Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: η διαιτητική αντιμετώπιση

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: η διαιτητική αντιμετώπιση

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, (ή αλλιώς Σπαστική κολίτιδα), είναι μια λειτουργική διαταραχή του εντέρου που χαρακτηρίζεται από χρόνιο κοιλιακό άλγος, κοιλιακή δυσφορία, φούσκωμα, και αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου απουσία κάποιας οργανικής νόσου.

Η συχνότητά του υπολογίζεται στο 10-20% του ενήλικου πληθυσμού των χωρών του δυτικού κόσμου και είναι διπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.

Μπορεί να εμφανιστεί :

  • Είτε με τη μορφή διάρροιας – δυσκοιλιότητας
  • Είτε με εναλλαγή αυτών

Είναι δυνατόν να παρουσιαστεί μετά από μια λοίμωξη ή μια στρεσογόνο κατάσταση.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση που στοχεύει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, περιλαμβάνει :

  • Αλλαγή στο διαιτολόγιο του ασθενούς
  • Φαρμακευτική υποστήριξη
  • Ψυχολογική υποστήριξη
Η σωστή ενημέρωση του ασθενούς και η τακτική επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο.

Παράγοντες που συνδέονται με τη εμφάνιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου είναι οι ψυχικές ή σωματικές εντάσεις (στρες), διαιτητικοί παράγοντες, φάρμακα π.χ καθαρτικά, η καφεΐνη καθώς και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες.

Καταστάσεις που υποβοηθούν το ΣΕΕ είναι:

  • Κοιλιοκάκη (δυσαπορρόφηση γλουτένης)
  • Δυσαπορρόφηση φρουκτόζης
  • Ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
  • Χρόνια δυσκοιλιότητα
  • Χρόνιο κοιλιακό άλγος

Η ακριβής αιτία του ΣΕΕ παραμένει άγνωστη.

Υπάρχει μια θεωρία που υποστηρίζει ότι το ΣΕΕ, οφείλεται σε διαταραχή στο κύκλωμα εγκέφαλος – γαστρεντερικό σύστημα, παρότι μπορεί να υπάρχουν μεταβολές της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου και του ανοσοποιητικού συστήματος. Το ΣΕΕ δεν είναι επικίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς. Παρόλα αυτά όντας αίτιο χρόνιου πόνου, κόπωσης και άλλων συναφών συμπτωμάτων,  διαταράσσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής του ασθενούς καθώς και επηρεάζει τις κοινωνικές του δραστηριότητες.

Ανάλογα με τα συμπτώματα των ασθενών χορηγούνται σπασμολυτικά, αντικαταθλιπτικά, προκινητικά και παυσίπονα. Τελευταία, η χορήγηση ενός ανταγωνιστή της σερετονίνης, είχε καλά αποτελέσματα και μείωση του πόνου των ασθενών. Σημαντικός είναι και ο ρόλος της διατροφής, στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Η διαιτητική αντιμετώπιση του ΣΕΕ

Ο ρόλος της διατροφής στη θεραπεία του ΣΕΕ, δεν είναι απόλυτα κατανοητός και δυστυχώς η δίαιτα δεν αποτελεί λύση για όλους τους ασθενείς. Τα πιο συνήθη τρόφιμα που σχετίζονται με συμπτώματα ΣΕΕ,  είναι το σιτάρι, τα γαλακτοκομικά, τα κρεμμύδια.

Δυσανεξία λακτόζης έχει βρεθεί στο 10% των ασθενών, αλλά ο αποκλεισμός της λακτόζης σπάνια θεραπεύει το ΣΕΕ. Η λήψη προβιοτικών μπορεί να είναι χρήσιμη σε κάποιες περιπτώσεις, στις οποίες το ΣΕΕ, εμφανίζεται μετά  από οξεία γαστρεντερική ασθένεια ή μετά από μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών.

Ο στόχος της διαιτητικής θεραπείας στους ασθενείς με ΣΕΕ, είναι να απαλυνθούν τα συμπτώματα αφενός και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, ακολουθώντας μια ισορροπημένη δίαιτα αφετέρου.

Να ενθαρρύνεται:
  • Η κατανάλωση ισορροπημένης διατροφής, εμπλουτίστε την με βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ασβέστιο.
  • Τακτικά γεύματα
Να αποφεύγονται:
  • Τα μεγάλα γεύματα.  Όχι πολύ αργά το βραδινό. Καλή μάσηση της τροφής, απαραίτητη προϋπόθεση.
  • Τηγανητά ή πολύ λιπαρά φαγητά ή όσα είναι εμπλουτισμένα με καρυκεύματα.
  • Καφεΐνη, χυμοί φρούτων και το αλκοόλ, μπορεί σε ορισμένους ασθενείς να επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
  • Επεξεργασμένες και ραφιναρισμένες τροφές, σε περιόδους με έντονα συμπτώματα.
Για ασθενείς με συμπτωματολογία τροφικής δυσανεξίας και ΣΕΕ, ενδείκνυνται:
  • Τα άπαχα κρεατικά, το ψάρι, τη γαλοπούλα, το κοτόπουλο.
  • Αντικατάσταση δημητριακών και γαλακτοκομικών με υποκατάστατο ρυζιού και σόγιας
  • Μη εσπεριδοειδή φρούτα και λαχανικά (εκτώς από κρεμμύδια και πατάτες).
Τι πρέπει να έχουν  υπόψιν, οι ασθενείς με ΣΕΕ:
  • Αν ένα τρόφιμο προκαλεί συμπτώματα, τότε αποσύρετε από το διαιτολόγιο και δεν προστίθεται κανένα άλλο, μέχρι την αποδρομή των συμπτωμάτων.

 

  • Τακτική παρακολούθηση του ασθενούς κρίνεται απαραίτητη, για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας και της διατροφικής επάρκειας της αγωγής που ακολουθεί ο ασθενής, καθώς και για διόρθωση πιθανών ανεπαρκειών που προκύπτουν.

 

  • Μην ξεχνάμε και την ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών. Αρχικά θα πρέπει να διερευνηθεί εάν το πρόβλημα έχει προκληθεί από κάποιο ψυχολογικό ή συναισθηματικό παράγοντα που διατάραξε τη φυσιολογική πορεία της ζωής του ατόμου και ερέθισε το έντερο ή διατάραξε τη συνήθη δράση του πεπτικού συστήματος (υπερκινητικότητα ή ατονία). Οι ψυχολογικές θεραπείες συνήθως απευθύνονται σε ασθενείς με μεγάλης έντασης συμπτώματα και αποβλέπουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και ιδιαίτερα στη μείωση του άγχους και της υπερέντασης που φαίνεται να παίζουν ρόλο στην νόσο.  Τέτοιες είναι: η αναλυτική ψυχοθεραπεία, η γνωσιακή ψυχοθεραπεία, οι μέθοδοι χαλάρωσης, η γιόγκα και η υπνοθεραπεία.

 

Πηγές

  • Grant Thompson: «Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, παθογένεση και αντιμετώπιση», περιοδικό «Ιατρική Ενημέρωση» σελ. 27 – 38, 1998
  • Whitehead: Psychosocial profile in Irritable Bowel Disease, Gastroenterology 1988; 95: 709- 14
  • Olden KW, Schuster MM. Irritable bower syndrome. In sleisenger and fortdran, ets, Gastrointestinal and liver disease. WB Saunders Co, 6th ed, 1998, pp 1536-1548
  • Manning AP, Thompson WG, Heaton KW, Morris AF. Towards positive diagnosis of the irritable bowel BMJ 1978 ; 2:633-8
  • Olden KW. Diagnosis of irritable bowel syndrome: A critique Gastroenterology 1988;95:232-8

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts