0 Comments
Η εργασία δεν προσφέρει στο άτομο μονάχα οικονομικές απολαβές και ευκαιρία για γνωριμίες και κοινωνικές επαφές, αλλά διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο και στο αίσθημα ικανοποίησης και προσωπικής αξίας του ατόμου. Στις μέρες μας, τα πράγματα είναι αρκετά δύσκολα στον τομέα της απασχόλησης και της αγοράς εργασίας.
Πολλοί νέοι κάθε χρόνο αποφοιτούν από τα Πανεπιστήμια, “βγαίνουν” στην αγορά εργασίας γεμάτοι όνειρα και ελπίδες για το μέλλον και έρχονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της ανεργίας. Φυσικό επακόλουθο αυτής της κατάστασης, είναι η απογοήτευση, η πικρία, ο θυμός, αισθήματα ανεπάρκειας, χαμηλή αυτοεκτίμηση και καταθλιπτική διάθεση.
Αρκετοί πάλι είναι και αυτοί που για διάφορους λόγους χάνουν τη δουλειά τους ξαφνικά και μένουν χωρίς εργασία. Αυτή η περίπτωση είναι ακόμη πιο δύσκολη, καθώς η απόλυση αποτελεί σημαντική πηγή στρες. Μάλιστα, στην Ταξινομική Κλίμακα Κοινωνικής Αναπροσαρμογής των Holmes και Rahe στην οποία κατατάχτηκαν 43 στρεσογόνα γεγονότα, η απώλεια της εργασίας κατέχει την 8η θέση στη λίστα, ενώ στην 1η θέση βρίσκεται ο θάνατος του συντρόφου και στη 2η θέση το διαζύγιο 1. Ο λόγος που οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν την ανεργία ως στρεσογόνο εμπειρία είναι κυρίως επειδή η εργασία συνδέεται και με μη- οικονομικά οφέλη που έχουν χαρακτηρισθεί ως “λανθάνουσες συνέπειες της εργασίας”, όπως είναι η οργάνωση του χρόνου μέσα στην ημέρα, η αίσθηση προσωπικής αξίας κ.α. Επιπλέον, η ανεργία συνδέεται και με σοβαρά προβλήματα σωματικής – ψυχικής υγείας και υψηλότερα επίπεδα θνησιμότητας. Έτσι, οι άνεργοι φαίνεται να παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ψυχικών διαταραχών και κατάθλιψης σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Από την άλλη, η ημι-απασχόληση ή η απασχόληση με χαμηλό μισθό και συχνά χωρίς ασφάλιση που συνεπάγεται ένα αβέβαιο μέλλον, μπορεί να μετριάζει κάπως τα αισθήματα πικρίας, αλλά δεν αντιμετωπίζει πλήρως το πρόβλημα, εξαιτίας της αίσθησης απώλειας ελέγχου και της ματαίωσης των ονείρων τους.
Ο ρόλος της οικογένειας στην ανεργία …
Σημαντικός παράγοντας για την ηρεμία και ψυχική ισορροπία του ανέργου διαδραματίζει η υποστήριξη και η κατανόηση από την οικογένειά του. Το άτομο έχει την ανάγκη να αισθάνεται ότι το αγαπούν, το στηρίζουν συναισθηματικά και το σέβονται, ακόμη κι όταν το ίδιο αδυνατεί να προσφέρει πολλά.
Αναζήτηση βοήθειας από επαγγελματίες …
Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν τα συμπτώματα εμμένουν και παρεμποδίζουν τη λειτουργικότητά του και τις κοινωνικές του σχέσεις, όταν το άτομο έχει κλειστεί στον εαυτό του, έχει γίνει μοναχικό και συχνά ευέξαπτο, καλό θα ήταν να αναζητήσει συμβουλευτική στήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχολόγο ή ψυχίατρο). Αυτή η διαδικασία θα το βοηθήσει:
- να αποδεχτεί την πραγματικότητα.
- να διαχειριστεί τα επώδυνα συναισθήματα που προκύπτουν εξαιτίας της ανεργίας.
- να υιοθετήσει αποτελεσματικές μορφές διεκδικητικής συμπεριφοράς.
- να μάθει να διαχειρίζεται καλύτερα τον ελεύθερο χρόνο του.
- να επανεκτιμήσει τις ικανότητές του.
- να ανακαλύψει νέα χόμπυ και δραστηριότητες που τον ευχαριστούν.
Τρόποι αποτελεσματικής αντιμετώπισης της ανεργίας…
- διατήρηση επαφών και με άτομα εκτός της οικογένειας.
- ενασχόληση με δραστηριότητες που προσφέρουν προσωπική ικανοποίηση και ευχαρίστηση.
- αποδοχή της ανεργίας όσο εξακολουθεί να υπάρχει.
Βέβαια, δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις όπου η ανεργία μπορεί να οδηγήσει και σε μορφές αυτό- καταστροφικής συμπεριφοράς, όπως είναι η αυτοκτονία ή ακόμη και η αναζήτηση διεξόδου στο αλκοόλ και στα ναρκωτικά. Η λύση της αυτοκτονίας δεν προκύπτει εξαιτίας της ανεργίας αυτής καθ’ εαυτής, αλλά εξαιτίας των προβλημάτων που προκύπτουν από αυτή, όπως είναι η ενδεχόμενη απώλεια κατοικίας, η διάλυση κοινωνικών σχέσεων κ.α.
Σε κάθε περίπτωση η ανεργία αποτελεί ένα σοβαρό ψυχοκοινωνικό πρόβλημα. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμόμαστε είναι ότι κάθε άτομο είναι διαφορετικό και συνεπώς αντιδρά με διαφορετικό τρόπο σε κάθε ψυχο-πιεστικό γεγονός που βιώνει στην καθημερινότητά του. Αυτό που έχει ανάγκη είναι συμπαράσταση, κατανόηση του προβλήματός του, απουσία επικριτικής στάσης από τους οικείους του και αναζήτηση συμβουλευτικής στήριξης, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Βιβλιογραφία:
1. Holmes, T. H., and Rahe, R. (1967). The Social Readjustment Rating Scale. Journal of Psychosomatic Research, 11: 213-218.
