Μεσογειακή ή Κετογονική Δίαιτα;

Η Μεσογειακή και η Κετογονική δίαιτα είναι δίαιτες που χρησιμοποιούνται συχνά κατά την προσπάθεια μείωσης του βάρους μας. Πόσο εφικτή είναι όμως η εφαρμογή αυτών των δύο μοντέλων διατροφής;

Αν και ο στόχος της Μεσογειακής και της Κετογονικής δίαιτας είναι συχνά κοινός, στην πραγματικότητα, πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικά μοντέλα διατροφής. Η Μεσογειακή διατροφή αντανακλά ένα μοτίβο διατροφής που εστιάζει κυρίως στην κατανάλωση τροφίμων και κατ’ επέκταση θρεπτικών συστατικών που σχετίζονται με οφέλη στην υγεία, σε αντίθεση με μία δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων – Κετογονική δίαιτα που εστιάζει περισσότερο στη μείωση του βάρους κάτω από συγκεκριμένους διατροφικούς περιορισμούς. Αν και οι δύο δίαιτες χρησιμοποιούνται συχνά ως μέθοδοι μείωσης βάρους, τα τελευταία χρόνια η Κετογονική δίαιτα έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον ως ένας γρήγορος και εύκολος τρόπος μείωσης του σωματικού βάρους.

Η Μεσογειακή Δίαιτα

Η Μεσογειακή διατροφή αποτελεί ένα πιο γενικευμένο πρότυπο διατροφής αλλά ταυτόχρονα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που εμβαθύνει στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, οσπρίων, γαλακτοκομικών προϊόντων, ξηρών καρπών, ελαιόλαδου, ψαριού, πουλερικών, αυγών ενώ περιορίζει την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος και των γλυκών.1

Πιο συγκεκριμένα, οι Εθνικές Διατροφικές Συστάσεις στην Ελλάδα που βασίζονται στη Μεσογειακή Διατροφή περιλαμβάνουν:

Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για Ενήλικες, 2014

Φαίνεται, λοιπόν, ότι ένα διαιτολόγιο που βασίζεται στη μεσογειακή διατροφή περιλαμβάνει την κατανάλωση μεγάλης ποικιλίας τροφίμων ενώ ταυτόχρονα δίνει σχετικά μεγάλη ευελιξία στις μερίδες των τροφίμων που μπορούμε να καταναλώσουμε. Ενδεικτικά, τα δημητριακά μπορούν να βρίσκονται στη διατροφή μας σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 5-8 μερίδες καθημερινά για τον υγιή πληθυσμό, ενώ μπορεί να βρίσκεται και σε μεγαλύτερες ποσότητες σε περιπτώσεις ατόμων με αυξημένες θερμιδικές ανάγκες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των αθλητών ή και των αθλούμενων.

Η Κετογονική Δίαιτα

Από την άλλη πλευρά, οι δίαιτες χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων, όπως η Κετογονική, είναι δίαιτες που επιτρέπουν την κατανάλωση έως 130γρ υδατανθράκων την ημέρα. Οι τροφές που περιλαμβάνουν υδατάνθρακες είναι οι αμυλούχες τροφές όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι, οι πατάτες, το καλαμπόκι, τα δημητριακά πρωινού, η βρώμη, τα όσπρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρούτα και τα λαχανικά.

Ωστόσο, η Κετογονική δίαιτα αποτελεί την πιο αυστηρή μορφή δίαιτας χαμηλής πρόσληψης υδατανθράκων και συνήθως αναφέρεται σε συνθήκες κατανάλωσης 20-60γρ υδατανθράκων ημερησίως. Πρακτικά, η κατανάλωση 60γρ υδατανθράκων αντιστοιχεί σε 1 ποτήρι άπαχο γάλα, 1 αχλάδι, 1 μικρή πατάτα και περίπου 1 πιάτο σαλάτα, ενώ τα 20γρ υδατανθράκων αναφέρονται σε ½ ποτήρι άπαχου γάλακτος και 1 μήλου ημερησίως. Καταλαβαίνουμε έτσι ότι πρόκειται για μία άκρως αυστηρή και περιοριστική διατροφή με ιδιαίτερα χαμηλή (ως μηδαμινή) πρόσληψη δημητριακών, φρούτων, οσπρίων, γαλακτοκομικών και γλυκών που μπορεί να οδηγήσει ταυτόχρονα σε αρκετές διατροφικές ελλείψεις.² Ταυτόχρονα, εάν αποφασίσουμε να καταναλώσουμε κάποιο γεύμα εκτός σπιτιού, μία τέτοια δίαιτα ελαχιστοποιεί ιδιαίτερα τις επιλογές μας, καθώς συνήθως δύσκολα θα βρούμε γεύματα που δεν περιέχουν υδατάνθρακες εκτός και αν απευθυνθούμε σε κάποιο εστιατόριο με ειδικά διαμορφωμένο μενού.

Σε ένα τέτοιο διαιτολόγιο έρχεται να προστεθεί επιπλέον μία μεγάλη ποσότητα κόκκινου και λευκού κρέατος, επεξεργασμένου κρέατος (αλλαντικά), ψαριού, αυγών και «καλών» ή «κακών» λιπαρών. Ωστόσο, η υψηλή πρόσληψη κρέατος από την οποία και χαρακτηρίζεται η Κετογονική δίαιτα τροφοδοτεί από μόνη της τον οργανισμό μας με πολλά κορεσμένα («κακά λιπαρά»), ανεξαρτήτως των υπολοίπων λιπαρών τροφών που θα επιλέξουμε να καταναλώσουμε (π.χ. ξηροί καρποί, ελαιόλαδο ή βούτυρο) μέσα στην ημέρα.

Συμπέρασμα

Αν και η Μεσογειακή και η Κετογονική δίαιτα αποτελούν δύο πολύ δημοφιλή διατροφικά πρότυπα, παρουσιάζουν μεταξύ τους πολύ μεγάλες διαφορές. Η Κετογονική δίαιτα αποτελεί μία αρκετά δελεαστική ιδέα, υποσχόμενη γρήγορη και εύκολη απώλεια βάρους.

Πράγματι, υπάρχουν αρκετά στοιχεία που δείχνουν βραχυπρόθεσμα μεγαλύτερη απώλεια βάρους σε σύγκριση με άλλες δίαιτες όπως η Μεσογειακή. Ωστόσο, η Κετογονική δίαιτα δε φαίνεται να υπερτερεί μακροπρόθεσμα στην απώλεια βάρους έναντι της Μεσογειακής. Την ίδια στιγμή, αν και υπάρχει η εντύπωση ότι μία Κετογονική δίαιτα είναι εύκολη στην εφαρμογή της, καθώς επιτρέπει συνήθως την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κρέατος και λιπαρών, απαγορεύει ουσιαστικά σχεδόν οποιοδήποτε τρόφιμο περιέχει υδατάνθρακες, τροφές που όχι μόνο δεν απαγορεύονται στη μεσογειακή δίαιτα αλλά αντιθέτως ενθαρρύνεται η κατανάλωση τους, όπως εκείνες των δημητριακών, των φρούτων, των οσπρίων και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

Βιβλιογραφία

1. Εθνικός Διατροφικός Οδηγός για Ενήλικες. [Online]. Available from: http://www.diatrofikoiodigoi.gr/default.aspx?page=home. [Assessed January 5, 2019]
2. Brouns F. 2018. Overweight and diabetes prevention: is a low carbohydrate – high fat diet recommendable? European Journal of Nutrition. 57, 1301-1312

Συντάκτης Άρθρου