Η υγιεινή διατροφή είναι σημαντική για όλους και σε όλα τα στάδια της ζωής. Ο ρόλος της υγιεινής διατροφής, ωστόσο, είναι σημαντικός, καθώς επιδρά καθοριστικά στη σωματική και νοητική ανάπτυξη και εξέλιξη του ατόμου.
Η εξασφάλιση υγιεινής, επαρκούς και ασφαλούς διατροφής στα πρώτα χρόνια της ζωής προσφέρει τη δυνατότητα να πετύχουμε το μέγιστο του σωματικού και νοητικού δυναμικού μας. Ιδιαίτερα τα πρώτα 2-3 χρόνια της ζωής θεωρούνται τα πιο κρίσιμα, καθώς ο ρυθμός της σωματικής ανάπτυξης είναι ταχύτερος από οποιαδήποτε άλλη περίοδο και το ανοσολογικό σύστημα είναι ακόμη ανώριμο, με αποτέλεσμα το βρέφος και το μικρό παιδί να είναι επιρρεπή σε οποιαδήποτε ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών και σε λοιμώξεις.
Οι ποσοτικές ή ποιοτικές εκτροπές της διατροφής κατά την περίοδο αυτή έχουν άμεσες επιπτώσεις στη σωματική ανάπτυξη και την ψυχοκινητική εξέλιξη του παιδιού, ενώ οι σχετικές διαταραχές που εμφανίζονται κατά την περίοδο αυτή παραμένουν και είναι πολύ δύσκολο να αντιστραφούν στη συνέχεια. Η διατροφή εξακολουθεί να είναι πολύ σημαντική και μετά τα 2-3 πρώτα χρόνια της ζωής, καθ’ όλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και ιδιαίτερα κατά την εφηβεία, καθώς σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης άμεσων προβλημάτων υγείας, όπως η παχυσαρκία, η σιδηροπενική αναιμία και η τερηδόνα.
Είναι σημαντικό, επίσης, ότι η υγιεινή διατροφή κατά την παιδική και εφηβική ηλικία έχει και απώτερες ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία. Έτσι, συμβάλλει σημαντικά στη μακροβιότητα του ατόμου και στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων στην ενήλικη ζωή, όπως η παχυσαρκία, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η οστεοπόρωση, κ.ά. Επιπλέον, η παιδική ηλικία αποτελεί την καταλληλότερη περίοδο για τη διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, καθώς ο τρόπος ζωής, διατροφής και συμπεριφοράς εδραιώνονται κατά το διάστημα αυτό και συχνά παραμένουν σταθερά σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Ο ρόλος της οικογένειας, είναι πολύ σημαντικός για τη διαμόρφωση αυτών των υγιεινών συνηθειών.
Τι παρατηρούμε όμως στις μέρες μας ;
Σίγουρα η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας είναι κάτι που απασχολεί πολλούς επαγγελματίες υγείας εστιάζοντας στο σύγχρονο τρόπο ζωής καθώς , στα κοινωνικά πρότυπα αλλά και στον ευρύτερο κύκλο ενός παιδιού με ιδιαίτερη έμφαση στην οικογένεια με απώτερο σκοπό την βελτίωση των διατροφικών συνήθειων.
Το 80% των παιδιών τρώνε μεγαλύτερες ποσότητες φαγητού από όσο πραγματικά χρειάζονται, σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει και οι γονείς ενθαρρύνουν και πιέζουν το παιδί να τρώει περισσότερο απ’ ότι του αναλογεί θεωρώντας πως δεν είναι αρκετή η ποσότητα που επιθυμεί το παιδί να καταναλώσει. Αυτό συνεπάγεται στο ότι το παιδί τρώει περισσότερο από τις ημερήσιες διατροφικές ανάγκες και μαθαίνει να ζητάει περισσότερο φαγητό με αποτέλεσμα την αύξηση του βάρους.
Τι Θα μπορούσε βέβαια να κάνει ένας γονέας;
Σίγουρα πέραν της ελάττωσης της ποσότητας και της αναλογίας βάση των αναγκών ενός παιδιού (αξίζει ο γονέας να ενημερωθεί για τις ποσότητες από κάποιον ειδικό ή από τον εθνικό διατροφικό οδηγό του υπουργείου υγείας ). Θα μπορούσε να μοιράσει την μεσημεριανή ποσότητα σε μικρο γεύματα, όπως:
- ένα κάλο σνάκ πχ 1 φρούτο με ½ κουλούρι Θεσσαλονίκης
- ένα μικρό κομμάτι σπιτικό κέικ ή σπιτική πίτα
καθώς και ένα θρεπτικό απογευματινό όπως
- ένα γιαούρτι + 1 φρούτο
- 1 σπιτικό ρυζόγαλο ή κρέμα
σίγουρα η όρεξη του παιδιού θα περιοριστεί σημαντικά με αποτέλεσμα να τρώει λιγότερο στα κυρίως γεύματα.
Μία ισορροπημένη ημέρα εκτός της σωστά κατανεμημένης τροφής στη διάρκεια της ημέρας χαρακτηρίζεται από την
- αποκλειστική χρήση του ελαιόλαδου ως προστιθέμενου λιπιδίου
- την καθημερινή κατανάλωση αφθονίας τροφίμων φυτικής προέλευσης (φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, όσπρια, ξηροί καρποί)
- τη μικρή έως μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων
- την εβδομαδιαία κατανάλωση ψαριού και πουλερικών
- τη κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προϊόντων του.
Με την ελληνική παραδοσιακή διατροφή συνδυάζονται αναπόσπαστα και άλλα εξίσου σημαντικά στοιχεία, όπως η σωματική δραστηριότητα.