Τα οφέλη της πρόπολης στην υγεία μας

Τι είναι η πρόπολη;

Η πρόπολη (bee-glue) είναι κολλώδης ουσία, που παράγουν οι μέλισσες, η οποία προκύπτει από την συλλογή ρητινωδών εκκρίσεων από τους φλοιούς φυτών και την εμπλουτίζουν με κερί, γύρη, ένζυμα και άλλες ουσίες. Χρησιμοποιείται από τις μέλισσες για να στεγανοποιήσουν και να απολυμαίνουν το εσωτερικό της κυψέλης όπου θα φιλοξενηθούν οι γόνοι των μελισσών και θα αποθηκευτούν το μέλι και η γύρη.

Ιστορικά

Πριν από χιλιάδες χρόνια, οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την πρόπολη για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες. Οι Έλληνες τη χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία των αποστημάτων. Οι Ασσύριοι την έβαζαν σε πληγές και όγκους για να καταπολεμήσουν τη μόλυνση και να βοηθήσουν τη διαδικασία επούλωσης. Οι Αιγύπτιοι τη χρησιμοποιούσαν για να ταριχεύουν μούμιες.

Η σύνθεση της πρόπολης μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία των μελισσών και σε ποια δέντρα και λουλούδια έχουν πρόσβαση. Για παράδειγμα, η πρόπολη από την Ευρώπη δεν θα έχει την ίδια χημική σύνθεση με την πρόπολη από τη Βραζιλία. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τους ερευνητές να καταλήξουν σε γενικά συμπεράσματα σχετικά με τα οφέλη της για την υγεία.

Θεραπευτικές ενώσεις στην πρόπολη

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περισσότερες από 300 ενώσεις στην πρόπολη. Η πλειοψηφία αυτών των ενώσεων είναι μορφές πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις ασθένειες και τις βλάβες στο σώμα.

Συγκεκριμένα, η πρόπολη περιέχει τις πολυφαινόλες που ονομάζονται φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή παράγονται στα φυτά ως μορφή προστασίας. Βρίσκονται συνήθως σε τρόφιμα που πιστεύεται ότι έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως:

• φρούτα
• πράσινο τσάι
• λαχανικά
• κόκκινο κρασί

Η πρόπολη θεωρείται ότι έχει αντιβακτηριακές, αντιικές, αντιμυκητιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Όμως η επιστημονική έρευνα για την πρόπολη είναι περιορισμένη. Οι ερευνητές δεν είναι ακριβώς σίγουροι γιατί, αλλά το προϊόν της μέλισσας φαίνεται να παρέχει προστασία από ορισμένα βακτήρια, ιούς και μύκητες.

Ανοσοποιητικό σύστημα 

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, φαίνεται πως η πρόπολη και τα συστατικά της (μόνα τους ή συνδυαστικά) είναι πολύ πιθανό να συμμετέχουν στη λειτουργία της ανοσολογικής απόκρισης και να οδηγούν σε ανοσοτροποποίηση.

Η πρόπολη χρησιμοποιείται συχνά για την πρόληψη και αντιμετώπιση παθολογικών καταστάσεων, ιδιαίτερα του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος για παράδειγμα στη φαρυγγίτιδα ή τον πονόλαιμο, καθώς θεωρείται πως τονώνει το ανοσοποιητικό και καταπραΰνει από τα συμπτώματα.

Συνδυάζεται, μάλιστα, άριστα με τη βιταμίνη C, τη γύρη και το βασιλικό πολτό, συστατικά με τα οποία ανευρίσκεται συνδυαστικά σε διάφορα διατροφικά συμπληρώματα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Πληγές 

Η πρόπολη έχει μια ειδική ένωση που ονομάζεται pinocembrin, ένα φλαβονοειδές που δρα ως αντιμυκητιακό. Αυτές οι αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες κάνουν την πρόπολη χρήσιμη στην επούλωση των πληγών. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι η πρόπολη μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους που είχαν εγκαύματα να επουλωθούν γρηγορότερα, επιταχύνοντας την ανάπτυξη νέων υγιών κυττάρων.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ένα τοπικό αλκοολούχο εκχύλισμα πρόπολης ήταν πιο αποτελεσματικό από μια στεροειδή κρέμα στη μείωση των μαστοκυττάρων σε τραύματα στοματικής χειρουργικής. Τα μαστοκύτταρα σχετίζονται με τη φλεγμονή και την επιβράδυνση της επούλωσης των πληγών.

Επιχείλιος έρπης 

Οι αλοιφές που περιέχουν 3 τοις εκατό πρόπολη, μπορεί να βοηθήσουν στην επιτάχυνση του χρόνου επούλωσης και στη μείωση των συμπτωμάτων στον επιχείλιο έρπη.

Μια μελέτη διαπίστωσε ότι όταν η τοπική πρόπολη εφαρμοζόταν τρεις φορές την ημέρα, βοήθησε στην επούλωση του έρπητα γρηγορότερα από τη μη θεραπεία. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η κρέμα πρόπολης όχι μόνο μείωσε την ποσότητα του ιού του έρπητα, αλλά επίσης προστατεύει το σώμα από μελλοντική εμφάνιση του.

Καρκίνος 

Η πρόπολη έχει προταθεί ότι παίζει ρόλο και στη θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου. Σύμφωνα με μια μελέτη, ορισμένες από τις αντικαρκινικές της επιδράσεις  περιλαμβάνουν:

• εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων
• μειώνει την πιθανότητα τα κύτταρα να γίνουν καρκινικά
• μπλοκάρει τα μονοπάτια που εμποδίζουν τα καρκινικά κύτταρα να σηματοδοτήσουν το ένα στο άλλο

Η μελέτη πρότεινε επίσης ότι η πρόπολη θα μπορούσε να είναι μια συμπληρωματική θεραπεία, αλλά όχι μια μοναδική θεραπεία για τον καρκίνο. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι η λήψη κινέζικης πρόπολης θα μπορούσε να είναι μια χρήσιμη συμπληρωματική θεραπεία για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού λόγω των αντικαρκινικών της επιδράσεων στα καρκινικά κύτταρα του μαστού.

Καρδιαγγειακή λειτουργία 

Οι επιδράσεις της πρόπολης στα καρδιαγγειακά έχουν αναφερθεί ευρέως, αν και οι υποκείμενοι μηχανισμοί δεν έχουν χαρακτηριστεί. Τα αποτελέσματα από την έρευνα που διεξήχθη τείνουν να υποδεικνύουν ότι τα καρδιοπροστατευτικά αποτελέσματα είναι το αποτέλεσμα της αντιοξειδωτικής δράσης της πρόπολης και των συστατικών της ενώσεων.

Επιδημιολογικές μελέτες αποκάλυψαν ότι μια δίαιτα πλούσια σε φλαβονοειδή συσχετίζεται θετικά με αυξημένη μακροζωία και μειωμένη συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.

Γαστρεντερικό σύστημα 

Οι πολυφαινόλες που περιέχονται στην πρόπολη φαίνεται να υποστηρίζουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου, αναστέλλοντας την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων και καταστέλλοντας την προσκόλλησή τους στα εντερικά κύτταρα.

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, είναι πιθανό η χρήση της πρόπολης να συμβάλλει θετικά σε καταστάσεις όπως η φλεγμονώδης και η ελκώδης κολίτιδα. Η σχετική έρευνα, ωστόσο, βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο.

Που μπορούμε να βρούμε την πρόπολη

Την πρόπολη μπορούμε να τη βρούμε σε φαρμακεία ή καταστήματα υγιεινής διατροφής. Οι τοπικές μορφές περιλαμβάνουν κρέμες, αλοιφές και λοσιόν. Η πρόπολη μπορεί επίσης να ληφθεί από το στόμα και διατίθεται σε μορφή δισκίου, υγρού εκχυλίσματος και κάψουλας.

Δοσολογία 

Η κλινική έρευνα σε ποντίκια και ανθρώπους αναφέρει ότι η πρόπολη και τα συστατικά της είναι γενικά καλά ανεκτά και μη τοξικά εκτός εάν χορηγούνται σε πολύ μεγάλες ποσότητες.

Επί του παρόντος, δεν υπάρχει ιατρικά συνιστώμενη δόση επειδή απαιτείται περισσότερη έρευνα. Μια μελέτη συνιστά ημερήσια συγκέντρωση περίπου 70mg την ημέρα, αλλά αυτό δεν αποτελεί σύσταση του FDA. Οι κατασκευαστές μπορεί να προτείνουν μια δόση στην ετικέτα του προϊόντος. Ρωτήστε το γιατρό σας εάν η πρόπολη είναι ασφαλής για εσάς πριν πάρετε συμπληρώματα.

ΠΗΓΕΣ

1. Barroso, P., Lopes-Rocha, R., Pereira, E. M., Marinho, S. A., de Miranda, J. L., Lima, N. L. & Verli, F. D. (2012, October). Effect of propolis on mast cells in wound healing. Inflammopharmacology, 20(5), 289-294.
2. Braakhuis A. (2019)  Evidence on the Health Benefits of Supplemental Propolis. 11(11): 2705.
3. Chi-Fung Chan, G., Cheung, K., & Man-Yen Sze D. (2013, June). The immunomodulatory and anticancer properties of propolis. Clinical Reviews in Allergy & Immunology, 44(3), 262-273.
4. Kurokawa, M., Wadhwani, A., Kai, H., Hidaka, M., Yoshida, H., Sugita, C., … Hagiwara, A. (2016, May). Activation of cellular immunity in herpes simplex virus type 1-infected mice by the oral administration of aqueous extract of Moringa oleifera lam leaves. Phytotherapy Research, 30(5), 797-804.
5. Martinotti, S., & Ranzato, E. (2015). Propolis: a new frontier for wound healing? Burns & Trauma, 3(9).
6. Sforcin, J. (2016, June). Biological properties and therapeutic applications of propolis. Phytotherapy Research, 30(60), 894-905.
7. Xuan, H., Li, Z., Yan, H., Sang, Q., Wang., K., He, Q., … Hu, F. (2014). Antitumor activity of Chinese propolis in human breast cancer MCF-7 and MDA-MD-231 cells Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2014.

Συντάκτης Άρθρου