0 Comments
Νέα δεδομένα για την HDL χοληστερόλη.
Μπαίνοντας το 2019 και κάνοντας μια ανασκόπηση στα ρηξικέλευθα ευρήματα της έρευνας που διεξήχθη την προηγούμενη χρονιά για την HDL ή «καλή» χοληστερόλη, αξίζει να αναφερθούμε στα νέα της.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά υπενθυμίζοντας την μέχρι τώρα γνώση.
Η χοληστερόλη είναι συνδυασμός λίπους και πρωτεΐνης
Γι’ αυτό και δεν επικάθεται στο σώμα ώστε να μας παχαίνει, αλλά κινείται. Είναι απαραίτητη για τη ζωή, καθώς βοηθά στη ρύθμιση των λειτουργιών του σώματος. Αποτελεί μέρος των κυτταρικών μεμβρανών και των λιποπρωτεϊνών του πλάσματος, καθώς επίσης είναι πρόδρομος ουσία των στεροϊδικών ορμονών και των χολικών οξέων. Μεταφέρεται όπου υπάρχει ανάγκη μέσω του αίματος. Υπάρχουν λοιπόν δύο τύποι χοληστερόλης:
- Η χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (LDL) που θεωρείται «κακή», επειδή μπορεί να προκαλέσει αθηροσκλήρωση, μια λιπώδη συσσώρευση στις αρτηρίες που ονομάζεται πλάκα. Η πλάκα στενεύει τις αρτηρίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής , εμφράγματος, αλλά και στένωσης των αρτηριών στα πόδια.
- Η υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη (HDL) ή «καλή» χοληστερόλη, που απομακρύνει την «κακή» από τις αρτηρίες και τις μεταφέρει στο συκώτι, από όπου απεκκρίνεται.
Μέχρι στιγμής οι ερευνητές μας έλεγαν πόσο σημαντική είναι η HDL («καλή») χοληστερόλη για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Ωστόσο η σύγχρονη έρευνα έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι η υπερβολή ακόμα και στα καλύτερα πράγματα μπορεί να φέρει αρνητικά αποτελέσματα.
Τι υποστηρίζουν οι νέες μελέτες;
Στο Συνέδριο της Καρδιολογικής Ευρωπαϊκής Κοινότητας που έγινε μέσα στο 2018 στο Μόναχο της Γερμανίας παρουσιάστηκαν τα νέα ερευνητικά αποτελέσματα. Ο H. J. Pownall από το Τέξας έρχεται να προσθέσει στην ήδη υπάρχουσα γνώση ένα σημαντικό στοιχείο. Σύμφωνα με την ερευνητική του ομάδα, παρά τη συμβατική σοφία, σε πολύ υψηλά επίπεδα HDL στο πλάσμα του αίματος, η HDL μπορεί να μεταφέρει χοληστερόλη στα τείχη των αρτηριών και να προκαλέσει αγγειακές ασθένειες. Αυτά υποστηρίζονται μέχρι στιγμής, σύμφωνα με τον Pownall, από μελέτες σε κύτταρα και σε ποντίκια, αλλά όχι ακόμα σε ανθρώπους. Συμπερασματικά υποστηρίζει ότι οι ασθενείς με χαμηλή HDL θα συνεχίσουν να συμβουλεύονται να χάσουν βάρος, να αυξήσουν την άσκηση, να κόψουν το κάπνισμα, καθώς και να παίρνουν την αγωγή τους για τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση. Για τους ασθενείς, από την άλλη, με υπερβολικά υψηλή HDL δεν έχει προταθεί, ούτε καν επικυρωθεί ακόμα παρέμβαση.
Μία ακόμα μελέτη των επιπέδων χοληστερόλης στον κίνδυνο καρδιαγγειακών και θανάτου έγινε σε 6000 άτομα από την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Emory στην Georgia. Έδειξε ότι επίπεδα «καλής» χοληστερόλης 41–60 mg/dl (milligrams per decilitre) μας διασφαλίζουν τον χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή θανάτου από καρδιακά αίτια.
Εκτός από τα χαμηλότερα επίπεδα, όμως, HDL (<41 mg/dl), που ήταν ήδη γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο αυτόν, φάνηκε ότι αντίστοιχο αποτέλεσμα έχουν και τα υψηλά επίπεδά της (>60 mg/dl). Φαίνεται να υπάρχει 50% μεγαλύτερη πιθανότητα καρδιακής προσβολής ή θανάτου από καρδιακή νόσο σε σχέση με τις φυσιολογικές τιμές.
Η Mindy Haar, κοσμήτορας της Σχολής Ιατρικών επαγγελμάτων της Νέας Υόρκης υποστηρίζει ότι μπορεί να βρέθηκε σχέση μεταξύ αυξημένων τιμών HDL και κινδύνου καρδιακής προσβολής, αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι δεν προκαλείται το ένα από το άλλο, αλλά συνυπάρχουν σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων. Σημείωσε φυσικά ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα για να διασαφηνιστεί η ακριβής σχέση.
Ωστόσο, αντίστοιχο αποτέλεσμα μελέτης που επίσης ερευνούσε τη συσχέτιση μεταξύ υπερβολικά υψηλής HDL και θνησιμότητας είχε δημοσιευτεί το 2017 στο European Heart Journal (1). Η μελέτη βασίστηκε σε δύο μεγάλες έρευνες πληθυσμού που έγιναν στην Κοπεγχάγη σε 52000 άνδρες και 64000 γυναίκες περίπου συνολικά. Φάνηκε στη συγκεκριμένη μελέτη ότι άνδρες και γυναίκες με υπερβολικά υψηλές τιμές «καλής» χοληστερόλης έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες θανάτου από οποιοδήποτε αίτιο. Όπως είναι λογικό, βεβαίως, οι ίδιοι οι ερευνητές διευκρινίζουν την ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης για να επιβεβαιωθεί η έρευνά τους.
Η βιβλιογραφική μελέτη του Guzman
Πρόσφατα αναρτήθηκε μία ακόμα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα βιβλιογραφική μελέτη ως προς την λειτουργικότητα της καλής χοληστερόλης και τη συσχέτισή της με τα αθηρoσκληρωτικά καρδιαγγειακά νοσήματα (2) από τον Guzman και τους συνεργάτες του.
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι υπάρχουν αρκετές επιδημιολογικές μελέτες που δείχνουν μία ξεκάθαρη συσχέτιση της αυξημένης καλής χοληστερόλης ορού (HDL-C) και του μειωμένου κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, ακόμα και σε χαμηλά επίπεδα κακής χοληστερόλης (LDL-C<70mg/dL). Παρολ’ αυτά πιο πρόσφατα στοιχεία από γενετικές και κλινικές έρευνες αμφισβητούν την αντίληψη πολλών ετών ότι τα υψηλά επίπεδα καλής χοληστερόλης είναι πάντοτε ευεργετικά, ενώ τα χαμηλότερα πάντα επιβλαβή. Έτσι, γίνεται προφανές ότι η λειτουργικότητα της καλής χοληστερόλης διαδραματίζει πολύ σημαντικότερο ρόλο στην αθηροπροστασία από ό,τι τα επίπεδά της. Η ικανότητα εκροής χοληστερόλης από τα μακροφάγα αποτελεί πια τη μέτρηση-κλειδί της λειτουργικότητας της καλής χοληστερόλης. Εμφανίζει επίσης μία σημαντική συσχέτιση με το πάχος του έσω-μέσου χιτώνα της καρωτίδας, αλλά και με την πιθανότητα νόσου της αγγειογραφικής στεφανιαίας αρτηρίας angiographic coronary artery disease (CAD), ανεξάρτητα από τα επίπεδα καλής χοληστερόλης. Λόγω των παραπάνω ευρημάτων σχεδιάζονται νέες έρευνες, οι οποίες στόχο θα έχουν να εντοπίσουν νέους παράγοντες με ευνοϊκό προφίλ παρενεργειών, το οποίο θα μπορούσε να βελτιώσει την εκροή της χοληστερόλης και την λειτουργικότητα της καλής χοληστερόλης, αλλά και πιθανά να μειώσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο (2).
Μία πιο εξειδικευμένη μελέτη που είχε διεξαχθεί από τον Xueqing Yu et al το 2017 (3), είχε δείξει συσχέτιση των υψηλών επιπέδων καλής χοληστερόλης με αυξημένο κίνδυνο νεφρικής ανεπάρκειας σε ασθενείς με προχωρημένη νεφρική δυσλειτουργία. Ταυτόχρονα, επέμειναν και σε αυτή τη μελέτη ότι τα χαμηλά επίπεδα καλής χοληστερόλης σχετίζονται με αυξημένη πιθανότητα θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Οι ερευνητές είχαν επίσης καταλήξει ότι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση για τα ιδανικά επίπεδα HDL-C και για εξέταση των αλλαγών στην κατανομή της δομής της καλής χοληστερόλης και των υποπληθυσμών της σε ασθενείς με νεφρίτιδα λύκου.
Γίνεται σαφές ότι το 2019 υπάρχει ένα ιδιαίτερα σημαντικό πεδίο που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση. Κλείνοντας αυτό το τόσο σημαντικό θέμα ας κρατήσουμε το βασικό συμπέρασμα της μέχρι τώρα έρευνας που επιβεβαιώνει για ακόμα μια φορά τη σοφία των προγόνων μας, που μην ξεχνάμε ότι δίδαξαν την ισορροπημένη διατροφή σε όλο τον κόσμο: Μέτρον άριστον!
Βιβλιογραφία
- Extreme high high-density lipoprotein cholesterol is paradoxically associated with high mortality in men and women: two prospective cohort studies, Nordestgaard B. et al., 12/4/2017, European Heart Journal , Vol. 38, Is. 32
- High-density lipoprotein (HDL) functionality and its relevance to atherosclerotic cardiovascular disease, Guzman E. et al, Drugs Context, Published online 2018
- Effect of low and high HDL-C levels on the prognosis of lupus nephritis patients: a prospective cohort study, Xueqing Yu et al, Lipids Health Dis., 2017.
