Πεπτικό έλκος και δυσπεψία

Πεπτικό έλκος και δυσπεψία

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

Πεπτικό έλκος και δυσπεψία, δύο καταστάσεις που εμφανίζονται συχνά στον πληθυσμό και τις οποίες μπορούμε να βοηθήσουμε διατροφικά!

Ας δούμε αναλυτικά τι είναι η δυσπεψία και το πεπτικό έλκος.

Δυσπεψία

Τι είναι η δυσπεψία;

Δυσπεψία ονομάζεται κάθε ενόχληση η οποία επηρεάζει την ανώτερη κοιλιακή χώρα (άνω κοιλία) και η οποία συσχετίζεται με το φαγητό.

Πώς παρουσιάζεται;

Τα συμπτώματα της δυσπεψίας είναι πόνος ψηλά στο στομάχι, ναυτία, καούρα στο στομάχι, διάταση κοιλίας, τυμπανισμό, ερυγές (ρέψιμο) και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Που οφείλεται η δυσπεψία;

Ποικίλα είναι τα αίτια πρόκλησης δυσπεψίας, ένα από τα οποία είναι και το πεπτικό έλκος. Η παγκρεατίτιδα, ασθένειες της χοληδόχου κύστης, η ηπατίτιδα, η γαστρίτιδα ακόμα και το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, αποτελούν αιτίες δυσπεψίας. και μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όμοια με αυτά του έλκους.

Οι πιο κοινές αιτίες δυσπεψίας είναι το γαστρικό και το δωδεκαδακτυλικό έλκος (πεπτικό έλκος), το οποίο και αποτελεί την συχνότερα παρατηρούμενη μορφή έλκους.

Πεπτικό Έλκος

 Τι είναι το πεπτικό έλκος;

Το έλκος είναι μια διαβρωτική βλάβη του βλεννογόνου του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου, η οποία επεκτείνεται σε βάθος δύο ή τριών χιλιοστών – σε βαριά περίπτωση μπορεί να προσβληθεί ολόκληρο το πάχος του τοιχώματος του στομάχου ή του δωδεκαδακτύλου. Ανάλογα με την θέση που εμφανίζονται, τα έλκη διακρίνονται σε γαστρικά (του στομάχου) και δωδεκαδακτυλικά.(του λεπτού εντέρου).

Η ασθένεια του πεπτικού έλκους προσβάλλει όλες τις ηλικίες, συμπεριλαμβανομένου των παιδιών, παρόλο που είναι σπάνια η ανάπτυξη πεπτικού έλκους σε παιδιά στις αναπτυγμένες χώρες. Οι άντρες έχουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης έλκους από τις γυναίκες. Ο κίνδυνος για δωδεκαδακτυλικό έλκος τείνει να πρωτοεμφανίζεται γύρω στην ηλικία των 25 χρονών και συνεχίζεται μέχρι την ηλικία των 75 χρόνων. Τα γαστρικά έλκη κάνουν την εμφάνιση τους κυρίως σε άτομα  ηλικίας 55 με 65 χρόνων.

Περίπου το 10% του πληθυσμού πάσχει από έλκος του άνω πεπτικού. Η συχνότητα του έλκους του δωδεκαδάκτυλου είναι 4 φορές μεγαλύτερη από αυτή του έλκους του στομάχου.

Που οφείλεται;

Η κυριότερη αιτία (σε ποσοστό 80%) είναι η λοίμωξη με ένα βακτηρίδιο, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι ένα μικρό gram αρνητικό, μικροαερόφιλο βακτήριο σε σχήμα σπιράλ, το οποίο προσκολλείται στο γαστρικό βλεννογόνο. Συσχετίζεται παγκοσμίως με την χρόνια ενεργή γαστρίτιδα, κυρίως αυτή της γαστρικής κοιλότητας και είναι παρούσα σε ποσοστό 90% των περιπτώσεων δωδεκαδακτυλικού έλκους και σε ποσοστό 70% των ασθενών με γαστρικό έλκος. Εκρίζωση του βακτηριδίου οδηγεί σε ταχεία επούλωση του έλκους.

Η συχνή χρήση ασπιρίνης και άλλων μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων αποτελεί επίσης σημαντική αιτία ανάπτυξης έλκους .

Άλλοι παράγοντες οι οποίοι από παλιά θεωρούνταν ότι έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη πεπτικού έλκους, τώρα υποστηρίζεται ότι μετριάζουν μόνο τον κίνδυνο για ανάπτυξη της ασθένειας του έλκους, αλλά δεν μπορούν από μόνοι τους να οδηγήσουν στην ανάπτυξη έλκους. Ένας από αυτούς τους παράγοντες , ο οποίος είναι και ο πιο σημαντικός, είναι το κάπνισμα. Άλλοι παράγοντες είναι η κακή διατροφή, το αλκοόλ, και η συχνή χρήση κορτιζόνης. Σήμερα θεωρούνται σπάνια τα ιδιοπαθή πεπτικά έλκη και η διατροφή δεν φαίνεται να παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη πεπτικού έλκους.  Το στρες ανήκει στους επιβαρυντικούς παράγοντες για την δημιουργία έλκους, αν και στην πραγματικότητα ο βαθμός ευθύνης είναι μικρότερος από αυτόν που του αποδίδεται.

Παράγοντες που αυξάνουν την ευπάθεια στην ανάπτυξη έλκους

  • Κληρονομικοί : Η κληρονομικότητα στα έλκη, λόγω της μεταδοτικότητας του ελικοβακτηριδίου σε μέλη της ίδιας οικογένειας. Γενετικοί επίσης παράγοντες μπορεί  να παίζουν ρόλο στην αυξημένη ευπάθεια των επιδράσεων του ελικοβακτηρίδιου του πυλωρού. Γενετικές ανωμαλίες μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα παραγωγής οξέος, αδυναμία της βλεννογόνου επιφάνειας, ή την παραγωγή μη φυσιολογικής μη προστατευτικής βλέννης. Ωστόσο, κληρονομικά έλκη είναι πολύ λιγότερο συχνά από τα έλκη τα οποία προκαλούνται από την χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονοδών φαρμάκων ή τα έλκη τα οποία συσχετίζονται με παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής του ατόμου, τα οποία είναι πιθανόν να αυξήσουν την ευπάθεια ενός ατόμου στην ανάπτυξη έλκους λόγω προσβολής από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
  • Το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση οινοπνευματωδών και καφέ, το άγχος, λοιποί ψυχολογικοί παράγοντες  και αιμοποιητικές ανωμαλίες. (φαίνεται ότι υπάρχει αυξημένη συχνότητα ανάπτυξης έλκους προκαλούμενα από προσβολή από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, στα άτομα τα οποία έχουν ομάδα αίματος 0. Αναιμία στους ηλικιωμένους είναι επίσης πιθανόν να παίζει ρόλο στην εμφάνιση έλκους).

Πώς παρουσιάζεται το έλκος;

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα πεπτικού έλκους είναι εκείνα τα οποία είναι γνωστά με το όρο δυσπεψία, και τα οποία περικλείουν μια πληθώρα προβλημάτων στην άνω κοιλία. Στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνοντα:

  • Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα του έλκους είναι ο πόνος ψηλά στο στομάχι, ο οποίος συνήθως παρουσιάζεται μετά τα γεύματα.
  • Οι περισσότεροι ασθενείς με έλκος παραπονιούνται συχνά για φούσκωμα, ενόχληση, τυμπανισμό, ερυγές (ρέψιμο), ναυτία, καούρες, και γαστροισοφαγική παλινδρόμηση.
  • Μια ξαφνική έναρξη συμπτωμάτων, όπως έντονος πόνο στην κοιλιά, ακόμα και χωρίς την ύπαρξη εμετού ή εξωτερικής αιμορραγίας, μπορεί να είναι φανερώνει διάτρηση στομάχου και κατεπείγοντες καταστάσεις. Μελανά ή αιματώδη κόπρανα, έμεση αίματος, or έμεση ουσίας η οποία έχει εμφάνιση κόκκων καφέ, μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρής αιμορραγίας. Άτομα τα οποία εμφανίζουν κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα θα πρέπει να επισκεφτεί αμέσως τα επείγοντα περιστατικά.  Η αιμορραγία εξαιτίας του έλκους μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.

Παρόλο που τα πεπτικά έλκη είναι σπανίως θανατηφόρα, η ασθένεια μπορεί να αποβεί πολύ σοβαρή σε περίπτωση που εξελιχθεί σε σημείο αιμορραγίας or perforation του στομάχου ή του δωδεκαδάκτυλου. Το 15% περίπου των ατόμων οι οποίοι υποφέρουν από έλκος, θα εμφανίσουν κάποιο βαθμό αιμορραγίας. Ευτυχώς, η εμφάνιση της αιμορραγίας μειώνεται με την παροχή αποτελεσματικής θεραπείας, παραμένει όμως ένα από τα πιο συνηθισμένα ιατρικά επείγοντα

 Αντιμετώπιση του Πεπτικού Έλκους

Πρόληψη
  • Υγιεινή διατροφή
  • Αποφυγή καπνίσματος
  • Προσεκτική χρήση της ασπιρίνης και των άλλων αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Διάγνωση
  • Η γαστροσκόπηση είναι η πιο κατάλληλη μέθοδος για την διάγνωση του έλκους, αφού επιτρέπει την ακριβή απεικόνιση του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου και την λήψη δειγμάτων για την ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου.
  • Η ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου μπορεί να γίνει και με αιματολογική εξέταση (ανίχνευση αντισωμάτων) ή με τεστ εκπνοής.
Θεραπεία

Η επιτυχής θεραπεία του έλκους πρέπει να περιλαμβάνει εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου με το κατάλληλο αντιβιοτικό σχήμα. Το πιο αποτελεσματικό σχήμα εγγυάται επούλωση του έλκους με επιτυχία 93% και εμποδίζει την υποτροπή. Στα παλαιότερα χρόνια, το πεπτικό έλκος, κυρίως οι σοβαρότερες μορφές του, αντιμετωπιζόταν με ξεκούραση στο κρεβάτι, διακοπή του καπνίσματος, με ήπια διατροφή με βάση το γάλα, την λήψη μικρών και συχνών γευμάτων, καθώς και με την λήψη αντιόξινων και αντιχολινεργικών φαρμάκων, και η ανάρρωση επερχόταν μετά από 6-8 εβδομάδες. Σήμερα, μια μόνο εβδομάδα θεραπεία με αντιβιοτικά, συνδυαζόμενα με ένα κατασταλτικό γαστρικού οξέος, είναι αρκετή. Μια τέτοια θεραπεία εκριζώνει το 85-90% το πυλωρικού ελικοβακτηριδίου και οδηγεί σε επούλωση του έλκους (British Society of Gastroenterology Guidelines in Gastroenterology, Dyspepsia Management Guidelines)

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts