Η συμβολή της στέβια στη διατροφή μας και σε διαφορα νοσηματα

Η στέβια αποτελεί όπως προαναφέρω σε άρθρο μου, μία πολύ καλή εναλλακτική πηγή  γλυκύτητας χωρίς καμία απόδοση θερμίδων. Ωστόσο, το επιστημονικό ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός ότι η στέβια ίσως έχει θετικές επιδράσεις στην διατροφή και την υγεία του ανθρώπου.

1. Θρεπτική Σύνθεση της στέβια

Τα αποτελέσματα διαφόρων μελετών έδωσαν μια προσεγγιστική ανάλυση για την θρεπτική σύνθεση των ξηρών φύλλων της Στέβιας

Υδατάνθρακες:

Τα οφέλη που σχετίζονται με τα φύλλα της Στέβιας οφείλονται στην υψηλή περιεκτικότητα της σε υδατάνθρακες και ακατέργαστες ίνες που προωθούν την ευεξία και μειώνουν τον κίνδυνο ορισμένων ασθενειών

Πρωτεΐνες:

Απαραίτητα για τον οργανισμό είναι 9 αμινοξέα τα οποία τα περιέχει όλα η Στέβια πλην της τρυπτοφάνης Αυτό σημαίνει ότι μετά την εκχύλιση της Στεβιοσίδης, το υπόλειμμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μια πολύτιμη πηγή από απαραίτητα αμινοξέα για την υγεία. Η περιεκτικότητα τους ταιριάζει με τις απαιτήσεις των συνιστώμενων πρωτεϊνών από την Παγκόσμια οργάνωση υγείας

Ανόργανα Συστατικά

Η Στέβια περιέχει αρκετές ποσότητες των σημαντικών ανόργανων στοιχείων όπως  τον ψευδάργυρο, που  δρα ως ένα μη ενζυματικό αντιοξειδωτικό και η κατανάλωση του βοηθάει στην πρόληψη της οξειδωτικής βλάβης των κυττάρων, τον  σίδηρο που  συμβάλλει στη μεταφορά του οξυγόνου στο σώμα και κατά συνέπεια η έλλειψη αυτού στη διατροφή οδηγεί σε αναιμία. Η μεγάλη ποσότητα σιδήρου στα φύλλα της Στέβιας θα μπορούσε να είναι χρήσιμη συμβάλλοντας στη διατήρηση ενός κανονικού επιπέδου αιμοσφαιρίνης στο σώμα. Επιπλέον τα φύλλα Στέβιας θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή διαφόρων σκευασμάτων για την καταπολέμηση της ανεπάρκειας σιδήρου

 Βιταμίνες

Στο εκχύλισμα των φύλλων και του κάλλου βρέθηκαν 6 βιταμίνες. Οι βιταμίνες C, B2, B6, η νιασίνη, το φολικό οξύ και η θειαμίνη}

Λιπαρά Οξέα.

Στο αιθέριο έλαιο των φύλλων της στέβια, βρέθηκαν πολλά λιπαρά οξέα, όπως το παλιμιτικό, το λινολενικό και το λινολεικό, τα οποία θεωρούνται απαραίτητα λιπαρά οξέα.

2. Αντιοξειδωτική αξία.

Οι φαινολικές ενώσεις των βοτάνων δρουν ως αντιοξειδωτικά μειώνοντας την οξείδωση του οργανισμού.Η Στέβια είναι ένα από τα βότανα της φύσης που τα εκχυλίσματα της έχουν προταθεί ότι ασκούν ευεργετικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη αντιοξειδωτική ικανότητα.

Τα φύλλα στέβια είναι πλούσια σε τερπίνες και φλαβονοειδή, ουσίες που παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, έτσι ι η στέβια κατατάσσεται υψηλά στον πίνακα των τροφίμων με υψηλή απόδοση «αντιοξειδωτικών» μονάδων ORAC (USDA 2010). Επομένως, η χρήση της στέβια μπορεί να συνεισφέρει κατά ένα μέρος στην κάλυψη των καθημερινών αντιοξειδωτικών μας απαιτήσεων.

3. Η Αντιμικροβιακή δράση της στέβια.

Η Στέβια είναι πλούσια σε τερπένια και φλαβονοειδή και έχει σημαντικές ανιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές χρήσεις , ενώ έχει αναφερθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη ορισμένων βακτηρίων, κι αυτό βοηθά στην εξήγηση της παραδοσιακής χρήσης της Στέβιας στην θεραπεία πληγών, ελκών, ουλίτιδας αλλά και στην πρόληψη εμφάνισης κρυολογήματος και γρίπης

Τα εκχυλίσματα της Στέβιας έχουν σημαντική αντιμικροβιακή δράση έναντι των οργανισμών Escherichia coli, Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Salmonella typhi, Vibrio cholera

Η στέβια και τα προϊόντα της φέρεται να αναστέλλει την ανάπτυξη και την παραγωγή κάποιων βακτηρίων και μικροβίων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που προκαλούν ουλίτιδα και τερηδόνα. αλλά  δεν ευνοεί ούτε την ανάπτυξη του μύκητα Candida Albicans

4. Στέβια και Σακχαρώδης Διαβήτης.

Στη Λατινική Αμερική χρησιμοποιείται για πολλές δεκαετίες ως μια εναλλακτική θεραπεία για την υπεργλυκαιμία.  Η Στέβια έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του διαβήτη, και η αντί-διαβητικής της δράση έχει αξιοποιηθεί σε διαβητικά ζώα και έχουν αναφερθεί σημαντικές δραστηριότητες υπογλυκαιμίας της κονιοποιημένης μορφής φύλλων.

Αρκετές μελέτες in vitro, έδειξαν ότι οι γλυκοζίτες Στεβιόλης μπορούν να διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης από απομονωμένα παγκρεατικά κύτταρα, απορυθμίζοντας βασικά γονίδια που ελέγχουν την έκκριση της ινσουλίνης και έχουν επιπτώσεις στο σύστημα σήμανσης και απελευθέρωσης της ινσουλίνης.

Συνολικά οι μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση γλυκοζιτών Στεβιόλης έχει αποτελέσματα στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, πιθανώς ενισχύοντας την έκκριση ινσουλίνης και ρυθμίζοντας την γλυκονεογένεση

Πολύ σημαντικό αναφορικά με το διαβήτη είναι το γεγονός πως ο γλυκαιμικός δείκτης (GI) της στέβια είναι μηδενικός. Μηδενικό, όμως, είναι και το περιεχόμενό της σε υδατάνθρακες και για το λόγο αυτό μπορεί να ενταχθεί εύκολα στη διατροφή ατόμων με διαβήτη που επιθυμούν να ελέγχουν την ημερήσια πρόσληψη υδατανθράκων. Τα διαβητικά άτομα θα πρέπει να συμβουλεύονται οπωσδήποτε το γιατρό τους πριν αποφασίσουν να την εντάξουν συστηματικά στο καθημερινό τους διαιτολόγιο . 

5. Στέβια και Αρτηριακή Υπέρταση.

. Πρώιμες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει ότι η Στεβιοσίδη και τα εκχυλίσματα της Στέβιας μειώνουν την αρτηριακή πίεση προκαλώντας αγγειοδιαστολή, διούρηση καθώς και νατριούρηση, η οποία οδηγεί σε μείωση του όγκου πλάσματος. Η αντιυπερτασική δράση του ακατέργαστου εκχυλίσματος Στέβιας που λαμβάνεται από το στόμα είναι εξαρτώμενη από το χρόνο και απαιτεί παρατεταμένη χορήγηση.  Μελέτες αναφέρουν, ότι η μακροπρόθεσμη χρήση της στέβια λειτουργεί ευνοϊκά στη ρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης. Συγκεκριμένα, η στέβια διαθέτει την ιδιότητα να μειώνει τα αυξημένα επίπεδα αρτηριακής πίεσης, χωρίς όμως να επηρεάζει τα φυσιολογικά επίπεδα της πίεσης. Αυτό οφείλεται στην αγγειοδιασταλτική δράση του εν λόγω βοτάνου.

Ωστόσο, η ανησυχία είναι ότι οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στη στέβια μπορεί να προκαλέσουν μείωση της αρτηριακής πίεσης σε άτομα που έχουν ήδη χαμηλή αρτηριακή πίεση. Παρ όλα αυτά, σε έρευνα διαπιστώθηκε πως η κατανάλωση ακόμα και 1.000mg την ημέρα rebaudioside A, δεν προκαλεί καμία μειωση και καμία αλλαγή στην συστολική και διαστολική πίεση.

6. Στέβια και Υπερλιπιδαιμία

Η Στεβιοσίδη δεν έχει αντιυπερλιπιδαιμική δράση και οι έρευνες που έχουν γίνει μέχρι τώρα, δεν έχουν καταφέρει να δείξουν ότι υπάρχει συμβολή της στεβια στην μείωση της υπερλιπιδαιμίας.

7. Στέβια και Φαινυλκετονουρία (PKU)

Η φαινυλκετονουρία είναι ένα σχετικά σπάνιο κληρονομικό μεταβολικό νόσημα, κληρονομούμενο με τον αυτοσωματικό υπολειπόμενο χαρακτήρα, με συχνότητα περίπου μια περίπτωση στα χίλια ζώντα νεογνά. Είναι αποτέλεσμα ανεπάρκειας του ενζύμου υδροξυλάση της φαινυλαλανίνης, που μετατρέπει τη φαινυλαλανίνη σε τυροσίνη και έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση της φαινυλαλανίνης που ασκεί τοξική δράση ιδίως στον εγκέφαλο.Τα άτομα με αυτή τη σπάνια γενετική ασθένεια μπορούν να καταναλώνουν ελεύθερα τη στέβια καθ’ ότι  είναι ελεύθερη φαινυλαλανίνης,  σε αντίθεση με την ασπαρτάμη, που απαγορεύεται η χρήση της.

8. Στέβια και Αδυνάτισμα.

Η στέβια μπορεί να θεωρηθεί εξαιρετικό βοήθημα στην προσπάθεια μείωσης ή διατήρησης του βάρους, αφού δεν περιέχει θερμίδες και επιπλέον διαθέτει την ιδιότητα να μειώνει την επιθυμία για κατανάλωση γλυκών τροφίμων. Πρέπει, όμως, να γίνει απολύτως κατανοητό ότι η στέβια αποτελεί απλώς και μόνο βοήθημα περιορισμού των θερμίδων από πηγές σακχάρων και όχι κάποια ουσία που αδυνατίζει χωρίς να προσέχουμε γενικότερα τη διατροφή μας.

Συμπερασματικά, η στέβια θεωρείται ένα πολύτιμο προιόν κατανάλωσης το οποίο μπορεί να έχει θετικές επιδράσεις σε διάφορα νοσήματα του ανθρώπινου οργανισμού. Ωστόσο, λόγω της νεότητας του προιόντος, οι έρευνες βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και γι αυτό χρειάζεται διαρκής ενημέρωση και παρακολούθηση των νεότερων αποτελεσμάτων.

Βιβλιογραφία

1. The hemodynamic effects of rebaudioside A in healthy adults with normal and low-normal blood pressure. Maki K, Curry L. Food and Chemical Toxicology 2008
2. Nutritional composition of stevia rebaudiana, a sweet herb and its hypoglycaemic and hypolipidaemic effect on patients with non-insulin dependent diabetes mellitus. Ritu M, Nandini J. Journal of the Science Of Food and Agriculture, 2016
3. Stevia rebaudiana Bertoni cultivated in Portugal : A prospective study of its antioxidant potential in different conservation conditions. Barroso M, Barros L. Industrial Crops and Products, 2016
4. Stevia (Stevia rebaudiana) a bio-sweetener : A review. Goyal S, Samsher, Goyal R. International Journal og Food Sciences and Nutrition, 2010 vol 61
5. Stevioside and related compounds: Therapeutic benefits beyond sweetness. Chatsudthipong V Muanprasat C. Pharmacology and Therapeutics, 2009 vol: 121
6. Comparative effects of Stevia rebaudiana leaves and stevioside on glycaemia and hepatic gluconeogenesis. Ferreira E De Assis Rocha Neves F . Planta Medica 2006 vol: 72
7. .Stevia rebaudiana, an alternative to sugar | La Stevia rebaudiana, une alternative au sucre. Serio L. Phytotherapie. 2010 vol: 8
8. . Stevia rebaudiana – A gift for diabetics.Kalpana M Anbazhagan M Rajendran R. Plant Archives. 2011 vol: 11
9. . The role of sugars and sweeteners in food, diet and health: Alternatives for the future. Edwards C Rossi M Corpe C Butterworth P Ellis P. Trends in Food Science and Technology, 2016
10. Stevioside and related compounds: Therapeutic benefits beyond sweetness. US national library of medicine, National institute of health. . Chatsudthipong, V., Muanprasat, C., 2008
11. . Assessment of the Carcinogenicity of Stevioside in F344 Rats. Science direct. Toyoda, K., Matsui, H., Shoda, T., Uneyama, C., Takada, K., Takahashi, M., 1996.
12. In vitro antioxidant activity and total phenolic content of ethanolic leaf extract of Stevia rebaudiana Bert. US national library of medicine, National institute of health. Shukla, S., Mehta, A., Bajpai, V., Shukla, S., 2009
13. In-vitro antimicrobial and antitumor activities of Stevia rebaudiana (Asteraceae) leaf extracts. AJOL, African Journal online, Jayaraman, S., Manoharan, S.M., Illanchezian, S., 2008.
14. Antihyperglycemic and antihyperlipidemic effects ofdifferent fractions of Stevia rebaudiana leaves in alloxan induced diabetic rats.International journal of pharmaceutical science and research. . Hossain, M.S., Alam, M.B., Asadujjaman, M., Monivul Islam, M., Rahman, M.A., Ariful Islam, M., Anwarul Islam, 2011.
15. .. Stevia rebaudiana Bertoni, source of a high-potency natural sweetener: A comprehensive review on the biochemical, nutritional and functional aspects. Science direct. Lemus-Mondaca, R., Vega-Galvez, A., Zura-Bravo, L., Ah-Hen, K., 2011
16. FAO 2013

 

 

Συντάκτης Άρθρου