0 Comments
Η αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου, η λεγόμενη σιδηροπενική, εμφανίζεται κυρίως όταν οι απαιτήσεις του οργανισμού σε σίδηρο δεν καλύπτονται από τη διατροφική πρόσληψη. Έτσι, τα νήπια, οι έφηβοι, οι εμμηνορυσιακές γυναίκες και οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη και θηλασμό αποτελούν ομάδες με αυξημένες ανάγκες σιδήρου και συνεπώς με μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αναιμίας.
Αναιμία μπορεί να παρουσιαστεί και σε περιπτώσεις μεγάλων απωλειών σιδήρου, όπως σε αιμορραγίες από το πεπτικό σύστημα, νεφροπάθειες, μετεγχειρητικές καταστάσεις, πρωτεϊνοενεργειακή υποθρεψία κλπ, σε σοβαρές και χρόνιες ασθένειες (καρκίνος, AIDS, νόσος Crohn), καθώς επίσης σε περιπτώσεις μειωμένης πρόσληψης σιδήρου (π.χ χορτοφαγικές δίαιτες) ή μειωμένης απορρόφησής του.
Για την αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας είναι απαραίτητη η αύξηση της πρόσληψης
σιδήρου μέσω της διατροφής ή/και η ταυτόχρονη λήψη διαιτητικών συμπληρωμάτων. Ο
σίδηρος υπάρχει σε δύο μορφές στις τροφές: αιμικός και μη αιμικός. Ο αιμικός βρίσκεται σε
ζωικές τροφές που περιέχουν αιμοσφαιρίνη όπως το κόκκινο κρέας, τα ψάρια και τα
πουλερικά. Η ποσότητά του είναι μικρή, αλλά απορροφάται πολύ καλά από τον οργανισμό (15-35%) και η απορρόφηση δεν επηρεάζεται ιδιαίτερα από διαιτητικούς παράγοντες.
Ο μη αιμικός σίδηρος βρίσκεται σε φυτικές τροφές, όπως τα όσπρια, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα αποξηραμένα φρούτα, σε μεγαλύτερη ποσότητα, αλλά λιγότερο απορροφήσιμη (2-20%), ενώ η απορρόφηση του επηρεάζεται σημαντικά από διάφορους παράγοντες. Υπάρχουν θρεπτικά συστατικά της διατροφής (φυτικό οξύ, πολυφαινόλες, οξαλικό οξύ κτλ) που συμβάλλουν στην μειωμένη απορρόφηση του σιδήρου, ενώ η κατανάλωση άλλων θρεπτικών συστατικών, όπως η βιταμίνη C, δημιουργεί κατάλληλο περιβάλλον στο έντερο ώστε να αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου.
Για την ταχύτερη και την αποτελεσματικότερη θεραπεία της αναιμίας θα πρέπει
- Η λήψη των συμπληρωμάτων σιδήρου να γίνεται 1 ώρα πριν το γεύμα ή 30-40 λεπτά
πριν το πρωινό, ώστε η απορρόφηση του σιδήρου να είναι μεγαλύτερη. - Κατά την διάρκεια της εβδομάδας να καταναλώνονται τουλάχιστον 4 φορές τρόφιμα
ζωικής προέλευσης (κόκκινο κρεας, πουλερικά, ψάρι). Οι τροφές αυτές να
συνδυάζονται με σαλάτα η οποία θα περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα από τα εξής
λαχανικά: μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, πατάτες, κουνουπίδι, πιπεριές
(πράσινες, κόκκινες, κίτρινες), τομάτες, κλπ. Τα λαχανικά αυτά είναι πλούσια σε
βιταμίνη C η οποία βοηθά σημαντικά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου των
ζωικών προϊόντων. Επίσης η κατανάλωση φρούτων πλούσιων σε βιταμίνη C όπως τα
εσπεριδοειδή προάγει την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. - Τα όσπρια περιέχουν σίδηρο όμως όχι σε καλά απορροφήσιμη μορφή. Επομένως θα
πρέπει να τα συνδυάζεονται με κρέας ή πουλερικά ή ψάρι και με φρούτα και λαχανικά
που περιέχουν βιταμίνη C για να αυξηθεί η απορρόφηση του σιδήρου. Οι φακές είναι
μια καλή πηγή σιδήρου φυτικής προέλευσης. - Να αποφεύγεται την κατανάλωση τροφίμων και ροφημάτων τα οποία επηρεάζουν
αρνητικά την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό. Τα τρόφιμα αυτά δεν θα
πρέπει να καταναλώνονται ταυτόχρονα με τροφές που αποτελούν τις κύριες πηγές
σιδήρου (π.χ κρέας, ψάρι, πουλερικά) στην διατροφή. Σε αυτή τη κατηγορία ανήκουν:- Ο καφές, τα αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη (τύπου cola), το τσάι και το κακάο. Τα ροφήματα αυτά περιέχουν πολυφαινόλες οι οποίες δεσμεύουν τον σίδηρο.
- Σπανάκι ωμό, μπάμια, πράσο, μαϊντανός, παντζάρια, μαύρο ρύζι και πιτυρούχα προϊόντα, ρίγανη. Τα τρόφιμα αυτά αποτελούν πλούσιες πηγές φυτικού και οξαλικού οξέος που δεσμεύουν το σίδηρο.
- Το πίτυρο και η βρώμη. Τα τρόφιμα αυτά περιέχουν μεγάλη ποσότητα φυτικών οξέων και εμποδίζουν σε μεγάλο βαθμό την απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό.
- Τρόφιμα που περιέχουν υπερβολική ποσότητα αλάτων ασβεστίου και φωσφόρου. Κατά συνέπεια καλό θα είναι να αποφεύγετε την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, γιαούρτι, τυρί), μαζί με κρέας, κοτόπουλο ή ψάρι.
Επιθυμητό είναι να υπάρχει μια διαφορά 30-60 λεπτών της ώρας μεταξύ της κατανάλωσης
των ανωτέρω τροφίμων, ροφημάτων και γευμάτων και της λήψης των συμπληρωμάτων
σιδήρου.
