Ο λωτός στη διατροφή μας

Ο λωτός ( Diospyros kaki L.), επίσης γνωστό ως «φρούτο Sharon», «Caqui», «Kaki» και «ιαπωνικός λωτός», είναι ένα σαρκώδες και ινώδες τροπικό φρούτο που ανήκει στην οικογένεια Ebenaceae.

Παραγωγή

Υπάρχουν περισσότερα από 700 είδη λωτού που φυτεύονται παγκοσμίως, όπως το Dispyros kaki, Diospyros virginiana, Diospyros oleifera και Diospyros lotus που έχουν σημαντική σημασία.  Αν και προέρχεται από την Κίνα, την Ταϊβάν και τη Μιανμάρ, η καλλιέργεια λωτού έχει αυξηθεί έντονα σε νέες περιοχές του κόσμου, όπως τη περιοχή της Μεσογείου. Οι μεγαλύτεροι παγκόσμιοι παραγωγοί λωτού είναι η Κίνα (3,93 εκατομμύρια τόνοι, που αποτελούν το 72,3% της παγκόσμιας παραγωγής), η Νότια Κορέα  και η Ισπανία. Επιπλέον, η Ισπανία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας του συγκεκριμένου φρούτου, ιδίως εντός της Ευρώπης, κατατάσσεται στις 10 πρώτες παγκόσμιες εξαγωγές.

Στις χώρες του βόρειου ημισφαιρίου, όπως στην Ισπανία, οι λωτοί συλλέγονται γενικά από τα τέλη Σεπτεμβρίου έως τις αρχές Ιανουαρίου και συνήθως διατίθενται στο εμπόριο όταν ο καρπός έχει μικρή οξύτητα και κυρίως γλυκιά γεύση.

Ο λωτός σαν καρπός

Οι φυσικές ιδιότητες του λωτού περιλαμβάνουν τον πορτοκαλί πολτό του και την απουσία σπόρων, τα οποία είναι ελκυστικά χαρακτηριστικά αυτών των φρούτων. Υπάρχουν ποικιλίες που παρουσιάζουν υψηλή στυπτικότητα, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ανεπιθύμητο χαρακτηριστικό. Αυτό οφείλεται στη χημική φύση των τανινών, επειδή είναι αδιάλυτες σε μη στυπτικές ποικιλίες («Fuyu», «Hana-Fuyu», «Imoto», «Izu», «Jiro», «Okugosho», «Suruga» κ.λπ. ) και διαλυτές στις στυπτικές («Rojo brillante», «Hachiya», «Homan Red», «Ormond», «Tamopan», «Tanenashi», «Taubata», «Triumph»…).

Θρεπτικά χαρακτηριστικά

Ο καρπός  είναι καλή πηγή διακεκριμένων θρεπτικών συστατικών όπως υγρών (80,3%), πρωτεΐνες (0,58%), λιπίδια (0,19%), συνολικοί υδατάνθρακες (18,6%), βιταμίνες, μέταλλα (κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρος, σίδηρος, χαλκός, μαγγάνιο) και οργανικά οξέα (Ozen et al., 2004).

Περιέχει επίσης διαφορετικές βιοδραστικές ενώσεις όπως το ασκορβικό οξύ (7,5 mg), τοκοφερόλη, καροτενοειδή, πολυφαινόλες, φυτικές ίνες (1,48 mg), τανίνες που έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλουν σε πολλές  εκφυλιστικές ανθρώπινες ασθένειες (Sakanakaet al., 2005).

Οφέλη από την κατανάλωσή του

Ο Λωτός φτάνοντας στην πλήρη ωρίµανση του γίνεται ένα φρούτο που αποδίδει µεγάλα ποσοστά ενέργειας δεδοµένου του υψηλού θερμιδικού περιεχόµενου και της µεγάλης ποσότητας σακχάρων που αποδίδει. Επίσης είναι πλούσιος σε ίνες και εµφανίζει αποτελεσµατική διουρητική δράση επειδή έχει άφθονο ασβέστιο και κάλιο που βοηθούν στο να απελευθερωθεί η περίσσεια ποσότητα  υγρών.

Η κατανάλωση των καρπών Λωτού βοηθάει επίσης στην θεραπεία της δυσκοιλιότητας και των αιµορροΐδων. Χρειάζεται όµως µέτρο γιατί η υπερκατανάλωση µπορεί να οδηγήσει σε διαρροϊκές  κενώσεις .

Ο λωτός είναι µια ισχυρή πηγή θρεπτικών αντιοξειδωτικών στοιχείων, όπως  αναφέρθηκε (καροτενοειδή και πολυφαινόλες) παρόντα σε μεγαλύτερη ποσότητα στους καρπούς των στυπτικών καλλιεργειών σε ειδικές ποικιλίες (συµπεριλαµβανοµένων των kaki tipo και Rojo Brillante) σε σχέση µε τα µη στυπτικά είδη, τόσο στη σάρκα όσο και στη φλούδα. Επίσης οι καρποί του Rojo Brillante παρουσιάζουν πιο υψηλή αντιοξειδωτική δραστηριότητα σε σχέση µε των άλλων δεκαεπτά πιο διαδεδοµένων ειδών, συµπεριλαµβανοµένων της φράουλας και της µουριάς που είναι παραδοσιακά γνωστά για τις υψηλές αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.

Οι προανθοκυανιδίνες που περιέχονται στο Λωτό µπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο καρδιοαγγειακών ασθενειών περιορίζοντας την αρτηριακή πίεση, την θροµβωτική συσσωµάτωση καθώς και μείωση του ποσοστού της χοληστερόλης LDL (εκείνης της αποκαλούµενης «κακής») και των τριγλυκεριδίων.

Η κατανάλωση του Λωτού φαίνεται να έχει και µια σηµαντική αντιδιαβητική καθώς και αντικαρκινική δράση. Όλα τα παραπάνω λοιπόν καθιστούν το λωτό ένα πολύ σημαντικό φρούτο, αποδεδειγμένο για τα ευεργετικά του χαρακτηριστικά που αξίζει κανείς να το εντάξει στο καθημερνό του διαιτολόγιο.

Πώς μπορείτε  να τον καταναλώνετε

• Είναι σημαντικό να μην τρώτε τον λωτό αμέσως μετά τη συγκομιδή και να περιμένετε να ωριμάσει ώστε να φύγει η χαρακτηριστική στυφή και πικρή γεύση που έχει όταν δεν είναι ώριμος.
• Όταν είναι ώριμος, καλό είναι να τον καταναλώνετε όσο το δυνατόν πιο άμεσα, μιας ώστε να μην αλλοιωθεί αρκετά γρήγορα
• Στο ψυγείο μπορεί να διατηρηθεί για λίγες ημέρες
• Μπορείτε να τον απολαύσετε ποικιλοτρόπως, όχι μόνο ως φρούτο αλλά και μέσα σε σαλάτες, ζυμαρικά καθώς με το γιαούρτι ή σε smoothies

Βιβλιογραφία

1. Arroyo, U.P.; Mazquiaran, B.L.; Rodríguez, A.P.; Valero, G.T.; Ruiz, M.E.; Ávila, T.J.M.; Varela-Moreiras, G. Informe de estado de situación sobre frutas y hortalizas: Nutrición y salud en la España del siglo XXI; Fundación Española de la Nutrición: Madrid, Spain, 2018; Available online:http://www.fen.org.es/storage/app/media/imgPublicaciones/INFORME_FRUTAS_Y_HORTALIZAS_FEN_2018.pdf (accessed on 14 August 2018).
2. Kluge, R.; Tessmer, M. Caqui, Diospyros kaki. In Exotic Fruits, 1st ed.; Rodrigues, S., Silva, E., de Brito, E., Eds.; Academic Press: Massachusetts, UK, 2018; pp. 113–119. [Google Scholar]Persimmon. Available online: https://www.tridge.com/intelligences/persimmon (accessed on 3 January 2020).
3. Martínez-Las Heras, R.; Pinazo, A.; Heredia, A.; Andrés, A. Evaluation studies of persimmon plant (Diospyros kaki) for physiological benefits and bioaccessibility of antioxidants by in vitro simulated gastrointestinal digestion. Food Chem. 2017, 214, 478–485. [Google Scholar] [CrossRef]
4. European Parliament and Council of the European Union. Regulation (EU) No 1151/2012 of the European Parliament and of the Council of 21 November 2012 on quality schemes for agricultural products and foodstuffs. Off. J. Eur. Union 2012, 343, 1–29. [Google Scholar]
5. Arnal, L.; Besada, C.; Navarro, P.; Salvador, A. Effect of controlled atmospheres on maintaining quality of persimmon fruit cv. “Rojo Brillante”. J. Food Sci. 2008, 73, S26–S30. [Google Scholar] [CrossRef]
6. Novillo, P.; Besada, C.; Tian, L.; Bermejo, A.; Salvador, A. Nutritional composition of ten persimmon cultivars in the “ready-to-eat crisp” stage. Effect of deastringency treatment. FNS 2015, 6, 1296–1306. [Google Scholar] [CrossRef]
7. Salvador, A.; Arnal, L.; Besada, C.; Larrea, V.; Quiles, A.; Pérez-Munuera, I. Physiological and structural changes during ripening and deastringency treatment of persimmon fruit cv. ‘Rojo Brillante’. Postharvest Biol. Technol. 2007, 46, 181–188. [Google Scholar] [CrossRef]
8. Munera, S.; Aleixos, N.; Besada, C.; Gómez-Sanchis, J.; Salvador, A.; Cubero, S.; Talens, P.; Blasco, J. Discrimination of astringent and deastringed hard ‘Rojo Brillante’ persimmon fruit using a sensory threshold by means of hyperspectral imaging. J. Food Eng. 2019, 263, 173–180. [Google Scholar] [CrossRef]
9. Plaza, L.; Colina, C.; de Ancos, B.; Sánchez-Moreno, C.; Cano, M.P. Influence of ripening and astringency on carotenoid content of high-pressure treated persimmon fruit (Diospyros kaki L.). Food Chem. 2012, 130, 591–597. [Google Scholar] [CrossRef]
10. Yamasaki, A.; Yakushiji, H.; Iwamoto, H.; Azuma, A.; Sugiura, H. Optimum Conditions for On-tree Ethanol-sticker Treatment for Astringency Removal in ‘Taigetsu’ and ‘Taiten’ Persimmons. Hortic. J. 2017, 86, 463–469. [Google Scholar] [CrossRef]
11. Lucas-González, R.; Fernández-López, J.; Pérez-Álvarez, J.A.; Viuda-Martos, M. Effect of particle size on phytochemical composition and antioxidant properties of two persimmon flours from Diospyros kaki Thunb. Vars. ‘Rojo Brillante’ and ‘Triumph’co-products. J. Sci. 2018, 98, 504–510. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
12. European Parliament and Council of the European Union. Regulation (EC) No 1924/2006 of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on nutrition and heath claims made on food. Off. J. Eur. Union 2006, 404, 9–25. [Google Scholar]
13. Domínguez Díaz, L.; Fernández-Ruiz, V.; Cámara, M. An international regulatory review of food health-related claims in functional food products labeling. J. Funct. Foods 2020, 68, 103896. [Google Scholar] [CrossRef]
14. Horwitz, W.; Latimer, G.W.; Association of Official Analytical Chemists International. Official Methods of Analysis of AOAC International; AOAC International: Gaithersburg, MD, USA, 2006. [Google Scholar]
15. Divakaran, D.; Chandran, A.; Chandran, R.P. Comparative study on production of α-Amylase from Bacillus licheniformis strains. Braz. J. Microbiol. 2011, 42, 1397–1404. [Google Scholar] [CrossRef]
16. García Herrera, P.; Sánchez-Mata, M.C.; Cámara, M. Nutritional Characterization of tomato fiber as a useful ingredient for food industry. Innov. Food Sci. Emerg. 2010, 11, 707–711. [Google Scholar] [CrossRef]
17. Olives Barba, A.I.; Cámara Hurtado, M.; Sánchez Mata, M.C.; Fernández Ruiz, V.; López Sáenz de Tejada, M. Application of a UV–vis detection-HPLC method for a rapid determination of lycopene and β-carotene in vegetables. Food Chem. 2006, 95, 328–336. [Google Scholar] [CrossRef]
18. Saini, R.K.; Keum, Y.S. Carotenoid extraction methods: A review of recent developments. Food Chem. 2018, 240, 90–103. [Google Scholar] [CrossRef]
19. Mahan, L.K.; Escott-Stump, S.; Raymond, J.L. Krause Dietoterapia, 13th ed.; Elsevier: Madrid, Spain, 2012. [Google Scholar]
20. Spanish Food Composition Database (BEDCA). Available online: http://www.bedca.net (accessed on 4 January 2020)
21. Janick, J.; Paull, R.E. The Encyclopedia of Fruit & Nuts, 1st ed.; CAB International: Wallingford, UK, 2008. [Google Scholar]
22. Souci, S.; Fachmann, W.; Kraut, H.; Kirchhoff, E. Food Composition and Nutrition Tables, 17th ed.; MedPharm Scientific Publishers: Stuttgart, Germany, 2008. [Google Scholar]
23. Domínguez Díaz, L.; Fernández-Ruiz, V.; Cámara Hurtado, M. Phytochemicals and Nutraceuticals with Particular Health-Promoting Effects. Pharmatech 2020, 48, 74–78. [Google Scholar]
24. Kaczmarczyk, M.M.; Miller, M.J.; Freund, G.G. The health benefits of dietary fiber: Beyond the usual suspects of type 2 diabetes mellitus, cardiovascular disease and colon cancer. Metabolism 2012, 61, 1058–1066. [Google Scholar] [CrossRef] [PubMed]
25. European Food Safety Authority (EFSA). Dietary Reference Values for Nutrients Summary Report; EFSA Supporting Publications: Parma, Italy, 2017; p. e15121E. [Google Scholar] [CrossRef]
26. Mahan, L.K.; Escott-Stump, S.; González Hernández, J.L. Nutrición y dietoterapia de, Krause, 10th ed.; McGraw-Hill Interamericana: Mexico D.F., Mexico, 2001; ISBN 9701032047. [Google Scholar]
27. Prakash, D.; Gupta, C. Phytochemicals of Nutraceutical Importance. In Carotenoids: Chemistry and Health Benefits, 1st ed.; CAB International: Wallingford, UK, 2014. [Google Scholar]
28. Cámara, M.; Sánchez-Mata, M.C.; Fernández-Ruiz, V.; Cámara, R.M.; Manzoor, S.; Cáceres, J.O. Lycopene. In A Review of Chemical and Biological Activity Related to Beneficial Health Effects, 1st ed.; Elsevier: Oxford, UK, 2013; pp. 383–426. [Google Scholar]
29. Giordani, E.; Doumett, S.; Nin, S.; Del Bubba, M. Selected primary and secondary metabolites in fresh persimmon (Diospyros kaki Thunb.): A review of analytical methods and current knowledge of fruit composition and health benefits. Food Res. Int. 2011, 44, 1752–1767. [Google Scholar] [CrossRef]

Συντάκτης Άρθρου