0 Comments
Αναφορικά με τη βιταμίνη D, διαπιστώθηκε μέσα από τις μελέτες η ευρωπαϊκή πανδημία της έλλειψης της, με τον επιπολασμό να ανέρχεται στο 40,4% στην περίπτωση της τιμής < 20 ng/ml.
Η βιταμίνη D είναι γνωστή για τη δράση της στο μυοσκελετικό σύστημα, αλλά πολλές είναι και οι ιδιότητες της εκτός αυτού: η βιταμίνη υποβοηθά τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης ενώ δρα σε καρδιαγγειακό, ενδοθηλιακό και μυϊκό επίπεδο.
Τα άτομα με επάρκεια στη βιταμίνη (30-50 ng/mL) φαίνεται να επωφελούνται πολλαπλά, καθώς εκείνη έχει συσχετισθεί με προστατευτικό ρόλο έναντι στην αυτοανοσία.
Η βιταμίνη D συνδέεται με το Σακχαρώδη Διαβήτη και την αντίσταση στην ινσουλίνη, μειώνοντας τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και βελτιώνοντας τη δράση της ινσουλίνης, οδηγόντας σε έναν συνολικά καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και προφίλ. Ακόμα, υπάρχει συσχέτιση της βιταμίνης με την παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο, με τα δεδομένα να δείχνουν πως η επάρκεια της μπορεί να δράσει ευεργετικά. Η αυξημένη περιεκτικότητα του σώματος σε λίπος και ο υψηλός Δείκτης Μάζας Σώματος έχουν συνδεθεί με τα επίπεδα της 25(ΟΗ)D στο αίμα. Η βιταμίνη D έχει φανεί να συνδέεται και με τη στοματική υγεία: όχι μόνο στο επίπεδο των δοντιών αλλά και δρώντας ενάντια στη φλεγμονή.
Έχει σχέση η βιταμίνη D με το Δείκτη Μάζας Σώματος;
Σύμφωνα με 21 μελέτες σε ενήλικες, προέκυψε ότι υπάρχει αιτιώδης σχέση στα επίπεδα της βιταμίνης D3 στον οργανισμό και την τιμή του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), βάσει του οποίου κατατάσσονται τα άτομα σε ελλιποβαρή, φυσιολογικού βάρους, υπέρβαρα και παχύσαρκα. Πιο συγκεκριμένα, η αύξηση του ΔΜΣ κατά 1 μονάδα σχετίζεται με μείωση των επιπέδων της βιταμίνης D κατά 1,15%.
Ποιες είναι οι συστάσεις πρόσληψης;
Οι ασθενείς με ανεπάρκεια της βιταμίνης D, με επίπεδα δηλαδή της 25(ΟΗ)D χαμηλότερα από 20ng/mL, θα πρέπει να λαμβάνουν διατροφικό συμπλήρωμα, με δοσολογία βάσει του βεληνεκούς της ανεπάρκειας, της ηλικίας και του σωματικού τους βάρους.
Μέσα από μελέτες, η γενική σύσταση που προτείνεται για να διατηρηθούν τα ιδανικά επίπεδα της βιταμίνης D-3 > 30 ng/ml είναι η λήψη 1500-2000 IU ημερησίως. Στους παχύσαρκους συστήνεται στην αρχή υψηλότερη δοσολογία σε βιταμίνη D-3 (6.000 IU- 10.000IU ημερησίως) και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και ακόμα μετά τη σταθεροποίηση των επιπέδων και τη διακοπή του συμπληρώματος, τα επίπεδα διατηρούνται σε μεγαλύτερο βαθμό. Φαίνεται μάλιστα πως αν και οι ανάγκες νορμοβαρών και υπέρβαρων/παχύσαρκων ατόμων είναι οι ίδιες, τα τελευταία θα πρέπει να λαμβάνουν δόση από το συμπλήρωμα στο υψηλότερο εύρος της σύστασης, λόγω της κατανομής της λιποδιαλυτής βιταμίνης στο σώμα. Η πρόσληψη και η σύνθεση της είναι η ίδια σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτου βάρους, ωστόσο στους παχύσαρκους η συντιθέμενη βιταμίνη διανέμεται σε μεγαλύτερο όγκο (ορό αίματος, λιπώδη ιστό, ήπαρ και μύες) και κατά συνέπεια η ποσότητα στον ορό είναι μειωμένη.
Η σημασία της βιταμίνης D σε όλο το φάσμα της υγείας μας, καθώς και η συσχέτιση του με ένα υγιές βάρος και Δείκτη Μάζας Σώματος, υποδεικνύει την ανάγκη ελέγχου των επιπέδων της στο αίμα, και της συμβουλής του θεράποντος ιατρού ή του διαιτολόγου για τα απαραίτητα μέτρα αναπλήρωσης της σε περίπτωση ανεπάρκειας. Το γεγονός είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορούν να ληφθούν οι επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D από τη διατροφή, που περιέχεται κατά κύριο λόγο στα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα κτλ), σε ορισμένα γαλακτομικά προϊόντα και στα αυγά, και θα πρέπει να γίνει χρήση συμπληρώματος ώστε να αναπληρωθούν τα επίπεδα της βιταμίνης.
Βιβλιογραφία
Cashman KD, Dowling KG, Škrabáková Z, et al. Vitamin D deficiency in Europe: pandemic?. Am J Clin Nutr. 2016;103(4):1033-44.
Michael F. Holick, Neil C. Binkley, Heike A. Bischoff-Ferrari, Catherine M. Gordon, David A. Hanley, Robert P. Heaney, M. Hassan Murad, Connie M. Weaver; Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 96, Issue 7, 1 July 2011, Pages 1911–1930, https://doi.org/10.1210/jc.2011-0385
Vimaleswaran KS, Berry DJ, Lu C, et al. Causal relationship between obesity and vitamin D status: bi-directional Mendelian randomization analysis of multiple cohorts. PLoS Med. 2013;10(2):e1001383.
Hewison M. An update on vitamin D and human immunity. Clin Endocrinol (Oxf). 2012 Mar;76(3):315-25
Sunil J. Wimalawansa, Associations of vitamin D with insulin resistance, obesity, type 2 diabetes, and metabolic syndrome, The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology, Volume 175, 2018, Pages 177-189, ISSN 0960-0760, https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2016.09.017.
Sunil J. Wimalawansa, Non-musculoskeletal benefits of vitamin D, The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology, Volume 175, 2018, Pages 60-81, ISSN 0960-0760, https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2016.09.016.
Anne Marie Uwitonze, Julienne Murererehe, Marie Claire Ineza, Eliane Ingabire Harelimana, Usiel Nsabimana, Peace Uwambaye, Agnes Gatarayiha, Afrozul Haq, Mohammed S. Razzaque, Effects of vitamin D status on oral health, The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology, Volume 175, 2018, Pages 190-194, ISSN 0960-0760, https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2017.01.020.
Pawel Pludowski, Michael F. Holick, William B. Grant, Jerzy Konstantynowicz, Mario R. Mascarenhas, Afrozul Haq, Vladyslav Povoroznyuk, Nataliya Balatska, Ana Paula Barbosa, Tatiana Karonova, Ema Rudenka, Waldemar Misiorowski, Irina Zakharova, Alena Rudenka, Jacek Łukaszkiewicz, Ewa Marcinowska-Suchowierska, Natalia Łaszcz, Pawel Abramowicz, Harjit P. Bhattoa, Sunil J. Wimalawansa, Vitamin D supplementation guidelines, The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology, Volume 175, 2018, Pages 125-135, ISSN 0960-0760, https://doi.org/10.1016/j.jsbmb.2017.01.021.
Elina Hyppönen, Barbara J Boucher; Adiposity, vitamin D requirements, and clinical implications for obesity-related metabolic abnormalities, Nutrition Reviews, Volume 76, Issue 9, 1 September 2018, Pages 678–692, https://doi-org.ep.fjernadgang.kb.dk/10.1093/nutrit/nuy034
