0 Comments
Η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) αποτελεί μια χρόνια νόσο του πεπτικού συστήματος. Εμφανίζεται όταν το γαστρικό οξύ ή το περιεχόμενο του στομάχου, ρέει προς τα πίσω στον οισοφάγο.
Η αντίστροφη αυτή κίνηση (παλινδρόμηση) ερεθίζει την εσωτερική επιφάνεια του οισοφάγου και προκαλεί διάφορα συμπτώματα. Ο όρος Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ), χρησιμοποιείται για την περιγραφή των κλινικών συμπτωμάτων ή των ιστολογικών βλαβών οι οποίες είναι αποτέλεσμα της παλινδρόμησης του γαστρικού υγρού στον οισοφάγο.
Το γαστρικό υγρό ασκεί βλαπτική δράση στον βλεννογόνο του οισοφάγου «καυστικό». Η δράση του οφείλεται κυρίως στο HCL και την πεψίνη και λιγότερο στα υπόλοιπα πεπτικά υγρά (χολικά άλατα και παγκρεατικά ένζυμα). Ο σημαντικότερος όμως παράγοντας που ευθύνεται για την πρόκληση της οισοφαγικής βλάβης είναι η οξύτητα του γαστρικού υγρού.
Συμπτώματα ΓΟΠ
Κάποια από τα συμπτώματα της ΓΟΠ είναι:
- βήχας,
- ναυτία,
- υπερβολική παραγωγή σιέλου,
- βραχνάδα,
- άσθμα,
- ρέψιμο,
- πικρή γεύση στο στόμα,
- πόνος μετά το γεύμα,
- πόνος στο στήθος και
- αίσθημα παλινδρόμησης υγρών.
Αλλαγές του τρόπου ζωής και της διατροφής για αντιμετώπιση της ΓΟΠ
Η ΓΟΠ είναι πολύ συχνή. Στην αυξημένη συχνότητα της φαίνεται ότι συμβάλουν κυρίως οι «σύγχρονες» συνθήκες διαβίωσης, η διατροφή και τα διάφορα φάρμακα. Γι’αυτόν τον λόγο είναι σημαντικές οι τροποποιήσεις τόσο του τρόπου ζωή όσο και της διατροφής. Γενικότερα, ο στόχος είναι ο περιορισμός της παλινδρόμησης και του ερεθισμού του οισοφάγου, τα οποία επιτυγχάνονται με μείωση της γαστρικής οξύτητας και περιορισμό τροφών, ουσιών και δραστηριοτήτων που χαλαρώνουν τον ΚΟΣ (κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας). Έτσι κάποιες από τις τροποποιήσεις αφορούν:
- Τη σύσταση της δίαιτας:
- Είναι αναγκαίος ο περιορισμός του «κακού» λίπους σε ασθενείς με ΓΟΠ, εξαιτίας της συμβολής του στην μείωση της πίεσης του ΚΟΣ και στην επιδείνωση των επεισοδίων της μεταγευματικής ΓΟΠ.
- Αποφυγή γλυκών και ιδίως της σοκολάτας, καθώς εντείνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ, κυρίως λόγω της υψηλής ωσμωτικότητας τους και της υψηλής τους περιεκτικότητας σε λίπος.
- Περιορισμός των ανθρακούχων ποτών, καθώς ασκούν αρνητική επίδραση στους μηχανισμούς της ΓΟΠ, προκαλώντας μείωση στην πίεση του ΚΟΣ. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται στο ανθρακικό και όχι σε κάποια άλλα συστατικά των ποτών αυτών.
- Αποφυγή πρόσληψης καφέ, καθώς επιδεινώνει το αίσθημα καύσου.
- Προσοχή στην πρόσληψη δυόσμου, μέντας, κρεμμυδιού και σκόρδου, καθώς ενοχοποιούνται για επιδείνωση της ΓΟΠ. Δεν απαιτείται όμως ο περιορισμός τους, λόγω έλλειψης ισχυρών επιστημονικών ενδείξεων.
- Τον σχεδιασμό γευμάτων: τα μεγάλα γεύματα προκαλούν γαστρική διάταση, η οποία αυξάνει τις παροδικές χαλάσεις του ΚΟΣ. Γι’αυτόν τον λόγο οι ασθενείς με ΓΟΠ πρέπει να μην προτιμούν τα μεγάλα γεύματα, αλλά να επιλέγουν μικρά και συχνά.
- Την κατανάλωση του αλκοόλ: το αλκοόλ μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα καύσου, καθώς έχει τοξική επίδραση στον οισοφαγικό βλεννογόνο και μειώνει την πίεση του ΚΟΣ.
- Το κάπνισμα: το κάπνισμα έχει αρνητική επίδραση στους μηχανισμούς της ΓΟΠ προκαλώντας μείωση στην πίεση του ΚΟΣ και στην έκκριση των διττανθρακικών ιόντων του σιέλου, περιορίζοντας έτσι την ικανότητα του σιέλου να εξουδετερώνει το ενδοοισοφαγικό οξύ.
- Τη θέση του ύπνου: σύμφωνα με αρκετές μελέτες η θέση του σώματος κατά την κατάκλιση μπορεί να επηρεάσει την επιδείνωση των συμπτωμάτων της ΓΟΠ. Η κατάκλιση με το κεφάλι και τον κορμό υπερυψωμένα και η αποφυγή κατάκλισης 2-3 ωρών μετά τα γεύματα ωφελούν τους ασθενείς σύμφωνα με τις συγκεκριμένες μελέτες.
- Τη σωματική δραστηριότητα: προτείνεται αποφυγή σωματικής δραστηριότητας, αμέσως μετά τα γεύματα σε ασθενείς με ΓΟΠ, καθώς η άσκηση και ιδίως το τρέξιμο προκαλεί ΓΟΠ, εντείνοντας τις παροδικές χαλάσεις του ΚΟΣ.
- Την παχυσαρκία: είναι σημαντική η μείωση του σωματικού βάρους σε έναν παχύσαρκο, καθώς η παχυσαρκία αποτελεί ισχυρό παράγοντα κινδύνου για ΓΟΠ λόγω αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης. Επιπλέον, οι παχύσαρκοι θα πρέπει να μην επιλέγουν στενά ρούχα ή ζώνες, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ.
Τρόφιμα που μπορεί να συμβάλουν στη μείωση συμπτωμάτων της ΓΟΠ
Τα τρόφιμα που περιέχονται στη διατροφή μας επηρεάζουν την ποσότητα οξέος που παράγει το στομάχι μας. Η κατανάλωση υγιεινής διατροφής αποτελεί το κλειδί για τον έλεγχο της παλινδρόμησης οξέος ή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Έτσι κάποια τρόφιμα που βοηθάνε στη μείωση της ΓΟΠ είναι:
- Λαχανικά
Τα λαχανικά είναι χαμηλά σε λιπαρά και ζάχαρη και συμβάλουν στη μείωση του στομαχικού οξέος. Καλές επιλογές αποτελούν: τα πράσινα φασόλια, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, το κουνουπίδι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι πατάτες και τα αγγούρια.
- Τζίντζερ
Το τζίντζερ έχει φυσικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και είναι μια φυσική θεραπεία για την καούρα και άλλα γαστρεντερικά προβλήματα. Μπορείτε να προσθέσετε τριμμένη ή τεμαχισμένη ρίζα τζίντζερ σε συνταγές ή να πιείτε τσάι τζίντζερ για να μειώσετε τα συμπτώματα της ΓΟΠ.
- Πλιγούρι βρώμης
Το πλιγούρι βρώμης αποτελεί μια εξαιρετική πηγή φυτικών ινών. Επιπλέον, είναι απαραίτητο στην ΓΟΠ, καθώς μπορεί να απορροφήσει το οξύ στο στομάχι και να μειώσει τα συμπτώματα της. Άλλες επιλογές ινών αποτελούν το ψωμί και το ρύζι ολικής αλέσεως.
- Μη εσπεριδοειδή φρούτα
Τα μη εσπεριδοειδή φρούτα, συμπεριλαμβανομένων των πεπονιών, των μπανανών, των μήλων και των αχλαδιών, είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσουν συμπτώματα παλινδρόμησης από ότι τα όξινα φρούτα.
- Άπαχο κρέας
Τα άπαχα κρέατα, όπως το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, τα ψάρια και τα θαλασσινά, είναι χαμηλά σε λιπαρά και μειώνουν τα συμπτώματα της ΓΟΠ. Προτιμώνται κρέατα ψημένα στη σχάρα, μαγειρεμένα και ποσέ.
- Ασπράδι αυγών
Τα ασπράδια των αυγών αποτελεί μια καλή επιλογή για την ΓΟΠ. Μην επιλέγετε τους κρόκους αυγών, καθώς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα παλινδρόμησης.
- «Καλά» λιπαρά
Προτιμήστε για τη διατροφή σας τα «καλά» λίπη. Πηγές «καλών» λιπών αποτελούν: το αβοκάντο, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος, το ελαιόλαδο, το σησαμέλαιο και το ηλιέλαιο. Μειώστε την πρόσληψη κορεσμένων λιπών και trans-λιπαρών ουσιών και αντικαταστήστε τα με ακόρεστα λίπη.
Και κάτι ακόμα…
- Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί η Μαστίχα Χίου, η οποία αποτελεί ένα σημαντικό φυσικό φάρμακο για την αντιμετώπιση των πεπτικών συμπτωμάτων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ), όπως έχει αναγνωρισθεί και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.
ΠΗΓΕΣ:
Ζαμπέλας, Α (2011). Κλινική Διαιτολογία & Διατροφή 3η Εκδ. Π.Χ Πασχαλίδης.
http://www.iatropedia.gr.
https://www.mednutrition.gr.
