Τι είναι η Χολολιθίαση;

Τι είναι η Χολολιθίαση;

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

Χολολιθίαση ονομάζεται η ύπαρξη λίθων στη χοληδόχο κύστη, την αποθήκη της χολής (ουσία που, ως γνωστόν, διασπά το λίπος) ή στο χοληφόρο δένδρο και αποτελεί τη συχνότερη παθολογική κατάσταση της περιοχής.

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται σχεδόν πάντοτε εντός της χοληδόχου κύστης, μεταναστεύουν συχνά στον χοληδόχο πόρο (χοληδοχολιθίαση), σπάνια στα ενδοηπατικά χοληφόρα (ενδοηπατική χολολιθίαση) και ακόμα σπανιότερα στα εξωηπατικά χοληφόρα.

Ανάλογα με τη σύστασή τους, οι λίθοι διακρίνονται σε:

  • Χοληστερινικούς: αποτελούνται κυρίως από χοληστερόλη και έχουν λευκωπό χρώμα
  • Μεικτούς: αποτελούνται από 80% χοληστερόλη και 20% χολοχρωστικές, και απαντώνται συχνότερα
  • Χολερυθρινικούς: αποτελούνται από πολυμερή σύμπλοκα χολερυθρίνης και έχουν μαύρο χρώμα ή από χολερυθρινικό ασβέστιο και έχουν καφέ χρώμα

Η συχνότητα εμφάνισης χολολιθίασης ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Στη χώρα μας το ποσοστό ανέρχεται σε 5-6%, ενώ σε άλλες χώρες, όπως η Χιλή, μπορεί να φτάσει το 30%. Επιδημιολογικές μελέτες υποστηρίζουν ότι 10% των ατόμων εμφανίζουν χοληστερινικούς ή μεικτούς χολολίθους, χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα. Μετά την ηλικία των 40 ετών, περίπου 3 νέα περιστατικά διαγιγνώσκονται κάθε έτος.

Οι παθογενετικοί μηχανισμοί της νόσου έχουν μελετηθεί εκτενώς και σήμερα πιστεύεται ότι ορισμένες φυσικοχημικές διαταραχές προϋπάρχουν των κλινικών εκδηλώσεων της νόσου. Για το σχηματισμό των χολολίθων απαιτείται μια σειρά διεργασιών με τα ακόλουθα στάδια:

  1. Χημικό στάδιο: τα ηπατοκύτταρα εκκρίνουν υπερκορεσμένη χολή, με υψηλή δηλαδή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και χαμηλή περιεκτικότητα σε χολικά οξέα.
  2. Φυσικό στάδιο: σχηματίζονται κρύσταλλοι χοληστερόλης, οι οποίοι καθιζάνουν καθώς συνεργούν και άλλοι τοπικοί παράγοντες, όπως η παρουσία βλεννοπρωτεϊνων. Αυτό σημαίνει ότι η υπερκορεσμένη σε χοληστερόλη χολή είναι δυνητικά, αλλά όχι υποχρεωτικά, λιθογόνος.
  3. Αυξητικό στάδιο: πολλοί κρύσταλλοι χοληστερόλης ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν επάλληλα στρώματα.
  4. Συμπτωματικό στάδιο: οι χολόλιθοι μετακινούνται προκαλώντας απόφραξη του κυστικού η χοληδόχου πόρου.

Οι κυριότεροι προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση χολολίθων είναι η ηλικία, η παχυσαρκία, η διατροφή πλούσια σε θερμίδες, ορισμένα φάρμακα (π.χ. αντισυλληπτικά), νοσήματα του λεπτού εντέρου (τα οποία διακόπτουν τον εντεροηπατικό κύκλο των χολικών οξέων), η κυστική ίνωση κ.ά. Σημειώστε επίσης ότι μια απότομη απώλεια βάρους, που μοιάζει με μικρή νηστεία, μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη χολολίθων.

Σε ποσοστό 20% περίπου των ασθενών η χολολιθίαση προκαλεί οξεία χολοκυστίτιδα αποφράζοντας τον κυστικό πόρο, με τον τυπικό «κολικό» των χοληφόρων (έντονος πόνος στο επιγάστριο συνήθως, που προοδευτικά αυξάνεται και αντανακλάται στη ράχη, στη δεξιά ωμοπλάτη ή τον δεξιό ώμο).

Η διάγνωση γίνεται με υπερηχογράφημα. Στην οξεία φάση, δεν χορηγείται τίποτα από το στόμα και ο ασθενής λαμβάνει παρεντερικά υγρά και ηλεκτρολύτες. Στη συνέχεια, ακολουθεί χαμηλή σε λίπος δίαιτα (25-30 g), ώστε να διεγερθεί στο ελάχιστο η χοληδόχος κύστη, και, αν το ποσό αυτό είναι ανεκτό, κατόπιν το λίπος αυξάνεται στα 45-50 g. Επίσης, δοκιμάζουμε αύξηση των φυτικών ινών στους ασθενείς που μπορούν να τις ανεχθούν, καθώς πολλοί δηλώνουν δυσάρεστα συμπτώματα μετά την κατανάλωσή τροφίμων πλούσιων σε ίνες (π.χ. όσπρια, χόρτα).

Η χρόνια φλεγμονή τους τοιχώματος της χοληδόχου κύστης αποτελεί την πιο συχνή επιπλοκή της χολολιθίασης, όταν ο χολόλιθος φράζει πλήρως ή ατελώς τον κυστικό πόρο. Η διάγνωση και εδώ γίνεται με υπερηχογράφημα. Οι ασθενείς με χρόνια χολοκυστίτιδα ωφελούνται από δίαιτα χαμηλή σε λίπος (25-30% της ενεργειακής πρόσληψης) και σε περίπτωση φουσκωμάτων καλό είναι να μειώνονται τα αεριογόνα τρόφιμα. Όσοι ασθενείς έχουν υπερβάλλον βάρος θα ωφεληθούν από μια σταδιακή απώλεια βάρους. Βέβαια, ενδεδειγμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της χρόνιας χολοκυστίτιδας είναι η χολοκυστεκτομή.

Όταν αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη

Όταν αφαιρεθεί η χοληδόχος κύστη, ο ασθενής δεν πρέπει να λάβει τίποτα από το στόμα, μέχρι να επανέλθουν οι εντερικοί ήχοι. Αρχικά χορηγείται υδρική δίαιτα και εν συνεχεία φτωχή σε λίπος, ελαφρά διατροφή (25 g έως 50 g λίπος). Καθώς δεν υπάρχει πια η χοληδόχος κύστη, που ήταν και η αποθήκη της χολής, η χολή, με το που παράγεται από το συκώτι, εκκρίνεται απευθείας στο έντερο. Άρα, καλό είναι ασθενείς να περιορίζουν τη συνολική πρόσληψη λίπους και να το κατανέμουν μέσα στην ημέρα, για να μην «αναγκάζουν» το συκώτι τους να παράγει απότομα μεγάλες ποσότητες χολής. Με την πάροδο του χρόνου βέβαια, η διατροφή των ασθενών αυτών προσεγγίζει αρκετά εκείνη των φυσιολογικών ατόμων.

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts