0 Comments
Η κοιλιοκάκη (celiac sprue) ή εντεροπάθεια από ευαισθησία στην γλουτένη (gluten –sensititive enteropathy) είναι μια αυτοάνοση διαταραχή του λεπτού εντέρου που παρουσιάζεται σε άτομα γενετικά προδιατεθειμένα όλων των ηλικιών από τη μέση βρεφική ηλικία.
Αποτελεί μια μόνιμη δυσανεξία στη γλιαδίνη, μια προλαμίνη (πρωτεΐνη: γλουτένη) που υπάρχει στο σιτάρι και χαρακτηρίζεται από ιστοπαθολογικές βλάβες κυρίως στο λεπτό έντερο. Αντίστοιχες με τις γλιαδίνες του σιταριού, είναι οι σεκαλίνες στη σίκαλη και οι ορδεΐνες στο κριθάρι. Όλες αυτές οι πρωτεΐνες (που ονομάζονται προλαμίνες), είναι τοξικές για το βλεννογόνο των ασθενών με κοιλιοκάκη. Ενώ για τη βρώμη υπάρχουν αμφιβολίες, το ρύζι και το καλαμπόκι δεν είναι τοξικά.
ΠΟΙΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΠΡΟΣΒΑΛΕΙ Η ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ;
Η προσβολή του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου στην κοιλιοκάκη έχει ποικίλα συμπτώματα στους ασθενείς, καθώς ποικίλλει σε βαρύτητα και έκταση. Συνήθως, προσβάλλεται το εγγύς λεπτό έντερο πιο σοβαρά, ενώ οι βλάβες μπορεί να υποχωρήσουν και προς το άνω λεπτό έντερο (ειλεό). Σε περίπτωση που προσβληθεί όλο το λεπτό έντερο τότε τα συμπτώματα γίνονται πιο σοβαρά. Δεν παρατηρείται προσβολή μόνο του άπω λεπτού εντέρου στην κοιλιοκάκη.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Κύρια κριτήρια διάγνωσης της κοιλιοκάκης:
1. Οι ιστολογικές αλλοιώσεις που μπορεί να παρατηρηθούν στη βιοψία βλεννογόνου του λεπτού εντέρου
2. Η βελτίωση των συμπτωμάτων μετά την εφαρμογή της δίαιτας ελεύθερης γλουτένης.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο διάγνωσης της νόσου παρατηρούνται τα παρακάτω κλινικά συμπτώματα της κοιλιοκάκης:
• η διάρροια,
• ο μετεωρισμός της κοιλίας,
• η απώλεια βάρους,
• η κόπωση και
• η κακουχία
Τα συμπτώματα αυτά είναι έντονα σε περίπτωση βαριάς προσβολής ολόκληρου του λεπτού εντέρου και οδηγούν σε σοβαρό σύνδρομο δυσαπορρόφησης που χαρακτηρίζεται από:
1. ηλεκτρολυτικές διαταραχές,
2. διαταραχές πηκτικότητας του αίματος,
3. συμπτώματα οστεοπόρωσης,
4. καχεξία και
5. υδαρείς, δύσοσμες και λιπαρές κενώσεις.
Επειδή όμως σήμερα γίνεται πρωιμότερη διάγνωση της νόσου η κλινική αυτή εικόνα σπανίζει. Κάποιοι ασθενείς εμφανίζουν πολύ άτυπα και ήπια συμπτώματα (άτυπη κοιλιοκάκη) όπως:
o ή μόνο υποτροπιάζουσα σιδηροπενική αναιμία,
o ή διαταραχές έμμηνου ρύσης,
o ή ψυχικές διαταραχές (μονοσυμπτωματική νόσος).
Η νόσος μπορεί να εμφανιστεί στην βρεφική ή παιδική ηλικία, συνήθως με την πρόσληψη δημητριακών. Κατά την εφηβεία συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν, αλλά εμφανίζονται ξανά στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Υπάρχει περίπτωση σε κάποιους ασθενείς η διάγνωση της νόσου να γίνει σε προχωρημένη ηλικία ή και να μην διαγνωστεί ποτέ (λανθάνουσα κοιλιοκάκη).
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Θεραπεία για την τους ασθενείς με κοιλιοκάκη αποτελεί η πλήρης αποφυγή τροφών που περιέχουν γλουτένη (δίαιτα ελεύθερης γλουτένης).
Τρόφιμα που ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ είναι:
το σιτάρι,
η σίκαλη,
το κριθάρι,
η βρώμη (ο αποκλεισμός της βρώμης είναι αμφισβητούμενος),
καθώς και κάθε προϊόν που περιέχει τα παραπάνω, όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, τα άλευρα, το κέικ, πολλά δημητριακά πρωινού, μπισκότων και γλυκών.
Ειδικά προϊόντα ελεύθερα γλουτένης (ψωμί, αλεύρι, ζυμαρικά, μπισκότα κ.α.) μπορείτε να τα βρείτε στα φαρμακεία, όπου μπορούν να συνταγογραφηθούν σε ασθενείς με κοιλιοκάκη. Επίσης οι ασθενείς αυτοί θα πρέπει να αποφεύγουν όλα τα είδη μπίρας.
Τρόφιμα που ΔΕΝ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΓΛΟΥΤΕΝΗ-ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΛΟΥΤΕΝΗΣ:
το ρύζι,
το καλαμπόκι,
τα λαχανικά,
τα φρούτα,
τα όσπρια,
οι ξηροί καρποί,
το κρέας,
το ψάρι,
τα πουλερικά,
το τυρί,
τα αυγά και
τα γαλακτοκομικά και διάφορα άλλα προϊόντα (μέλι, τσάι, κρασί κ.α.).
Συμπερασματικά, η κοικιοκάκη είναι μια νόσος με ποικίλα συμπτώματα. Η αντιμετώπισή της όμως με μια σωστή διατροφή ελεύθερης γλουτένης, καθώς και η παρακολούθησή των ασθενών βοηθούν στην εξασφάλιση μιας διατροφικά επαρκούς δίαιτας, στη μείωση των επιπλοκών και στην βελτίωση των συμπτωμάτων.
