategy for the prevention and treatment of anxiety and depressionCurr Nutr Food Sci.
  • J. Mathew, R. B. Price, D. S. Charney, 2008, Recent advances in the neurobiology of anxiety disorders: implications for novel therapeuticsAm J Med Genet C.

 

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts