0 Comments
Η βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη, η οποία είναι συνδεδεμένη τόσο με την ανάπτυξη του σκελετού όσο και με την απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου.
Συναντάται σε 2 μορφές, στα φυτά ως εργοστερόλη (προβιταμίνη) D2 και στον άνθρωπο ή στα ζώα ως 7-δεϋδροχοληστερόλη (7-DHC) που αργότερα μετατρέπεται σε προβιταμίνη D3.
Η βιταμίνη D
Η κυριότερη πηγή της είναι η έκθεση στον ήλιο, ενώ παράλληλα προσλαμβάνεται από ζωικές τροφές όπως συκώτι, μοσχάρι, αυγά, γάλα, γαλακτοκομικά (D3 μορφή), από τα ψάρια όπως ρέγγα, σολομός, τόνος, σαρδέλα (D3 μορφή) και τέλος από κάποιες ποικιλίες μανιταριών ή μανιτάρια που έχουν επεξεργαστεί με υπεριώδη ακτινοβολία (D2 μορφή).
Απορροφάται από τα κύτταρα του εντέρου, μαζί με το διατροφικό λίπος και με τη βοήθεια των χολικών αλάτων και περίπου το 50 % προέρχεται από την τροφή. Η ανεπάρκεια της στα παιδιά μπορεί να προκαλέσει ραχίτιδα (αδυναμία επιμετάλλωσης των οστών), ενώ στους ενήλικες οστεομαλάκυνση (μαλακά οστά) που οφείλεται σε ανεπαρκή και ελαττωματική επιμετάλλωση λόγω αλλαγών στην απορρόφηση και έκκριση του ασβεστίου και του φωσφόρου.
Οι ομάδες ατόμων που κινδυνεύουν από ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι οι ηλικιωμένοι λόγω μειωμένης ικανότητας του δέρματος να την συνθέσει, άτομα με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, άτομα με σκούρο δέρμα καθώς λόγω της αυξημένης ποσότητας της χρωστικής μελανίνης μειώνεται η ικανότητα του δέρματος να παράγει βιταμίνη D από το ηλιακό φως και τέλος άτομα με μειωμένη απορρόφηση λίπους καθώς οι κυριότερες πηγές βιταμίνης D είναι και περισσότερο λιπαρές.
Η οστεοπόρωση είναι η ελάττωση της οστικής πυκνότητας σε τόσο σημαντικό βαθμό, ώστε λόγω της επακόλουθης ελάττωσης της μηχανικής αντοχής του οστού να προκαλούνται αναίτια κατάγματα. Ο επιπολασμός της οστεοπόρωσης στην Ευρώπη φτάνει το 9,7 % για τους άνδρες, ενώ για τις γυναίκες λόγω χαμηλότερης μέγιστης οστικής μάζας και μικρότερων οστών από τους άνδρες, το ποσοστό αγγίζει σχεδόν το 20 %.
Βοηθάνε τελικά τα συμπληρώματα
Επομένως το ερώτημα που γεννιέται είναι: «Βοηθάνε τελικά τα συμπληρώματα βιταμίνης D στην οστεοπόρωση και κατ’ επέκταση στα οστεοπορωτικά κατάγματα;». Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι ναι και εξηγείτε ως εξής. Σε μία μετα-ανάλυση των Weaver C.M. et al. (2016) συγκεντρώθηκαν συνολικά 8 αναλύσεις στις οποίες μελετήθηκε πως επηρεάζεται η χορήση συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D σε έναν πληθυσμό αναφοράς σε σύγκριση με την χορήγηση εικονικού φαρμάκου (placebo). Παράλληλα κατηγοριοποίησαν τα κατάγματα σε ολικά και σε κατάγματα ισχίου για πιο ακριβή ανάλυση.
Όσον αφορά τα ολικά κατάγματα με βάση τους 30.970 συνολικούς συμμετέχοντες μετρήθηκαν 2.231 ολικά κατάγματα και φάνηκε ότι η χορήγηση των συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D οδήγησε σε στατιστικά σημαντική μείωση κατά 14 % στα ολικά κατάγματα. Ταυτόχρονα, όσον αφορά τα κατάγματα του ισχίου με βάση τους 30.970 συνολικούς συμμετέχοντες μετρήθηκαν 195 συμβάντα κατάγματος και οι μετρήσεις έδειξαν ότι η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D είχε ως αποτέλεσμα 30% μείωση κινδύνου καταγμάτων ισχίου με βάση τις αντίστοιχες αναλύσεις. Συμπερασματικά, η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D, σχετίζεται θετικά με την πρόληψη της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων που προκαλούνται από αυτή.
Βιβλιογραφία:
- Ensrud, KE, & Crandall, CJ (2017). Osteoporosis. Annals of Internal Medicine, 167(3)
- Gropper S.S., Smith J.L. & Groff J.L. (2008). Διατροφή & Μεταβολισμός. BROKEN HILL PUBLISHERS LTD
- Institute of Medicine (US). (2011). Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. National Academy of Sciences. The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health
- Salari N., Ghasemi H., Mohammadi L., Behzadi M.H., Rabieenia E., Shohaimi S. & Mohammadi M. (2021). The global prevalence of osteoporosis in the world: a comprehensive systematic review and meta-analysis. Journal of orthopaedic surgery and research, 16(1)
- Weaver C.M., Alexander D.D., Boushey C.J., Dawson-Hughes B., Lappe J.M., LeBoff M.S., Liu S., Looker A.C., Wallace T.C. & Wang D.D. (2016). Calcium plus vitamin D supplementation and risk of fractures: an updated meta-analysis from the National Osteoporosis Foundation. Osteoporosis International, 27(8)
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21796828/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28761958/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34657598/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4715837/
