Βότανα και μπαχαρικά για καλή υγεία

Η χρήση των βοτάνων και των μπαχαρικών ήταν εξαιρετικά σημαντική σε όλη την ιστορία. Η σύγχρονη επιστήμη έχει δείξει ότι πολλά από αυτά έχουν αξιοσημείωτα οφέλη για την υγεία.

Κάποια από αυτά είναι:

1. Η κανέλα μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και έχει ισχυρό αντιδιαβητικό αποτέλεσμα.

Η κανέλα, περιέχει το αιθέριο έλαιο κινναμαλδεΰδη, στην οποία οφείλει και τις φαρμακευτικές της ιδιότητες.

Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, βοηθά στην καταπολέμηση της φλεγμονής και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια στο αίμα. Μπορεί να μειώσει το σάκχαρο του αίματος με διάφορους μηχανισμούς, μεταξύ άλλων επιβραδύνοντας την πέψη των υδατανθράκων στο πεπτικό σύστημα και βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κανέλα μπορεί να μειώσει το σάκχαρο αίματος νηστείας κατά 10-29% σε διαβητικούς ασθενείς, που αποτελεί ένα σημαντικό ποσοστό. Η αποτελεσματική δόση είναι συνήθως 0,5-2 κουταλάκια του γλυκού κανέλα ανά ημέρα ή 1-6 γραμμάρια.

2. To φασκόμηλο μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη μνήμη

Το φασκόμηλο (sage) παίρνει την ονομασία του από τη λατινική λέξη «salvere» που σημαίνει «για να σώσει». Είχε μεγάλη φήμη για τις θεραπευτικές του ιδιότητες κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα και χρησιμοποιήθηκε ακόμη και για την αποτροπή της πανώλης. Η τρέχουσα έρευνα δείχνει ότι το φασκόμηλο είναι σε θέση να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη μνήμη, ειδικά σε άτομα με νόσο του Alzheimer (Αλτσχάιμερ). Η νόσος του Αλτσχάιμερ συνοδεύεται από πτώση στο επίπεδο της ακετυλοχολίνης, ενός χημικού αγγελιοφόρου στον εγκέφαλο. Το φασκόμηλο όπως έχει φανεί περιορίζει την πτώση της. Σε μια μελέτη τεσσάρων μηνών σε 42 άτομα με ήπια έως μέτρια νόσο του Αλτσχάιμερ, το εκχύλισμα φασκόμηλου αποδείχθηκε ότι προκάλεσε σημαντικές βελτιώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία. Άλλες μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι το φασκόμηλο μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της μνήμης σε υγιείς νέους και ηλικιωμένους ανθρώπους.

3. Η μέντα μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου και μπορεί να μειώσει τη ναυτία

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι το έλαιο μέντας μπορεί να συμβάλει στη διαχείριση του πόνου στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου ή ΣΕΕ. Φαίνεται να βοηθάει, χαλαρώνοντας τους λείους μύες του παχέος εντέρου, όπου ανακουφίζει τον πόνο ο οποίος εμφανίζεται κατά τις κινήσεις του εντέρου.

Συμβάλει επίσης στη μείωση του φουσκώματος, το οποίο είναι ένα κοινό σύμπτωμα του ευερέθιστου εντέρου.

Υπάρχουν επίσης μερικές μελέτες που δείχνουν ότι η μέντα στην αρωματοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της ναυτίας.

4. O κουρκουμάς περιέχει κουρκουμίνη, μια ουσία με ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Ο κουρκουμάς είναι το μπαχαρικό που δίνει στο κάρυ το κίτρινο χρώμα του. Περιέχει διάφορες ενώσεις με φαρμακευτικές ιδιότητες, η σημαντικότερη από τις οποίες είναι η κουρκουμίνη. Η κουρκουμίνη είναι ένα εξαιρετικά ισχυρό αντιοξειδωτικό, που βοηθά στην καταπολέμηση της οξειδωτικής βλάβης και στην ενίσχυση των αντιοξειδωτικών ενζύμων του σώματος, πράγμα σημαντικό, καθώς η οξειδωτική βλάβη πιστεύεται ότι είναι ένας από τους βασικούς μηχανισμούς πίσω από τη γήρανση και πολλές ασθένειες. Μελέτες υποδεικνύουν ότι μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, να καταπολεμήσει τον Αλτσχάιμερ, να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και καρκίνου και να ανακουφίσει την αρθρίτιδα.

5. Ο ιερός βασιλικός βοηθά στην καταπολέμηση των λοιμώξεων και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα

Για να μην συγχέεται με τον κανονικό βασιλικό, ο ιερός βασιλικός θεωρείται ιερό βότανο στην Ινδία. Μελέτες δείχνουν ότι ο ιερός βασιλικός μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη μιας σειράς βακτηρίων, ζυμομυκήτων και μούχλας.

Μια μικρή μελέτη έδειξε επίσης ότι μπορεί να ενισχύσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με την αύξηση ορισμένων ανοσοκυττάρων στο αίμα. Ο ιερός βασιλικός συνδέεται επίσης με τα μειωμένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πριν και μετά τα γεύματα, καθώς επίσης και με την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης που σχετίζεται με το άγχος.

6. Το πιπέρι Cayenne (καγιέν) περιέχει καψαϊκίνη, η οποία βοηθά στη μείωση της όρεξης και μπορεί να έχει αντικαρκινικές ιδιότητες

Το πιπέρι Cayenne είναι ένας τύπος πιπεριάς τσίλι που χρησιμοποιείται για την παρασκευή πικάντικων πιάτων. Το ενεργό συστατικό σε αυτό ονομάζεται καψαϊκίνη, το οποίο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει την όρεξη και αυξάνει την καύση λίπους σε πολλές μελέτες. Σε μελέτη φάνηκε ότι η προσθήκη 1 γραμμαρίου κόκκινου πιπεριού σε γεύματα μείωσε την όρεξη και αύξησε την καύση λίπους σε άτομα που δεν έτρωγαν τακτικά πιπεριές. Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία επίδραση στους ανθρώπους που είχαν συνηθίσει να τρώνε πικάντικα τρόφιμα, υποδεικνύοντας ότι μπορεί να αυξηθεί η ανοχή στα αποτελέσματα.

Μερικές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει επίσης ότι η καψαϊκίνη μπορεί να συμβάλει στην καταπολέμηση ορισμένων μορφών καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα, του ήπατος και του προστάτη.

7. Το τζίντζερ ή πιπερόριζα μπορεί να θεραπεύσει τη ναυτία και έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες

Μελέτες έχουν δείξει ότι 1 γραμμάριο ή περισσότερο τζίντζερ μπορεί να θεραπεύσει επιτυχώς τη ναυτία. Το τζίντζερ φαίνεται επίσης να έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του πόνου. Μία μελέτη σε άτομα που διέτρεχαν κίνδυνο για καρκίνο του παχέος εντέρου έδειξε ότι 2 γραμμάρια εκχυλίσματος πιπερόριζας ημερησίως μείωσαν τους δείκτες φλεγμονής για καρκίνο του παχέος εντέρου. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι ένα μείγμα τζίντζερ, κανέλας, μαστίχας και σησαμέλαιου μείωσαν τον πόνο και τη δυσκαμψία που αντιμετωπίζουν όσοι πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα.

8. Η τριγωνέλλα βελτιώνει το σάκχαρο του αίματος

Ενώ οι επιδράσεις της στα επίπεδα της τεστοστερόνης είναι ασαφή, η τριγωνέλλα φαίνεται να έχει ευεργετικές επιδράσεις στο σάκχαρο του αίματος. Περιέχει την φυτική πρωτεΐνη 4-υδροξυϊσολευκίνη, η οποία μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της ινσουλίνης. Πολλές μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι τουλάχιστον 1 γραμμάριο εκχυλίσματος τριγωνέλλας ημερησίως μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ιδιαίτερα στους διαβητικούς.

9. Δεντρολίβανο μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των αλλεργιών και της ρινικής συμφόρησης

Το δραστικό συστατικό στο δενδρολίβανο ονομάζεται ροσμαρινικό οξύ. Η ουσία αυτή έχει αποδειχθεί ότι καταστέλλει τις αλλεργικές αντιδράσεις και την ρινική συμφόρηση. Σε μια μελέτη με 29 άτομα, δόσεις 50 και 200​​mg ροσμαρινικού οξέος αποδείχθηκαν ότι καταστέλλουν τα συμπτώματα αλλεργίας. Ο αριθμός των ανοσοκυττάρων στη ρινική βλέννα μειώθηκε επίσης.

10. Το σκόρδο μπορεί να καταπολεμήσει την ασθένεια και να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς

Κατά τη διάρκεια της αρχαίας ιστορίας, η κύρια χρήση του σκόρδου ήταν για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι περισσότερες από αυτές οφείλονται σε μια ένωση που ονομάζεται αλλισίνη, στην οποία οφείλει επίσης και την ξεχωριστή του μυρωδιά. Εάν αρρωσταίνετε συχνά, τότε η προσθήκη περισσότερων σκόρδων στη διατροφή θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Υπάρχουν επίσης πειστικές αποδείξεις για ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία της καρδιάς. Για εκείνους με υψηλή χοληστερόλη, το σκόρδο φαίνεται να μειώνει τη συνολική ή/και την LDL (κακή) χοληστερόλη κατά περίπου 10-15%. Επίσης, βοηθά στη σημαντική μείωση της αρτηριακής πίεσης σε άτομα με υψηλές τιμές.

11. Το θυμάρι βοηθά στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και στην γρήγορη ανάρρωση μας από ένα κρυολόγημα

Το θυμάρι είναι ένα από τα παλαιότερα και πιο αξιόπιστα βότανα στον κόσμο. Η ιατρική του χρήση έχει γραφτεί εδώ και χιλιάδες χρόνια, όμως πρόσφατα η επιστήμη βρήκε πολλές θεραπευτικές χρήσεις από αυτό. Το thymus linearis benth είναι ένα είδος θυμαριού που βρίσκεται στο Πακιστάν και στο Αφγανιστάν. Μια μελέτη έδειξε ότι το εκχύλισμα του ήταν σε θέση να μειώσει σημαντικά τον καρδιακό ρυθμό σε αρουραίους με υψηλή αρτηριακή πίεση και να μειώσει τη χοληστερόλη τους. Η αντικατάσταση του αλατιού με θυμάρι στη διατροφή μας αποτελεί έναν σίγουρο τρόπο ώστε να μειώσουμε τον καρδιακό ρυθμό μας. Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού, το οποίο λαμβάνεται από τα φύλλα του, χρησιμοποιείται συχνά ως φυσική θεραπεία για τον βήχα. Σε μια μελέτη ένας συνδυασμός θυμαριού και φύλλων κισσού βοήθησε στην ανακούφιση του βήχα και άλλων συμπτωμάτων οξείας βρογχίτιδας. Το θυμάρι είναι γεμάτο με βιταμίνη C και αποτελεί επίσης καλή πηγή βιταμίνης Α. Στην περίπτωση ενός κρυολογήματος λοιπόν το θυμάρι μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση του ανοσοποιητικού μας με επακόλουθο την γρήγορη ανάρρωση μας.

12. To κύμινο μπορεί να βοηθήσει στην πέψη και στη βελτίωση του σακχάρου του αίματος, των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης

Το κύμινο είναι ένα ιδιαίτερα διαδεδομένο μπαχαρικό που προκύπτει από τους σπόρους του φυτού Cyminum Cuminum. Κατά βάση προσδίδει πικάντικη γεύση στα φαγητά στα οποία χρησιμοποιείται. Είναι πλούσιο σε σίδηρο, καθώς ένα κουταλάκι περιέχει 1,4mg σιδήρου ή 17,5% του RDI για τους ενήλικες. Η πιο κοινή παραδοσιακή χρήση του κύμινο είναι για τη δυσπεψία. Όπως φάνηκε σε σύγχρονη έρευνα, το κύμινο μπορεί να συμβάλει στην επανεμφάνιση της φυσιολογικής πέψης. Αυτό το επιτυγχάνει, καθώς μπορεί να αυξήσει τη δραστηριότητα των πεπτικών ενζύμων και έτσι να επιταχύνει την πέψη. Το κύμινο βοηθά επίσης στη βελτίωση της λειτουργίας της χοληδόχου κύστης. Επιπλέον, σε μια μελέτη, 57 ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) ανέφεραν βελτιωμένα συμπτώματα μετά από λήψη συμπυκνωμένου κύμινο για δύο εβδομάδες.

Μερικά από τα συστατικά του κύμινο επίσης έχει φανεί ότι βοηθούν στη θεραπεία του διαβήτη.

Μια κλινική μελέτη έδειξε ότι συμπυκνωμένο συμπλήρωμα κύμινου βελτίωσε τους πρώτους δείκτες του διαβήτη σε υπέρβαρα άτομα, σε σύγκριση με ένα εικονικό φάρμακο. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο διαβήτης βλάπτει τα κύτταρα στο σώμα είναι μέσω τελικών προϊόντων προηγμένης γλυκοζυλίωσης (AGEs). Αυτά παράγονται στην κυκλοφορία του αίματος όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα είναι υψηλά για μεγάλες χρονικές περιόδους. Το κύμινο περιέχει αρκετά συστατικά που μειώνουν τα AGEs, τουλάχιστον σε μελέτες δοκιμαστικών σωλήνων.

Επιπλέον, όπως φάνηκε σε κλινικές μελέτες το κύμινο μπορεί να βελτιώσει τη χοληστερόλη στο αίμα.

Σε μία μελέτη, τα 75mg κύμινο που ελήφθησαν δύο φορές την ημέρα για οκτώ εβδομάδες, μείωσαν τα τριγλυκερίδια αίματος. Σε μια άλλη μελέτη, τα επίπεδα “κακής” LDL χοληστερόλης μειώθηκαν κατά σχεδόν 10% σε ασθενείς που έλαβαν εκχύλισμα κύμινο για 1,5 μήνα. Ενώ σε μια μελέτη σε 88 γυναίκες εξετάστηκε κατά πόσο το κύμινο επηρέασε τα επίπεδα της “καλής” HDL χοληστερόλης. Εκείνοι που έτρωγαν 3 γραμμάρια κύμινο με γιαούρτι δύο φορές την ημέρα για τρεις μήνες είχαν υψηλότερα επίπεδα HDL από εκείνους που έτρωγαν γιαούρτι χωρίς αυτό.

13. Ο γλυκάνισος μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, μπορεί να προστατεύσει από έλκος του στομάχου και να ισορροπήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα

Ο γλυκάνισος ή γλυκάνισο ή άνισο (Pimpinella anisum) είναι φυτό που ανήκει στην ίδια οικογένεια φυτών με τα καρότα, το σέλινο και τον μαϊντανό. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι σπόροι γλυκάνισου μπορεί να βοηθήσουν στη θεραπεία της κατάθλιψης. Μια μελέτη έδειξε ότι το εκχύλισμα σπόρου γλυκάνισου παρουσίαζε ισχυρές αντικαταθλιπτικές ιδιότητες σε ποντίκια και ήταν εξίσου αποτελεσματικό με ένα κοινό φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της κατάθλιψης. Επιπλέον, σε μια άλλη μελέτη σε 107 άτομα, η λήψη 3 γραμμαρίων σκόνης από σπόρους γλυκάνισου τρεις φορές την ημέρα ήταν αποτελεσματική στη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης μετά τον τοκετό.

Τα έλκη στομάχου, που ονομάζονται επίσης γαστρικά έλκη, είναι μια οδυνηρή πληγή που προκαλεί συμπτώματα όπως δυσπεψία, ναυτία και αίσθημα καύσου στο στήθος.

Αν και η παραδοσιακή θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων για τη μείωση της παραγωγής του στομαχικού οξέος, όπως φάνηκε σε έρευνα ο σπόρος γλυκάνισου μπόρεσε να βοηθήσει στην πρόληψη των στομαχικών ελκών και στη μείωση των συμπτωμάτων.

Επίσης, ορισμένες έρευνες έδειξαν ότι η αναιθόλη, το δραστικό συστατικό στον σπόρο γλυκάνισου, μπορεί να διατηρήσει στα φυσιολογικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα όταν συνδυάζεται με υγιεινή διατροφή.

Σε μια μελέτη διάρκειας 45 ημερών σε διαβητικούς αρουραίους, η αναιθόλη βοήθησε στη μείωση του υψηλού σακχάρου στο αίμα μεταβάλλοντας τα επίπεδα αρκετών βασικών ενζύμων. Ενίσχυσε επίσης τη λειτουργία των παγκρεατικών κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη.

Τα υψηλά επίπεδα μακροχρόνιας φλεγμονής συνδέονται με χρόνιες παθήσεις, όπως οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο διαβήτης. Μελέτες σε ζώα και δοκιμαστικούς σωλήνες υποδεικνύουν ότι ο σπόρος γλυκάνισου μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή, να προάγει την καλύτερη υγεία και να αποτρέψει τις ασθένειες.

Πηγές

Adisakwattana S., Lerdsuwankij O., Poputtachai U., Minipun A., Suparpprom C. (2011) Inhibitory activity of cinnamon bark species and their combination effect with acarbose against intestinal α-glucosidase and pancreatic α-amylase. 66(2):143-8.

Alamgeer. (2014) Pharmacological evaluation of antihypertensive effect of aerial parts of Thymus linearis benth. 71(4):677-82.

Ashraf R., Khan RA., Ashraf I., Qureshi AA. (2013) Effects of Allium sativum (garlic) on systolic and diastolic blood pressure in patients with essential hypertension. 26(5):859-63.

Ernst E., Pittler MH. (2000) Efficacy of ginger for nausea and vomiting: a systematic review of randomized clinical trials. 84(3):367-71.

Ford A.C et al. (2008) Effect of fibre, antispasmodics, and peppermint oil in the treatment of irritable bowel syndrome: systematic review and meta-analysis.

S. El-Baroty, H. H Abd El-Baky, R. S. Farag, M. A. Saleh. (2010) Characterization of antioxidant and antimicrobial compounds of cinnamon and ginger essential oils. pp. 167-174.

Gelenberg AJ. (2010) The prevalence and impact of depression. 71(3):e06.

Ghoshegir S. A. et al. (2015) Pimpinella anisum in the treatment of functional dyspepsia: A double-blind, randomized clinical trial. 20(1): 13–21.

Gupta A., Gupta R., Lal B. (2001) Effect of Trigonella foenum-graecum (fenugreek) seeds on glycaemic control and insulin resistance in type 2 diabetes mellitus: a double blind placebo controlled study. 49:1057-61.

Jurenka JS. (2009) Anti-inflammatory properties of curcumin, a major constituent of Curcuma longa: a review of preclinical and clinical research. 14(2):141-53.

Kirkham S., Akilen R., Sharma S., Tsiami A. (2009) The potential of cinnamon to reduce blood glucose levels in patients with type 2 diabetes and insulin resistance. 1(12):1100-13.

Ludy M.J., Mattes R. D. (2011) The effects of hedonically acceptable red pepper doses on thermogenesis and appetite. 102(3-4): 251–258.

Menon VP., Sudheer AR. (2007) Antioxidant and anti-inflammatory properties of curcumin. 595:105-25.

Nagpal M. and Sood S. (2013) Role of curcumin in systemic and oral health: An overview. 4(1): 3–7.

Perry NS., Bollen C., Perry EK., Ballard C. (2003) Salvia for dementia therapy: review of pharmacological activity and pilot tolerability clinical trial. 75(3):651-9.

Rivlin R. S. (2001) Historical Perspective on the Use of Garlic. 951S–954S.

1. Akhondzadeh PhD. et al. (2003) Salvia officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer’s disease: a double blind, randomized and placebo‐controlled trial.

Scholey AB. et al. (2008) An extract of Salvia (sage) with anticholinesterase properties improves memory and attention in healthy older volunteers. 19;198(1):127-39.

Shan B., Cai YZ., Sun M., Corke H. (2005) Antioxidant capacity of 26 spice extracts and characterization of their phenolic constituents. 5;53(20):7749-59.

Sheikh BA., Pari L., Rathinam A., Chandramohan R. (2015) Trans-anethole, a terpenoid ameliorates hyperglycemia by regulating key enzymes of carbohydrate metabolism in streptozotocin induced diabetic rats. 112:57-65.

Silagy C., Neil A. (1994) Garlic as a lipid lowering agent–a meta-analysis. 28(1):39-45.

Takano H. (2004) Extract of Perilla frutescens enriched for rosmarinic acid, a polyphenolic phytochemical, inhibits seasonal allergic rhinoconjunctivitis in humans. 229(3):247-54.

Wan J., Wilcock A., Coventry MJ. (1998) The effect of essential oils of basil on the growth of Aeromonas hydrophila and Pseudomonas fluorescens. 84(2):152-8.

Wongcharoen W., Phrommintikul A. (2009) The protective role of curcumin in cardiovascular diseases. 3;133(2):145-51.

Ying Xu. et al (2006) Curcumin reverses the effects of chronic stress on behavior, the HPA axis, BDNF expression and phosphorylation of CREB. 56-64.

Yoneshiro T., Aita S., Kawai Y., Iwanaga T,. Saito M. (2012) Nonpungent capsaicin analogs (capsinoids) increase energy expenditure through the activation of brown adipose tissue in humans. 95(4):845-50.

Zahmatkash M., Vafaeenasab MR. (2011) Comparing analgesic effects of a topical herbal mixed medicine with salicylate in patients with knee osteoarthritis. 14(13):715-9.

Zick SM. et al. (2011) Phase II study of the effects of ginger root extract on eicosanoids in colon mucosa in people at normal risk for colorectal cancer. 4(11):1929-37.

Συντάκτης Άρθρου