0 Comments
Το δέρμα έχει αναφερθεί ότι αντικατοπτρίζει τη γενική κατάσταση της εσωτερικής υγείας και τη γήρανση. Η διατροφή και η αντανάκλασή της στο δέρμα ήταν πάντα ένα ενδιαφέρον θέμα για τους επιστήμονες και τους γιατρούς κατά τη διάρκεια των αιώνων παγκοσμίως.
Οι βιταμίνες, τα καροτενοειδή, οι τοκοφερόλες, τα φλαβονοειδή και μια ποικιλία φυτικών εκχυλισμάτων έχουν αναφερθεί ότι έχουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες και έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως στη βιομηχανία φροντίδας του δέρματος σε μια προσπάθεια να παρατείνουν την νεανική εμφάνιση του δέρματος.
Η ομορφιά προέρχεται από το εσωτερικό μας.
Η σχέση της διατροφής με τη κατάσταση του δέρματος ή μάλλον η επίδραση της διατροφής στη γήρανση του δέρματος υπήρξε ένα ενδιαφέρον ερευνητικό πεδίο όχι μόνο για τους επιστήμονες αλλά και για τους ανθρώπους όλα αυτά τα χρόνια, από την αρχαιότητα έως και σήμερα.
Η γήρανση του δέρματος αποτελείται από δύο ανεξάρτητες, κλινικά και βιολογικά, διακριτές διαδικασίες.
Η πρώτη είναι η εγγενής γήρανση του δέρματος, η οποία αντιπροσωπεύει τη γήρανση που επέρχεται με την πάροδο του χρόνου και επηρεάζει το δέρμα μας με τον ίδιο τρόπο που επηρεάζει όλα τα εσωτερικά μας όργανα. Το δεύτερο είναι η εξωγενής γήρανση του δέρματος, δηλαδή το γερασμένο δέρμα και είναι το αποτέλεσμα εξωτερικών παραγόντων και της περιβαλλοντικής επιρροής, κυρίως από τη χρόνια έκθεση στον ήλιο και την υπεριώδη ακτινοβολία, αλλά και από το κάπνισμα, την ρύπανση, την στέρηση ύπνου και την κακή διατροφή.
Η πρόληψη είναι ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση των εξωγενών επιδράσεων της γήρανσης του δέρματος.
Η καλύτερη στρατηγική πρόληψης κατά της επιβλαβούς δράσης των ελεύθερων ριζών είναι ένας καλά ρυθμιζόμενος τρόπος ζωής με την υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής, συμπεριλαμβανομένης της πλούσιας σε αντιοξειδωτικά διατροφής, τη σωματική φροντίδα και άσκηση και το λιγότερο στρες.
Αντιοξειδωτικά όπως τα καροτενοειδή, οι τοκοφαινόλες και τα φλαβονοειδή, καθώς και οι βιταμίνες (A, C, D και E), τα απαραίτητα ω-3 λιπαρά οξέα, μερικές πρωτεΐνες και οι γαλακτοβάκιλλοι έχουν αναφερθεί ως παράγοντες που μπορούν να προάγουν την υγεία και την ομορφιά του δέρματος.
Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C, που ονομάζεται επίσης L-ασκορβικό οξύ, είναι υδατοδιαλυτή, φωτοευαίσθητη και είναι ένα από τα πιο σημαντικά αντιοξειδωτικά. Δεν συντίθεται φυσικά από τον ανθρώπινο οργανισμό και γι’αυτόν τον λόγο απαιτείται η επαρκής διατροφική της πρόσληψη. Οι πλουσιότερες φυσικές πηγές είναι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά όπως το ακτινίδιο, το πορτοκάλι, το γκρέιπφρουτ, το μπρόκολο, οι πράσινες σαλάτες, η πράσινη και η κόκκινη πιπεριά, η ντομάτα, οι φράουλες, το φραγκοστάφυλο, η γκουάβα, οι πιπεριές τσίλι και ο μαϊντανός.
Το L-ασκορβικό οξύ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οφέλη του δέρματος. Η βιταμίνη C είναι υδατοδιαλυτή βιταμίνη που συμμετέχει στη σύνθεση του κολλαγόνου, στη σύνθεση ορμονών και νευροδιαβιβαστών, στην ενίσχυση της απορρόφησης του σιδήρου, στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, στη ρύθμιση του μεταβολισμού του φυλλικού οξέος, της χοληστερόλης και των αμινοξέων και στην επούλωση τραυμάτων. Τα πιο συχνά δερματικά σημάδια που συνοδεύουν την ανεπάρκεια βιταμίνης C αποδίδονται στην εξασθενημένη σύνθεση κολλαγόνου. Επιπλέον, η ανεπάρκεια βιταμίνης C είναι γνωστή για την πρόκληση σκορβούτου, μιας ασθένειας με κάποιες εκδηλώσεις όπως ευθραυστότητα, δερματικές βλάβες, αιμορραγία των ούλων, εμφάνιση μωλώπων ή αργή επούλωση πληγών.
Τοκοφερόλες (βιταμίνη Ε)
Το σύμπλεγμα της βιταμίνης Ε είναι μια ομάδα 8 ενώσεων που ονομάζονται τοκοφερόλες. Οι τοκοφερόλες (tocopherols) είναι μια ομάδα λιποδιαλυτών χημικών ενώσεων παρόμοιας χημικής δομής (ομόλογες ενώσεις) με έντονες αντιοξειδωτικές ιδιότητες και κατά συνέπεια ένας «καθαριστής» ελεύθερων ριζών. Είναι σαν τη βιταμίνη C ένα ενδογενές μη ενζυμικό αντιοξειδωτικό που απαντάται στη φύση.
Υψηλότερες ποσότητες τοκοφερόλης είναι διαθέσιμες σε λαχανικά, φυτικά έλαια όπως το φύτρο σιταριού, το ηλιέλαιο, τους σπόρους, το καλαμπόκι, τη σόγια και ορισμένα είδη κρέατος. Η πρόσληψη φυσικών προϊόντων βιταμίνης Ε βοηθά στην καταπολέμηση της εξασθένισης τους κολλαγόνου και της υπεροξείδωσης των λιπιδίων, τα οποία συνδέονται με τη γήρανση του δέρματος.
Η τοπικά εφαρμοσμένη βιταμίνη Ε περιγράφεται ότι μειώνει τα ερυθήματα, τα ηλιακά εγκαύματα, τη χρόνια βλάβη του δέρματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία, την ξηρότητα και τον αποχρωματισμό σε πρόωρα βρέφη.
Οι ειδικοί προτείνουν ότι η συνεργική αλληλεπίδραση πολλών αντιοξειδωτικών θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στη μελλοντική έρευνα για τη δερματική φωτοπροστασία.
Καροτενοειδή (βιταμίνη Α, β-καροτένιο, ασταξανθίνη, ρετινόλη)
Τα καροτενοειδή είναι παράγωγα της βιταμίνης Α όπως το β-καροτένιο, η ασταξανθίνη, το λυκοπένιο και η ρετινόλη, τα οποία είναι αποτελεσματικά αντιοξειδωτικά και έχει τεκμηριωθεί ότι έχουν φωτοπροστατευτικές ιδιότητες. Ευρήματα των Scarmo et al. υποδηλώνουν ότι το ανθρώπινο δέρμα, είναι σχετικά εμπλουτισμένο σε λυκοπένιο και β-καροτένιο, σε σύγκριση με τη λουτεΐνη και τη ζεαξανθίνη, αντικατοπτρίζοντας πιθανώς μια συγκεκριμένη λειτουργία των καροτενοειδών στην ανθρώπινη φωτοπροστασία του δέρματος.
Σε σύγκριση με άλλα καροτενοειδή, ο πρωταρχικός ρόλος του β-καροτενίου είναι η δραστικότητα της προβιταμίνης Α. Επιπλέον, το β-καροτένιο μπορεί να δράσει ως καθαριστής ρίζας λιπιδίων. Τα καρότα, η κολοκύθα, οι γλυκοπατάτες, το μάνγκο και η παπάγια είναι μερικά φρούτα και λαχανικά που περιέχουν β-καροτίνη.
Το β-καροτένιο είναι ένας ενδογενής φωτοπροστατευτικός παράγοντας και η αποτελεσματικότητά του για την πρόληψη του ερυθήματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία έχει αποδειχθεί σε διάφορες μελέτες. Σε υγιείς εθελοντές, η από του στόματος χορήγηση β-καροτίνης για 12 εβδομάδες οδήγησε σε μείωση του ερυθήματος. Παρόμοια αποτελέσματα έχουν περιγραφεί σε εθελοντές που ακολουθούσαν διατροφή πλούσια σε λυκοπένιο.
Η συστηματική φωτοπροστατευτική δράση του β-καροτενίου εξαρτάται τόσο από τη δόση όσο και από τη διάρκεια της θεραπείας. Σε μελέτες που τεκμηριώνουν την προστασία από το ερύθημα, η συμπλήρωση με καροτενοειδή διήρκεσε τουλάχιστον 7 εβδομάδες, με δόσεις καροτενοειδών μεγαλύτερες των 12mg ανά ημέρα. Επιπλέον, η συμπλήρωση β-καροτενίου μπορεί να μειώσει σημαντικά τον ρυθμό της μιτοχονδριακής μετάλλαξης σε δερματικούς ινοβλάστες μετά από υπεριώδη ακτινοβολία.
Η ασταξανθίνη βρίσκεται σε μικροφύκη, στη μαγιά, στον σολομό, στην πέστροφα, στις γαρίδες και στις καραβίδες. Βιοσυντίθεται από μικροφύκη ή φυτοπλαγκτόν, τα οποία καταναλώνονται από ζωοπλαγκτόν ή καρκινοειδή. Η ασταξανθίνη έχει σημαντικές δυνατότητες και πολλά υποσχόμενες εφαρμογές στην ανθρώπινη υγεία και στη διατροφή και έχει αποδοθεί εξαιρετική δυνατότητα προστασίας του οργανισμού από ένα ευρύ φάσμα ασθενειών.
Το λυκοπένιο είναι μια φωτεινή κόκκινη καροτενοειδής χρωστική ουσία που βρίσκεται στις ντομάτες και σε άλλα κόκκινα φρούτα και λαχανικά, όπως στα κόκκινα καρότα, στα καρπούζια και στην παπάγια (αλλά όχι στις φράουλες ή στα κεράσια). Αν και το λυκοπένιο είναι χημικά μια καροτίνη, δεν έχει τη δραστικότητα της βιταμίνης Α.
Το β-καροτένιο και το λυκοπένιο είναι συνήθως τα κυρίαρχα καροτενοειδή στο ανθρώπινο αίμα και στους ιστούς και είναι γνωστό ότι ρυθμίζουν τις ιδιότητες του δέρματος. Αν και δεν μπορούν να συγκριθούν με το αντηλιακό, υπάρχουν ενδείξεις ότι προστατεύουν το δέρμα από το ηλιακό έγκαυμα (ηλιακό ερύθημα) αυξάνοντας τη βασική άμυνα ενάντια στις βλάβες που προκαλούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Η ρετινόλη είναι σημαντική για το ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, το ίδιο το σώμα δεν μπορεί να τη συνθέσει. Αποτελεί ένα λιποδιαλυτό ακόρεστο ισοπρενοειδές όπως οι δύο σημαντικοί μεταβολίτες της η ρετιναλδεΰδη και το ρετινοϊκό οξύ και είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση και τη συντήρηση των επιθηλιακών ιστών και επηρεάζει την αναπαραγωγή. Στο ανθρώπινο δέρμα εκφράζονται δύο ρετινοειδείς υποδοχείς, οι οποίοι μπορούν να ενεργοποιηθούν από τη ρετινόλη και τους μεταβολίτες της.
Η ρετινόλη περιέχεται στο συκώτι, το γάλα, τον κρόκο αυγού, το τυρί και τα λιπαρά ψάρια. Διατίθενται διάφορα προϊόντα ρετινόλης, τόσο για καλλυντικά (τοπικά) όσο και για φαρμακευτική χρήση (τοπική, συστημική) στην αγορά.
Τα στοιχεία του Omenns έδειξαν ότι μια τεχνητή συστηματική αύξηση των αντιοξειδωτικών με συμπλήρωμα διατροφής που προορίζεται να τροποποιήσει την υπεριώδη ακτινοβολία στην πρόκληση του ερυθήματος, μπορεί να έχει σοβαρές εσωτερικές ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες μπορεί όχι μόνο να αυξήσουν τον κίνδυνο γήρανσης των κυττάρων, αλλά και την προώθηση του όγκου. Ωστόσο, οι ειδικοί εξακολουθούν να προτείνουν τη διατροφική πρόσληψη φρούτων και λαχανικών.
Βιταμίνη D
Στον άνθρωπο η βιταμίνη D εξυπηρετεί δύο λειτουργίες. Πρώτον δρα ως προ-ορμόνη και δεύτερον το ανθρώπινο σώμα μπορεί να τη συνθέσει με την έκθεση του στον ήλιο. Μικρότερες ποσότητες βιταμίνης D2 και D3 προέρχονται από τη διατροφική πρόσληψη ζωικών τροφών όπως τα λιπαρά ψάρια ή τον κρόκο αυγού. Ορισμένα προϊόντα όπως το γάλα, τα δημητριακά και η μαργαρίνη μπορούν να εμπλουτιστούν με βιταμίνη D.
Η περίσσεια βιταμίνης D αποθηκεύεται στο λίπος του σώματος και μπορεί να οδηγήσει σε τοξικές επιδράσεις. Αυτή η τοξικότητα μπορεί να προκαλέσει ναυτία, έμετο, κακή όρεξη, αδυναμία, απώλεια βάρους και δυσκοιλιότητα.
Στο δέρμα η βιταμίνη D αποτελεί έναν από τους βασικούς ιστούς του ενδοκρινικού συστήματος του ανθρώπινου σώματος. Είναι σημαντική για μια ποικιλία ανεξάρτητων φυσιολογικών λειτουργιών. Εκτός από τον ρόλο της στην ομοιόσταση του ασβεστίου και την ακεραιότητα των οστών, η 1,25-διϋδροξυ βιταμίνη D3 [1,25 (OH) 2D3] είναι επίσης απαραίτητη για πολλές φυσιολογικές λειτουργίες όπως η ανοσοαπόκριση, η απελευθέρωση φλεγμονωδών κυτοκινών και η ρύθμιση της ανάπτυξης και διαφοροποίησης σε φυσιολογικούς και κακοήθεις ιστούς. Η 1,25 (OH) 2D3 προστατεύει τα ανθρώπινα κύτταρα του δέρματος από τον κυτταρικό θάνατο και την απόπτωση που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Αρκετές in vitro και in vivo μελέτες έχουν τεκμηριώσει το προστατευτικό αποτέλεσμα της 1,25 (OH) 2D3 έναντι της βλάβης του δέρματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και την καρκινογένεση. Επιπλέον, η 1,25 (OH) 2D3 επάγει την έκφραση γονιδίων αντιμικροβιακού πεπτιδίου στο ανθρώπινο δέρμα και παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη καιροσκοπικών λοιμώξεων. Με την αύξηση της ηλικίας, η ικανότητα του δέρματος να παράγει τη βιταμίνη D3 μειώνεται και κατά συνέπεια τα προστατευτικά αποτελέσματα της βιταμίνης. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτήν την κατάσταση ανεπάρκειας, μεταξύ των οποίων η περιορισμένη έκθεση στον ήλιο ή ο υποσιτισμός, οι οποίοι μπορούν εν μέρει να τροποποιηθούν με τροποποίηση της συμπεριφοράς και διάφοροι ενδογενείς παράγοντες, όπως η μειωμένη συνθετική ικανότητα.
Στο δέρμα, η συγκέντρωση 7-δεϋδροχοληστερόλης που είναι πρόδρομος της βιταμίνης D3 έδειξε μείωση κατά 50% περίπου από την ηλικία των 20 ετών έως την ηλικία των 80 ετών και το συνολικό ποσό της προ-βιταμίνης D3 στο δέρμα νεαρών ατόμων ήταν τουλάχιστον δύο φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με αυτό των ηλικιωμένων ατόμων. Επομένως, τα συμπληρώματα βιταμίνης D και ασβεστίου έχουν μεγάλη σημασία για τους ηλικιωμένους.
Το 2009, η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας και η Καναδική Εταιρεία Καρκίνου συνέστησαν δόση 200 IU/ημέρα για παιδιά 0–14 ετών, 200 IU για ηλικίες μεταξύ 14–50 ετών, 400 IU για ηλικίες 50–70 ετών και 600 IU για άτομα άνω των 71 ετών. Συνιστάται υψηλότερη δόση βιταμίνης D 1000 IU/ημέρα σε ενήλικες και 400 IU/ημέρα σε παιδιά 0-14 ετών, για άτομα με γνωστούς παράγοντες κινδύνου με ανεπάρκεια βιταμίνης D, όπως άτομα με σκούρο δέρμα, ηλικιωμένα άτομα, άτομα με φωτοευαισθησία, άτομα με περιορισμένη έκθεση στον ήλιο, παχύσαρκα άτομα ή άτομα με δυσαπορρόφηση λίπους.
Πολυφαινόλες
Οι πολυφαινόλες έχουν τραβήξει την προσοχή της ερευνητικής κοινότητας κατά της γήρανσης την τελευταία δεκαετία, κυρίως λόγω των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους, της μεγάλης ποσότητας πρόσληψης στη διατροφή μας και των αυξανόμενων μελετών που δείχνουν τον πιθανό ρόλο τους στην πρόληψη διαφόρων ασθενειών που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες, όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Η συνολική διατροφική πρόσληψή τους θα μπορούσε να είναι τόσο υψηλή όσο 1g/d, κάτι που είναι πολύ υψηλότερο από αυτό των άλλων κατηγοριών των φυτοχημικών και αντιοξειδωτικών. Το τσάι, ο καφές, το κόκκινο κρασί, τα λαχανικά, τα δημητριακά, η σοκολάτα και οι ξηροί καρποί είναι καλές πηγές για τη συνολική πρόσληψη πολυφαινόλης.
Έχει αναφερθεί ότι το πολυφαινολικό περιεχόμενο των τροφίμων μπορεί εύκολα να επηρεαστεί ή να μειωθεί σοβαρά με μεθόδους παρασκευής των γευμάτων και μέσω του μαγειρέματος. Για παράδειγμα, τα κρεμμύδια, τα οποία είναι μια σημαντική πηγή φαινολικών οξέων και φλαβονοειδών, και οι ντομάτες χάνουν μεταξύ 75% και 80% της αρχικής τους περιεκτικότητας όταν βράζονται πάνω από 15 λεπτά, 65% όταν μαγειρεύονται σε φούρνο μικροκυμάτων και 30% όταν τηγανίζονται. Σε πατάτες τηγανιτές δεν βρέθηκαν φαινολικά οξέα.
Εργαστηριακές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ζώα, σχετικά με τη φλεγμονή του δέρματος που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία, το οξειδωτικό στρες και τη βλάβη του DNA, έδειξαν ότι οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού, οι προανθοκυανιδίνες του σταφυλιού, η ρεσβερατρόλη, η σιλυμαρίνη και το genistein, σε συνδυασμό με την προστασία από το αντηλιακό, έχουν την ικανότητα προστασίας του δέρματος από τις δυσμενείς επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου του καρκίνου του δέρματος.
Για τον υποκείμενο μηχανισμό των δράσεων των πολυφαινολών υπήρξε μια σημαντική συζήτηση τις τελευταίες δεκαετίες. Μία από τις πιο συνήθεις θεωρίες είναι ότι τα κύτταρα αποκρίνονται στις πολυφαινόλες κυρίως μέσω άμεσων αλληλεπιδράσεων με υποδοχείς ή ένζυμα που εμπλέκονται στη μεταγωγή του σήματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τροποποίηση της οξειδοαναγωγής του κυττάρου. Ως αντιοξειδωτικά, οι πολυφαινόλες μπορούν να βελτιώσουν την επιβίωση των κυττάρων. Ως προοξειδωτικά, μπορούν να προκαλέσουν απόπτωση και να αποτρέψουν την ανάπτυξη όγκων.
Βοτανικά αντιοξειδωτικά
Ρεσβερατρόλη (Stilbenes)
Η ρεσβερατρόλη είναι μια αντιοξειδωτική, φυσική πολυφαινόλη, άφθονη στο δέρμα των σταφυλιών (αλλά όχι στη σάρκα). Έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονου ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια λόγω μιας σειράς μοναδικών αντιγηραντικών ιδιοτήτων.
Όσον αφορά το δέρμα, η ρεσβερατρόλη έχει πρόσφατα αποδειχθεί ότι διαθέτει προστατευτική δράση in vitro κατά του κυτταρικού θανάτου. Επιπλέον, το 2010 σε πειράματα in vitro σε ινοβλάστες που υποβλήθηκαν σε αγωγή με ρεσβερατρόλη, παρατηρήθηκε μια σχετιζόμενη με τη δόση αύξηση του ρυθμού πολλαπλασιασμού των κυττάρων και αναστολή της δραστηριότητας της κολλαγενάσης (διασπά το κολλαγόνο και εμποδίζει το σχηματισμό νέου).
Κουρκουμίνη
Η κουρκουμίνη είναι το κύριο κουρκουμινοειδές του δημοφιλούς ινδικού κουρκουμά, το οποίο είναι μέλος της οικογένειας τζίντζερ (Zingiberaceae). Έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει από τις επιβλαβείς επιδράσεις του τραυματισμού μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και καταστέλλοντας τη φλεγμονή. Στους ανθρώπινους ινοβλάστες η κουρκουμίνη προκάλεσε αποκρίσεις κυτταρικού στρες και οξειδοαναγωγής, παρέχοντας έτσι αποδείξεις ότι η επαγόμενη από την κουρκουμίνη ορμονική διέγερση αντιοξειδωτικών μπορεί να είναι μια χρήσιμη προσέγγιση για την αντιγηραντική παρέμβαση.
Πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού
Οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού (green tea polyphenols-GTPs) που προέρχονται από τα φύλλα του Camellia sinensis έχει τεκμηριωθεί ότι προστατεύουν το ανθρώπινο δέρμα από τα δερματικά σημάδια της φωτογήρανσης. Σε πειραματόζωα, το δερματικό οίδημα που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία και η δραστηριότητα της κυκλοοξυγενάσης θα μπορούσαν να ανασταλούν σημαντικά με τη σίτιση των ζώων με GTPs.
Πολλά εργαστήρια ανέφεραν ότι η τοπική θεραπεία ή η από του στόματος κατανάλωση πολυφαινολών από το πράσινο τσάι αναστέλλει την ογκογένεση του δέρματος που προκαλείται από χημικές καρκινογόνες ή υπεριώδεις ακτινοβολίες σε διαφορετικά ζωικά μοντέλα. Μελέτες έχουν δείξει ότι το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού διαθέτει επίσης αντιφλεγμονώδη δράση. Αυτές οι αντιφλεγμονώδεις και αντι-καρκινογόνες ιδιότητες του πράσινου τσαγιού οφείλονται στα πολυφαινολικά συστατικά του. Οι ερευνητές βρήκαν επίσης προστασία από οίδημα που προκαλείται από την υπεριώδη ακτινοβολία, το ερύθημα και την εξάντληση των αντιοξειδωτικών στην επιδερμίδα.
Ουμπικινόλη (Συνένζυμο Q10)
Το συνένζυμο Q10 (CoQ10) είναι μια λιποδιαλυτή, ενδογενής (συντεθειμένη από το σώμα), βιταμίνη που αποθηκεύεται κυρίως στους παχύς ιστούς του σώματός μας. Είναι παρούσα στα περισσότερα ευκαρυωτικά κύτταρα, κυρίως στα μιτοχόνδρια και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως συστατικό της αλυσίδας μεταφοράς ηλεκτρονίων στην αερόβια κυτταρική αναπνοή, παράγοντας ενέργεια. Η ουμπικινόλη είναι επίσης μια γνωστή ισχυρή αντιοξειδωτική ένωση. Στο δέρμα, το CoQ10 βρίσκεται κυρίως στην επιδερμίδα όπου δρα σε συνδυασμό με άλλες ενζυμικές και μη ενζυμικές ουσίες ως φράγμα στην οξειδωτική επίθεση.
Οι διαιτητικές πηγές του CoQ10 περιλαμβάνουν τα λιπαρά ψάρια (όπως ο σολομός και ο τόνος), το συκώτι και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Το ποσό του CoQ10 που απαιτείται στον ανθρώπινο οργανισμό μπορεί να αποκτηθεί μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής.
Πρε- και προ- βιοτικά
Ο όρος προβιοτικά ορίζεται ως «ζωντανοί μικροοργανισμοί», οι οποίοι, όταν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες, προσδίδουν μια υγιεινή επίδραση στον ξενιστή. Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα προβιοτικά σε ανθρώπους και ζώα είναι οι εντερόκοκκοι, οι λακτοβάκιλλοι και τα bifidobacteria, τα οποία είναι φυσικοί κάτοικοι του εντερικού σωλήνα. Ένα πρεβιοτικό είναι ένα μη βιώσιμο συστατικό τροφίμων που παρέχει όφελος για την υγεία του ξενιστή που σχετίζεται με τη διαμόρφωση του μικροβιώματος.
Έχει διαπιστωθεί ότι, όπως και η μικροχλωρίδα του εντέρου, το μικροβίωμα του δέρματος παίζει ευεργετικό ρόλο. Έτσι, η δυνατότητα διαμόρφωσης του μικροβιώματος πιο επιλεκτικά είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Η έκθεση στην υπερβολική υπεριώδη ακτινοβολία (uv) είναι γνωστό ότι επηρεάζει αρνητικά τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος. Κλινικές μελέτες που χρησιμοποίησαν προβιοτικά βακτήρια για να διαμορφώσουν τη δερματική ομοιόσταση του ανοσοποιητικού δείχνουν ότι ορισμένα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στη διατήρηση της ομοιόστασης του δέρματος.
Απαραίτητα λιπαρά οξέα (βιταμίνη F)
Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα (EFAs) είναι πολυακόρεστα λιπαρά οξέα μακράς αλυσίδας που προέρχονται από λινολενικά, λινελαϊκά και ελαϊκά οξέα. Δεν μπορούν να παραχθούν στο ανθρώπινο σώμα και πρέπει να καταναλωθούν μέσω της καθημερινής διατροφικής μας πρόσληψης. Τα EFAs είναι επίσης γνωστά ως βιταμίνη F. Το αραχιδονικό οξύ είναι ένα ημι-EFA, καθώς μπορεί να συντεθεί στο σώμα από το λινελαϊκό οξύ. Οι δύο οικογένειες των EFAs είναι τα ω-3, που προέρχονται από το λινολενικό οξύ, και τα ω-6, που προέρχονται από το λινελαϊκό οξύ.
Υπάρχουν σε πολλαπλές πηγές τροφίμων, όπως στα ψάρια και στα οστρακοειδή, στο λιναρόσπορο, στο σογιέλαιο, στους σπόρους chia, στους σπόρους της κολοκύθας, στους ηλιόσπορους, στα φυλλώδη λαχανικά, στα καρύδια, στο σουσάμι, στο αβοκάντο, στον σολομό και στον τόνο. Τα EFAs είναι απαραίτητα για τη σύνθεση των λιπιδίων των ιστών, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης και αποτελούν πρόδρομες ουσίες των προσταγλανδινών.
Η συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης θρεπτικών συστατικών και της γήρανσης του δέρματος εξετάστηκε το 2008 σε 4025 γυναίκες (40-74 ετών), χρησιμοποιώντας δεδομένα από την πρώτη Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής. Η εμφάνιση της γήρανσης του δέρματος ορίστηκε ως ζαρωμένη εμφάνιση, ατροφία του δέρματος και γεροντική ξηρότητα. Οι υψηλότερες προσλήψεις λινελαϊκού οξέος συσχετίστηκαν με χαμηλότερη πιθανότητα γεροντικής ξηρότητας και ατροφίας του δέρματος.
Τα EFAs μπορεί επίσης να βρεθούν ως τεχνητά συμπληρώματα στην αγορά. Συμπληρώματα ιχθυελαίου γίνονται συνήθως από σκουμπρί, ρέγγα, τόνο, σολομό, λίπος φάλαινας ή φώκιας, είναι πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και συχνά περιέχουν μικρές ποσότητες βιταμίνης Ε. Μπορούν επίσης να συνδυαστούν με ασβέστιο, σίδηρο, ή βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β3, C ή D.
Εν κατακλείδι, η διατροφή και η γήρανση του δέρματος εξακολουθεί να παραμένει ένα αμφιλεγόμενο και αντικρουόμενο θέμα.
Μια πολλά υποσχόμενη στρατηγική για την ενίσχυση της προστασίας του δέρματος από το οξειδωτικό στρες είναι η υποστήριξη του ενδογενούς αντιοξειδωτικού συστήματος, με αντιοξειδωτικά. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μπορεί να αποτελέσει την πιο υγιεινή και ασφαλή μέθοδο για τη διατήρηση μιας ισορροπημένης διατροφής και της νεανικής εμφάνισης του δέρματος.
Πηγές
Alaluf S, Heinrich U, Stahl W, Tronnier H, Wiseman S. Dietary carotenoids contribute to normal human skin color and UV photosensitivity. J Nutr. 2002;132:399–403.
Bastianetto S, Dumont Y, Duranton A, Vercauteren F, Breton L, Quirion R. Protective action of resveratrol in human skin: possible involvement of specific receptor binding sites. PLoS One. 2010;5:e12935. doi: 10.1371/journal.pone.0012935.
Boyera N, Galey I, Bernard BA. Effect of vitamin C and its derivatives on collagen synthesis and cross-linking by normal human fibroblasts. Int J Cosmet Sci. 1998;20:151–8. doi: 10.1046/j.1467-2494.1998.171747.x.
Chan AC. Partners in defense, vitamin E and vitamin C. Can J Physiol Pharmacol. 1993;71:725–31. doi: 10.1139/y93-109.
Chang AL, Fu T, Amir O, Tang JY. Association of facial skin aging and vitamin D levels in middle-aged white women. Cancer Causes Control. 2010;21:2315–6. doi: 10.1007/s10552-010-9646-y.
Cosgrove MC, Franco OH, Granger SP, Murray PG, Mayes AE. Dietary nutrient intakes and skin-aging appearance among middle-aged American women. Am J Clin Nutr. 2007;86:1225–31.
Crozier A, Lean M, McDonald M, Black C. Quantitative analysis of the flavonoid content of commercial tomatoes, onions, lettuce, and celery. J Agric Food Chem. 1997;45:590–5. doi: 10.1021/jf960339y.
Draelos ZD. Nutrition and enhancing youthful-appearing skin. Clin Dermatol. 2010;28:400–8. doi: 10.1016/j.clindermatol.2010.03.019.
Eberlein-König B, Ring J. Relevance of vitamins C and E in cutaneous photoprotection. J Cosmet Dermatol. 2005;4:4–9. doi: 10.1111/j.1473-2165.2005.00151.x.
Egan ME, Pearson M, Weiner SA, Rajendran V, Rubin D, Glöckner-Pagel J, et al. Curcumin, a major constituent of turmeric, corrects cystic fibrosis defects. Science. 2004;304:600–2. doi: 10.1126/science.1093941.
Elmets C, Singh D, Tubesing K, Matsui M, Katiyar S, Mukhtar H. Green tea polyphenols as chemopreventive agents against cutaneous photodamage. J Am Acad Dermatol. 2001;44:425–32. doi: 10.1067/mjd.2001.112919
Etminan M, Takkouche B, Caamaño-Isorna F. The role of tomato products and lycopene in the prevention of prostate cancer: a meta-analysis of observational studies. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2004;13:340–5.
Gašperlin M, Gosenca M. Main approaches for delivering antioxidant vitamins through the skin to prevent skin ageing. Expert Opin Drug Deliv. 2011;8:905–19. doi: 10.1517/17425247.2011.581657.
Guéniche A, Philippe D, Bastien P, Blum S, Buyukpamukcu E, Castiel-Higounenc I. Probiotics for photoprotection. Dermatoendocrinol. 2009;1:275–9. doi: 10.4161/derm.1.5.9849.
Guéniche A, Benyacoub J, Buetler TM, Smola H, Blum S. Supplementation with oral probiotic bacteria maintains cutaneous immune homeostasis after UV exposure. Eur J Dermatol. 2006;16:511–7.
Halliwell B, Rafter J, Jenner A. Health promotion by flavonoids, tocopherols, tocotrienols, and other phenols: direct or indirect effects? Antioxidant or not? Am J Clin Nutr. 2005;81(Suppl):268S–76S.
Higuera-Ciapara I, Félix-Valenzuela L, Goycoolea FM. Astaxanthin: a review of its chemistry and applications. Crit Rev Food Sci Nutr. 2006;46:185–96. doi: 10.1080/10408690590957188.
Horrobin DF. Essential fatty acids in clinical dermatology. J Am Acad Dermatol. 1989;20:1045–53. doi: 10.1016/S0190-9622(89)70130-4.
Katiyar SK, Elmets CA. Green tea polyphenolic antioxidants and skin photoprotection (Review) Int J Oncol. 2001;18:1307–13.
Krutmann J. Pre- and probiotics for human skin. Clin Plast Surg. 2012;39:59–64. doi: 10.1016/j.cps.2011.09.009.
Kunnumakkara AB, Anand P, Aggarwal BB. Curcumin inhibits proliferation, invasion, angiogenesis and metastasis of different cancers through interaction with multiple cell signaling proteins. Cancer Lett. 2008;269:199–225. doi: 10.1016/j.canlet.2008.03.009.
Lehmann B. Role of the vitamin D3 pathway in healthy and diseased skin–facts, contradictions and hypotheses. Exp Dermatol. 2009;18:97–108. doi: 10.1111/j.1600-0625.2008.00810.x.
Lima CF, Pereira-Wilson C, Rattan SI. Curcumin induces heme oxygenase-1 in normal human skin fibroblasts through redox signaling: relevance for anti-aging intervention. Mol Nutr Food Res. 2011;55:430–42. doi: 10.1002/mnfr.201000221.
López LC, Quinzii CM, Area E, Naini A, Rahman S, Schuelke M, et al. Treatment of CoQ(10) deficient fibroblasts with ubiquinone, CoQ analogs, and vitamin C: time- and compound-dependent effects. PLoS One. 2010;5:e11897. doi: 10.1371/journal.pone.0011897.
Lyons NM, O’Brien NM. Modulatory effects of an algal extract containing astaxanthin on UVA-irradiated cells in culture. J Dermatol Sci. 2002;30:73–84. doi: 10.1016/S0923-1811(02)00063-4.
Makrantonaki E, Zouboulis C. Skin alterations and diseases in advanced age. Drug Discov Today Dis Mech. 2008;5:e153–62. doi: 10.1016/j.ddmec.2008.05.008.
Makrantonaki E, Zouboulis CC, German National Genome Research Network 2 The skin as a
mirror of the aging process in the human organism–state of the art and results of the aging research in the German National Genome Research Network 2 (NGFN-2) Exp Gerontol. 2007;42:879–86. doi: 10.1016/j.exger.2007.07.002.
Moskaug JØ, Carlsen H, Myhrstad MC, Blomhoff R. Polyphenols and glutathione synthesis regulation. Am J Clin Nutr. 2005;81(Suppl):277S–83S.
Omenn GS, Goodman GE, Thornquist MD, Balmes J, Cullen MR, Glass A, et al. Effects of a combination of beta carotene and vitamin A on lung cancer and cardiovascular disease. N Engl J Med. 1996;334:1150–5. doi: 10.1056/NEJM199605023341802.
Pohar KS, Gong MC, Bahnson R, Miller EC, Clinton SK. Tomatoes, lycopene and prostate cancer: a clinician’s guide for counseling those at risk for prostate cancer. World J Urol. 2003;21:9–14.
Placzek M, Gaube S, Kerkmann U, Gilbertz KP, Herzinger T, Haen E, et al. Ultraviolet B-induced DNA damage in human epidermis is modified by the antioxidants ascorbic acid and D-alpha-tocopherol. J Invest Dermatol. 2005;124:304–7. doi: 10.1111/j.0022-202X.2004.23560.x.
Ribaya-Mercado JD, Garmyn M, Gilchrest BA, Russell RM. Skin lycopene is destroyed preferentially over beta-carotene during ultraviolet irradiation in humans. J Nutr. 1995;125:1854–9.
Ross A, Taylor CL, Yaktine A, Valle HD, et al. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. National Academies Press (US) 2011.
Ristow M, Schmeisser S. Extending life span by increasing oxidative stress. Free Radic Biol Med. 2011;51:327–36. doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2011.05.010. [
Ristow M, Zarse K, Oberbach A, Klöting N, Birringer M, Kiehntopf M, et al. Antioxidants prevent health-promoting effects of physical exercise in humans. Proc Natl Acad Sci U S A. 2009;106:8665–70. doi: 10.1073/pnas.0903485106.
Ryan AS, Goldsmith LA. Nutrition and the skin. Clin Dermatol. 1996;14:389–406. doi: 10.1016/0738-081X(96)00068-5.
Scalbert A, Johnson IT, Saltmarsh M. Polyphenols: antioxidants and beyond. Am J Clin Nutr. 2005;81(Suppl):215S–7S.
Simopoulos AP. Omega-3 fatty acids in inflammation and autoimmune diseases. J Am Coll Nutr. 2002;21:495–505.
Sohal RS, Kamzalov S, Sumien N, Ferguson M, Rebrin I, Heinrich KR, et al. Effect of coenzyme Q10 intake on endogenous coenzyme Q content, mitochondrial electron transport chain, antioxidative defenses, and life span of mice. Free Radic Biol Med. 2006;40:480–7. doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2005.08.037.
Stahl W, Heinrich U, Jungmann H, Sies H, Tronnier H. Carotenoids and carotenoids plus vitamin E protect against ultraviolet light-induced erythema in humans. Am J Clin Nutr. 2000;71:795–8.
Stahl W, Heinrich U, Aust O, Tronnier H, Sies H. Lycopene-rich products and dietary photoprotection. Photochem Photobiol Sci. 2006;5:238–42. doi: 10.1039/b505312a.
Tzellos TG, Klagas I, Vahtsevanos K, Triaridis S, Printza A, Kyrgidis A, et al. Extrinsic ageing in the human skin is associated with alterations in the expression of hyaluronic acid and its metabolizing enzymes. Exp Dermatol. 2009;18:1028–35. doi: 10.1111/j.1600-0625.2009.00889.x.
Wang SQ, Osterwalder U, Jung K. Ex vivo evaluation of radical sun protection factor in popular sunscreens with antioxidants. J Am Acad Dermatol. 2011;65:525–30. doi: 10.1016/j.jaad.2010.07.009.
Weber G, Heilborn JD, Chamorro Jimenez CI, Hammarsjo A, Törmä H, Stahle M. Vitamin D induces the antimicrobial protein hCAP18 in human skin. J Invest Dermatol. 2005;124:1080–2. doi: 10.1111/j.0022-202X.2005.23687.x.
Wolf C, Steiner A, Hönigsmann H. Do oral carotenoids protect human skin against ultraviolet erythema, psoralen phototoxicity, and ultraviolet-induced DNA damage? J Invest Dermatol. 1988;90:55–7. doi: 10.1111/1523-1747.ep12462564.
