Τσιπούρα ή λαβράκι;

Τσιπούρα ή λαβράκι;

Comment Icon0 Comments
Reading Time Icon1 min read
Spread the love

«Αυξήστε την κατανάλωση του ψαριού» μας λένε οι ειδικοί. Κάθε εβδομάδα μας συστήνουν να καταναλώνουμε 2-3 παλάμες ψάρι.

Τι ψάρι όμως;

Ακούμε ότι το λίπος του ψαριού μας κάνει καλό. Ακούμε όμως και για άλλα ανησυχητικά θέματα που αφορούν την κατανάλωση του, που προκαλούν αμφιβολίες για το πόσο είναι τελικά επιθυμητή ως επιλογή.

Επιλέξαμε λοιπόν να βάλουμε στο μικροσκόπιο δύο από τα πιο διαδεδομένα ψάρια, την τσιπούρα και το λαβράκι. Τι έχουν να μας προσφέρουν; Υπερτερεί κάποιο ως επιλογή;

Για αρχή, η τσιπούρα (Sparus aurata) είναι το μόνο είδος της οικογένειάς της που εκτρέφεται σήμερα σε μεγάλη κλίμακα.

Απαντάται ευρέως σε όλη τη Μεσόγειο αλλά και κατά μήκος των ακτών του ανατολικού Ατλαντικού, από το Ηνωμένο Βασίλειο έως τις Κανάριες νήσους. Η λατινική της ονομασία προέρχεται από τη χαρακτηριστική χρυσή λωρίδα ανάμεσα στα μάτια της. Μπορεί να ζήσει σε θαλασσινό νερό, καθώς και στο υφάλμυρο νερό των παράκτιων λιμνοθαλασσών. απαντάται συχνά σε βραχώδεις ή αμμώδεις βυθούς αλλά μπορεί να βρεθεί και σε υποθαλάσσια λιβάδια. Κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας (Οκτώβριος έως Δεκέμβριος), τα ενήλικα ψάρια μετακινούνται σε βαθύτερα νερά. Οι νεαροί γόνοι μεταναστεύουν σε παράκτια νερά ή στις εκβολές ποταμών νωρίς την άνοιξη. Το είδος αυτό είναι ερμαφρόδιτο, ωριμάζει ως αρσενικό κατά τη διάρκεια του πρώτου ή του δεύτερου έτους της ζωής του και στη συνέχεια ως θηλυκό κατά τη διάρκεια του δεύτερου ή του τρίτου έτους. Τρέφεται με μαλάκια, οστρακοειδή και μικρά ψάρια.

Όπως και το λαβράκι, η τσιπούρα πωλείται σχεδόν πάντα ως ολόκληρο ψάρι μερίδας.

Διατροφική αξία ανά 100 γρ.    
Ενέργεια (kj):  596  Υδατάνθρακες (g): < 1
Ενέργεια (kcal): 142  Σάκχαρα (g): 0
Λιπαρά (g): 6,6  Πρωτεΐνες (g): 20,6
εκ των οποίων κορεσμένα (g): 1,24  Αλάτι (%): 0,3
Σύνολο Ω3  0,95 g

 

Έπειτα, το λαβράκι (Dicentarchus lavrax L.) παρουσιάζει σώμα επίμηκες, ατρακτοειδές το οποίο καταλήγει σε ευρύ στόμα με πολλές σειρές από δόντια και στις δύο σιαγώνες.

Το χρώμα του σώματος είναι ασημένιο, γκρίζο μολυβί στη ράχη. Ως χαρακτηριστικό έχει μία διχαλωτή μαύρη ή σκοτεινή καφέ κηλίδα πάνω στο βραγχιοκάλυμμα.

Είναι ψάρι σαρκοφάγο, αρπακτικό, κυνηγός, γι’ αυτό συναντάται και με την ονομασία «λύκος». Τρέφεται προτιμώντας μικρότερα είδη ψαριών. Συναντάται στον Ατλαντικό από τα Κανάρια νησιά μέχρι την Νορβηγία, την Μεσόγειο και την Μαύρη θάλασσα. Είναι ψάρι ευρύαλο, στενόθερμο που απαντάται σε υφάλμυρα νερά. Προτιμά βυθούς αμμώδεις ή βραχώδεις. Τα αρσενικά φτάνουν στη σεξουαλική ωριμότητα τον δεύτερο με τρίτο χρόνο της ζωής τους, ενώ τα θηλυκά τον τρίτο με τέταρτο. Είναι καταδρομικό είδος (γεννά στη θάλασσα), ενώ αναπαράγεται την περίοδο μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου.

Διατροφική αξία ανά 100 γρ.    
Ενέργεια (kj):  555  Υδατάνθρακες (g): < 1
Ενέργεια (kcal): 133  Σάκχαρα (g): 0
Λιπαρά (g): 7,2  Πρωτεΐνες (g): 16,8
εκ των οποίων κορεσμένα (g): 1,45  Αλάτι (%): 0,34
Σύνολο Ω3  1,88 g

 

Το κρέας που προσφέρει το λαβράκι είναι εξαιρετικής ποιότητας, καθώς επίσης θεωρείται από τα νοστιμότερα ψάρια.

Η ποιότητα των πρωτεϊνών των ψαριών είναι ίδια με τις πρωτεΐνες του κρέατος των θηλαστικών. Στις πρωτεΐνες των ψαριών υπάρχουν τα ίδια αμινοξέα, τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό, όπως η λυσίνη, η ιστιδίνη, η λευκίνη, η αργινίνη και η τρυπτοφάνη. Τα ψάρια είναι πλούσια σε βιταμίνες, κυρίως Α, βιοφλαβονοειδή, αλλά και σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Τα σαρκοφάγα ή παμφάγα ψάρια, όπως το λαβράκι και η τσιπούρα έχουν σάρκα ανώτερης ποιότητας από τα πλανγκτοφάγα, όπως ο γαύρος και η σαρδέλα. Η πέψη των λιπαρών ψαριών, όπως τα δύο προαναφερθέντα είδη, από τον ανθρώπινο οργανισμό γίνεται μέσα σε 3-4 ώρες. Ας σημειωθεί ότι η τσιπούρα, καθώς και το λαυράκι είναι ελεύθερα υδραργύρου, οπότε και συστήνεται να καταναλώνονται συστηματικά, δύο-τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από πρόσφατη μελέτη των Τσατσάκη και συνεργατών πάνω στα επίπεδα καδμίου, μολύβδου και υδραργύρου στο μυϊκό ιστό ψαριών του Κρητικού και Αιγαίου Πελάγους, αλλά και ιχθυοπωλείων.

Η τσιπούρα φάνηκε να εμφανίζει χαμηλότερα επίπεδα υδραργύρου και υψηλότερα επίπεδα καδμίου από το λαβράκι. 

Άλλο εύρημα ήταν ότι ο υδράργυρος και ο μόλυβδος βρίσκονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις σε κλειστές θάλασσες. Επίσης ότι ο μόλυβδος αυξάνεται όσο χαμηλώνει η θερμοκρασία. Τα επίπεδα καδμίου φάνηκε ακόμα να σχετίζονται με το είδος του ψαριού, ο μόλυβδος με την εποχή και ο υδράργυρος με την περιοχή. Ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι η τσιπούρα ανοιχτής θάλασσας έχει υψηλότερα ποσά υδραργύρου και μολύβδου από την τσιπούρα ιχθυοκαλλιέργειας. Πάντως, το συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι είναι απόλυτα ασφαλή τα Ελληνικά ψάρια για κατανάλωση ως προς όλα τα μέταλλα. Ως προς τη σύσταση των ψαριών, το ιώδιο αφθονεί στα ψάρια των θαλασσών, αλλά και των λιμνοθαλασσών.

Σε μια μελέτη που αφορούσε τις αντιοξειδωτικές και χημοπροστατευτικές ιδιότητες των υδρολυμάτων πρωτεΐνης των μυών των συγκεκριμένων ψαριών, υπήρξαν επίσης ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Μύες από τσιπούρα και λαβράκι υδρολύθηκαν με αλκαλάση και χυμοτρυψίνη και παρατηρήθηκαν τα προφίλ των πεπτιδίων τους. Μέγιστη αντιοξειδωτική ικανότητα, μείωση δηλαδή του οξειδωτικού στρες, βρέθηκε να έχει το λαβράκι. Επίσης το λαβράκι εμφάνισε μέγιστη πολλαπλασιαστική ικανότητα σε κύτταρα MDCK1. Η τσιπούρα, από την άλλη πλευρά, φάνηκε να έχει τη μεγαλύτερη χημοπροστατευτική επίδραση με 40-60% μείωση του αδενοκαρκινώματος στο κόλον.

Συμπερασματικά, θα έλεγε κανείς ότι το κάθε είδος ψαριού έχει κάτι να προσφέρει, οπότε ας τα εντάξουμε στη διατροφή μας. Εκτός από την υπέροχη γεύση τους, θα απολαμβάνουμε και τα άπειρα οφέλη τους

Πηγές:

Cadmium, lead and mercury in muscle tissue of gilthead seabream and seabass: Risk evaluation for consumers. Tsatsakis AM et al, Food Chem Toxicol., 2/2019

An in vitro and in silico study on the antioxidant and cell culture-based study on the chemoprotective activities of fish muscle protein hydrolysates obtained from European seabass and gilthead seabream. Çelik U et al, Food Chem. 1/2019

Συντάκτης Άρθρου

Share this article

Related Posts