Διατροφή και ημικρανία. Πόσο σχετίζονται;

Σύμφωνα με τον  Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), η ημικρανία προσβάλλει πάνω από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού και κατατάσσεται στις κορυφαίες δέκα αιτίες μακροχρόνιας ανικανότητας για άνδρες και γυναίκες.

Αν και τα αίτια δεν είναι απόλυτα γνωστά, έχουν βρεθεί συσχετισμοί με την κληρονομικότητα, με ορμονικές διαταραχές, με το άγχος, το είδος εργασίας, την ποιότητα ύπνου αλλά και τη διατροφή. Και αν ακούγεται δύσκολο ως ακατόρθωτο να ελέγξουμε τους πρώτους παράγοντες σίγουρα μπορούμε να διαχειριστούμε το διατροφικό κομμάτι.

Σε ένα ποσοστό ως και 20% οι κρίσεις ημικρανίας μπορεί να οφείλονται σε τροφικές αλλεργίες ή ευαισθησίες.

Άτομα με ευαισθησία συχνά ανταποκρίνονται αρνητικά σε τρόφιμα που περιέχουν αγγειοσυσπαστικες ιδιότητες όπως η καφεΐνη, η τυραμίνη, η φαινυλαλανινη, το αλκοόλ. Η αυξημένη πρόσληψη ζάχαρης καθώς και αρκετά πρόσθετα τροφίμων επίσης πιθανολογείται πως προκαλούν ημικρανίες.

Η καφεΐνη σε μεγάλες ποσότητες προκαλεί αγγειοσυστολή και πυροδοτεί ή επιδεινώνει μια αρχόμενη ημικρανία.

Πέρα από τον καφέ, καφεΐνη βρίσκεται στο τσάι, σε αναψυκτικά τύπου κόλα, σε ενεργειακά ποτά αλλά και στη σοκολάτα.

Η κατανάλωση τυραμίνης συσχετίζεται θετικά με τις κρίσεις ημικρανίας.

Η τυραμίνη προκύπτει από τη διάσπαση των ψπρωτεϊνών κατά την ωρίμανση ορισμένων τροφίμων. Βρίσκεται σε ορισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και ιδίως τυριά όπως τσένταρ, γκούντα, παρμεζάνα, ελβετικό και μπλε τυρί. Τυραμίνη περιέχεται επίσης στο κόκκινο κρασί, σε ορισμένα επεξεργασμένα κρέατα όπως τα αλλαντικά καθώς και στη σοκολάτα.

Η σοκολάτα κατέχει μια από τις πρώτες θέσε ανάμεσα σε μια λίστα 500 τρόφιμων που σχετίζονται με την ημικρανία. Περιέχει και τυραμίνη και καφεΐνη αλλά και άλλες ουσίες (κατεχίνες) που προκαλούν την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών που πιθανόν προκαλούν τις κεφαλαλγίες.

Συχνά η ημικρανία προκαλείται από συνύπαρξη αιτιών όπως ορμονικές διαταραχές (π.χ. κατά την έμμηνο ρύση) ή άγχος και την ταυτόχρονη κατανάλωση τροφίμων που την πυροδοτούν όπως η σοκολάτα, το κρασί και το τυρί.

Ουσίες που χρησιμοποιούνται ως προσθετά στη βιομηχανία τροφίμων έχουν επίσης ενοχοποιηθεί για πρόκληση πονοκεφάλων.

Ανάμεσά τους, το γλουταμινικό μονονάτριο που χρησιμοποιείται ευρέως ως ενισχυτικό γεύσης, ιδιαίτερα στην κινεζική κουζίνα. Γενικότερα τα νιτρώδη άλατα που βρίσκονται σε αλλαντικά, τα καπνιστά κρέατα και ψάρια αλλά και σε προ-μαγειρεμένα τρόφιμα καλό είναι να αποφεύγονται από άτομα που υποφέρουν από πονοκέφαλους. Άλλα προσθετά τροφίμων όπως η ασπαρτάμη, η βουτυλική υδροξυανυσόλη (ΒΗΑ), το βουτολικό υδροξυτολουόλιο (ΒΗΤ), η μαλτοδεξτρίνη, το εκχύλισμα μαγιάς, η υδρολυμένη πρωτεΐνη σόγιας και η υδρολυμένη φυτική πρωτεΐνη (ΗVP) έχουν αναφορές συσχέτισης με ημικρανία. Καλό θα είναι λοιπόν όσοι υποφέρουν να μελετούν τις ετικέτες τροφίμων και να καταναλώνουν τα τρόφιμα όσο γίνεται στη φυσική τους μορφή και όχι επεξεργασμένα και τυποποιημένα.

Η παρατεταμένη νηστεία και η προκαλουμένη υπογλυκαιμία μπορούν επίσης να προκαλέσουν την εκδήλωση ημικρανίας, ενώ ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος της σωστής ενυδάτωσης.

Άρα η τακτική λήψη γευμάτων και η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας νερού και υγρών γενικότερα του οργανισμού μπορούν να αποτρέψουν μια κεφαλαλγία.

Τέλος η έλλειψη μακροθρεπτικών συστατικών όπως το μαγνήσιο και ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) έχει συσχετισθεί θετικά με την εμφάνιση πονοκεφάλων και ημικρανιών.

Πηγές μαγνησίου είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι ξηροί καρποί, τα φασόλια, τα δημητριακά ολικής άλεσης και το κρέας. Καλή πηγή ριβοφλαβίνης είναι το συκώτι, και η σόγια ενώ σε μέτριες ποσότητες τη βρίσκουμε στα κρέατα, στα γαλακτοκομικά και στα δημητριακά. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν ανεπάρκειες ενίσχυση με συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσε να έχει θετική επίδραση.

Τρόφιμα με πιθανές ευεργετικές επιδράσεις ενάντια στην ημικρανία πιθανολογούνται να είναι τα φρούτα και τα λαχανικά.

Λόγω του άφθονου νερού, αποτελούν καλό μέσο ενυδάτωσης ενώ ορισμένα από αυτά όπως τα κερασιά και τα παντζάρια περιέχουν νιτρικό οξείδιο που βοηθάει στη χαλάρωση των αγγείων. Λιπαρά ψάρια και τα ω-3 που περιέχονται σε αυτά ίσως επίσης δρουν ανακουφιστικά στον πόνο λόγω των αντιφλεγμονωδών ιδιοτήτων τους.

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως οι διατροφικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ημικρανία φαίνονται να είναι αρκετοί.

Η παρατήρηση κάθε ατόμου και η καταγραφή ημερολογίου διατροφής θα μπορούσε να δώσει απαντήσεις για το τι μπορεί να βλάπτει τον καθένα. Ο προσεκτικός σχεδιασμός ενός εξατομικευμένου διαιτολογίου με βάση τις αρχές τις υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, θα μπορούσε να συμβάλλει στην ανακούφιση των πολύ δυσάρεστων συμπτωμάτων της ημικρανίας που ταλανίζουν αρκετούς από εμάς.

Συντάκτης Άρθρου