Τι γνωρίζουμε για τη ριβοφλαβίνη;

Η ριβοφλαβίνη  ή βιταμίνη Β2 ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Η ριβοφλαβίνη μια κίτρινη χρωστική ουσία. Στον οργανισμό εμφανίζεται ως συστατικό των συνενζύμων.

Χρήση

Η ριβοφλαβίνη συμμετέχει στη σύνθεση του φλαβινο-αδενινο-δινουκλεοτιδίου (FAD) και του φλαβινο-μονονουκλεοτιδίου (FMN). Τα FAD και FMN αποτελούν προσθετικές ομάδες πρωτεϊνών, που ονομάζονται φλαβοπρωτεΐνες. Οι φλαβοπρωτεΐνες αποτελούν συστατικά της αναπνευστικής αλυσίδας των μιτοχονδρίων και συμμετέχουν στον καταρράκτη των αντιδράσεων της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης, του σημαντικότερου δηλαδή μηχανισμού παραγωγής ενέργειας στο κύτταρο.

Δραση

Η ριβοφλαβίνη λειτουργεί ως συστατικό δύο φλάβινο-συνενζύμων. Συμμετέχει σε μεγάλο αριθμό μεταβολικών οδών και στην παραγωγή ενέργειας. Για παράδειγμα, συμμετέχει στην οξείδωση της γλυκόζης, συγκεκριμένων αμινοξέων και λιπαρών οξέων, στη μετατροπή της πυριδοξίνης (Β6) στο ενεργό της μορφή, στη μετατροπή της τρυπτοφάνης σε νιασίνη, καθώς και σε αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τα διάφορα στάδια του κύκλου του Krebs. Η ριβοφλαβίνη παίζει το ρόλο του αντιοξειδωτικού αλλά, προφανώς, και στη διατήρηση της ακεραιότητας των ερυθροκυττάρων.

Παράλληλα, έρευνες δείχνουν ότι η  πρόσληψη 1,6 – 2,2 mg ριβοφλαβίνης την ημέρα από άτομα άνω των 50 ετών, μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καταρράκτη και συμβάλλει στη καλυτέρευση της όρασης.

Έρευνες έδειξαν ότι η ριβοφλαβίνη συμβάλλει στην πρόληψη της εμφάνισης ημικρανίας. Η χορήγηση 400mg ριβοφλαβίνης την ημέρα για 4 μήνες συνέβαλλε στην πρόληψη εμφάνισης ημικρανίας σε άνδρες και γυναίκες με ιστορικό πονοκεφάλων και ημικρανιών.

Υπερδοσολογία

Η υπερβολική χορήγηση ριβοφλαβίνης δεν προκαλεί τοξικότητα. Επειδή είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη, η πλεονάζουσα ποσότητα αποβάλλεται με τα ούρα.

Ανεπάρκεια

Με μία ισορροπημένη διατροφή καλύπτονται οι ημερήσιες ανάγκες σε ριβοφλαβίνη και πολύ σπάνια παρατηρείται διαιτητική ανεπάρκεια. Η ριβοφλαβίνη καταστρέφεται από το φως και γι’αυτό τα τρόφιμα που περιέχουν ριβοφλαβίνη θα πρέπει να προφυλάσσονται από την έκθεση στο φως.

Έχει παρατηρηθεί ότι οι αλκοολικοί εμφανίζουν μία μείωση στη πρόσληψη και απορρόφηση της ριβοφλαβίνης, ενώ το ίδιο παρατηρείται και σε ανορεξικά άτομα λόγω μειωμένης πρόσληψης τροφής. Επιπροσθέτως, τα άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη και δε πίνου γάλα, μπορεί να εμφανίσουν μία μικρή ανεπάρκεια, καθώς το γάλα είναι καλή πηγή ριβοφλαβίνης. Τέλος, τα άτομα που αθλούνται εντατικά έχουν αυξημένες ανάγκες σε ριβοφλαβίνη.

Η ανεπάρκεια ριβοφλαβίνης έχει συνδεθεί με προσβολή των βλεννογόνων. Ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν η πρόσληψη ριβοφλαβίνης είναι μικρότερη των 0,5-0,6 mg την ημέρα.

Συμπτώματα

Χαρακτηριστική είναι η ερυθρότητα του βλεννογόνου της γλώσσας, οι ραγάδες στις γωνίες του στόματος και η χειλίτιδα από έλλειψη ριβοφλαβίνης. Παρατηρούνται επίσης συμπτώματα δερματίτιδας και ενδέχεται να αναπτυχθεί αναιμία.

Συνιστώμενη Πρόσληψη

Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τη συνιστώμενη πρόσληψη της ριβοφλαβίνης  σε μικρογραμμάρια ημερησίως στα διάφορα επίπεδα ηλικίας.

Ηλικιωμένοι (65 χρόνων +) : Έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα ηλικίας 65-90 έχουν μειωμένη πρόσληψη ριβοφλαβίνης η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια. Ωστόσο η λήψη ενός πολυβιταμινούχου  σκευάσματος παρέχει την καθημερινή συνιστώμενη ποσότητα.

Τροφές πλούσιες σε Ριβοφλαβίνη

Οι περισσότερες φυτικές και ζωικές τροφές περιέχουν τουλάχιστον μικρές ποσότητες ριβοφλαβίνης. Ωστόσο, επειδή η ριβοφλαβίνη καταστρέφεται με το φως, η παραμονή για δύο ώρες ενός ποτηριού με γάλα στο φως, καταστρέφει τη ριβοφλαβίνη σε ποσοστό 50%. Ο πίνακας περιλαμβάνει μερικά τρόφιμα και την ποσότητας της περιεχόμενης ριβοφλαβίνης σε mg

Βιβλιογραφία

1. Linus Pauling Institute
2. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Riboflavin. Dietary Reference Intakes: Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B₆, Vitamin B₁₂, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline. Washington D.C.: National Academy Press; 1998:87-122. (National Academy Press)
3. Brody T. Nutritional Biochemistry. 2nd ed. San Diego: Academic Press; 1999.
4. McCormick DB. Riboflavin. In: Shils M, Olson JA, Shike M, Ross AC, eds. Modern Nutrition in Health and Disease. 9th ed. Baltimore: Williams & Wilkins; 1999:391-399.
5. Powers HJ. Current knowledge concerning optimum nutritional status of riboflavin, niacin and pyridoxine. Proc Nutr Soc. 1999;58(2):435-440. (PubMed)
6. Rivlin RS. Riboflavin. In: Ziegler EE, Filer LJ, eds. Present Knowledge in Nutrition. 7th ed. Washington D.C.: ILSI Press; 1996:167-173.
7. Bohles H. Antioxidative vitamins in prematurely and maturely born infants. Int J Vitam Nutr Res. 1997;67(5):321-328.  (PubMed)
8. McCormick DB. Two interconnected B vitamins: riboflavin and pyridoxine. Physiol Rev. 1989;69(4):1170-1198.  (PubMed)
9. Madigan SM, Tracey F, McNulty H, et al. Riboflavin and vitamin B-6 intakes and status and biochemical response to riboflavin supplementation in free-living elderly people. Am J Clin Nutr. 1998;68(2):389-395.  (PubMed)
10. Lowik MR, van den Berg H, Kistemaker C, Brants HA, Brussaard JH. Interrelationships between riboflavin and vitamin B6 among elderly people (Dutch Nutrition Surveillance System). Int J Vitam Nutr Res. 1994;64(3):198-203.  (PubMed)
11. Jacques PF, Bostom AG, Wilson PW, Rich S, Rosenberg IH, Selhub J. Determinants of plasma total homocysteine concentration in the Framingham Offspring cohort. Am J Clin Nutr. 2001;73(3):613-621.  (PubMed)
12. Jacques PF, Kalmbach R, Bagley PJ, et al. The relationship between riboflavin and plasma total homocysteine in the Framingham Offspring cohort is influenced by folate status and the C677T transition in the methylenetetrahydrofolate reductase gene. J Nutr. 2002;132(2):283-288. (PubMed)
13. Powers HJ. Riboflavin-iron interactions with particular emphasis on the gastrointestinal tract. Proc Nutr Soc. 1995;54(2):509-517.  (PubMed)
14. Crombleholme WR. Obstetrics. In: Tierney LM, McPhee SJ, Papadakis MA, eds. Current Medical Treatment and Diagnosis. 37th ed. Stamford: Appleton and Lange; 1998:731-734.
15. Wacker J, Fruhauf J, Schulz M, Chiwora FM, Volz J, Becker K. Riboflavin deficiency and preeclampsia. Obstet Gynecol. 2000;96(1):38-44.  (PubMed)
16. Neugebauer J, Zanre Y, Wacker J. Riboflavin supplementation and preeclampsia. Int J Gynaecol Obstet. 2006;93(2):136-137.  (PubMed)
17. Soares MJ, Satyanarayana K, Bamji MS, Jacob CM, Ramana YV, Rao SS. The effect of exercise on the riboflavin status of adult men. Br J Nutr. 1993;69(2):541-551.  (PubMed)
18. Mares-Perlman JA, Brady WE, Klein BE, et al. Diet and nuclear lens opacities. Am J Epidemiol. 1995;141(4):322-334.  (PubMed)
19. Leske MC, Wu SY, Hyman L, et al. Biochemical factors in the lens opacities. Case-control study. The Lens Opacities Case-Control Study Group. Arch Ophthalmol. 1995;113(9):1113-1119.  (PubMed)
20. Cumming RG, Mitchell P, Smith W. Diet and cataract: the Blue Mountains Eye Study. Ophthalmology. 2000;107(3):450-456.  (PubMed)
21. Hankinson SE, Stampfer MJ, Seddon JM, et al. Nutrient intake and cataract extraction in women: a prospective study. BMJ. 1992;305(6849):335-339.  (PubMed)
22. Jacques PF, Taylor A, Moeller S, et al. Long-term nutrient intake and 5-year change in nuclear lens opacities. Arch Ophthalmol. 2005;123(4):517-526.  (PubMed)
23. Schoenen J, Jacquy J, Lenaerts M. Effectiveness of high-dose riboflavin in migraine prophylaxis. A randomized controlled trial. Neurology. 1998;50(2):466-470.  (PubMed)
24. Sandor PS, Afra J, Ambrosini A, Schoenen J. Prophylactic treatment of migraine with beta-blockers and riboflavin: differential effects on the intensity dependence of auditory evoked cortical potentials. Headache. 2000;40(1):30-35.  (PubMed)
25. Boehnke C, Reuter U, Flach U, Schuh-Hofer S, Einhaupl KM, Arnold G. High-dose riboflavin treatment is efficacious in migraine prophylaxis: an open study in a tertiary care centre. Eur J Neurol. 2004;11(7):475-477.  (PubMed)
26. Maizels M, Blumenfeld A, Burchette R. A combination of riboflavin, magnesium, and feverfew for migraine prophylaxis: a randomized trial. Headache. 2004;44(9):885-890.  (PubMed)
27. Hendler SS, Rorvik DR, eds. PDR for Nutritional Supplements. Montvale: Medical Economics Company, Inc; 2001.
28. Sugiyama M. Role of physiological antioxidants in chromium(VI)-induced cellular injury. Free Radic Biol Med. 1992;12(5):397-407.  (PubMed)
29. Russell RM, Suter PM. Vitamin requirements of elderly people: an update. Am J Clin Nutr. 1993;58(1):4-14.  (PubMed)
30. Blumberg J. Nutritional needs of seniors. J Am Coll Nutr. 1997;16(6):517-523.  (PubMed)
31. Lopez-Sobaler AM, Ortega RM, Quintas ME, et al. The influence of vitamin B2 intake on the activation coefficient of erythrocyte glutation reductase in the elderly. J Nutr Health Aging. 2002;6(1):60-62. (PubMed)

Συντάκτης Άρθρου