0 Comments
(ή πως μπορεί να μας βοηθήσει μια απλά ανάγνωση της συσκευασίας ενός τροφίμου)
Τι είναι η διατροφική ετικέτα
Η διατροφική ετικέτα των τροφίμων είναι ουσιαστικά η ταυτότητα του κάθε τυποποιημένου τρόφιμου, που παρουσιάζει την σύνθεση του στον καταναλωτή. Το περιεχόμενό τους υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς και οι αναγραφόμενες πληροφορίες σε αυτές είναι δεσμευτικές για την βιομηχανία και τον κατασκευαστή.
Έχει πολύ καλά θεμελιωθεί από πολλές έρευνες ότι η ανάγνωσή τους επηρεάζει θετικά τις διατροφικές επιλογές των καταναλωτών και συμβάλει σημαντικά στην διαμόρφωση καλύτερων καταναλωτικών συνηθειών. Παραπέρα η συστηματική τους χρήση μακροχρόνια μπορεί να συμβάλει στη καλυτέρευση και της ίδια της υγείας τους.
Οι μελέτες
Σε μελέτη του Πανεπιστημίου του Surrey που δημοσιεύτηκε το 2015 στο The British Journal of Nutrition, βρέθηκε ότι η τοποθέτηση διατροφικών ενδείξεων στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας των τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερες διατροφικές επιλογές.
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε τη συμπεριφορά 2.068 ενήλικων καταναλωτών από 4 διαφορετικές Ευρωπαϊκές χώρες (Μ. Βρετανία, Γερμανία, Πολωνία και Τουρκία).
Οι συμμετέχοντες κατανάλωσαν τρόφιμα (πίτσα, γιαούρτι και μπισκότα) που στην πρόσοψή τους είχαν πληροφορίες για το ενεργειακό περιεχόμενο των τροφίμων και τη σύνθεση τους σε 4 βασικά μακροθρεπτικά συστατικά (Ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά, αλάτι και λίπος).
Το αποτέλεσμα της έρευνας έδειξε ότι όλοι οι συμμετέχοντες μπορούσαν να διακρίνουν ποια τρόφιμα ήταν πιο υγιεινά και ποια όχι. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξουν επιπρόσθετες σημάνσεις στις συσκευασίες των τροφίμων με σκοπό τη διαφοροποίηση των διατροφικών επιλογών. (1)
Αντίστοιχη μελέτη στις ΗΠΑ χρησιμοποίησε δεδομένα από την έρευνα (NHANES), 2005-2006. Σε αυτή τη μελέτη βρέθηκε ότι το 61.6% των συμμετεχόντων διάβαζαν την διατροφική ετικέτα, το 51.6% διάβαζε τη λίστα με τα συστατικά, το 47.2% λάμβανε υπόψιν το μέγεθος της μερίδας και το 43.8% κοίταζε τους αναγραφόμενους ισχυρισμούς υγείας μερικές φορές όταν ήθελε να αποφασίσει για να αγοράσει κάποιο τρόφιμο.
Υπήρχαν σημαντικές διαφορές στις μέσες τιμές πρόσληψης των θρεπτικών συστατικών αναφορικά με τις θερμίδες, το συνολικό λίπος των κορεσμένων λιπαρών, της χοληστερόλης, του νατρίου, στις διαιτητικές ίνες και στα σάκχαρα μεταξύ των ατόμων που διάβαζαν την ετικέτα των τροφίμων και αυτών που δεν την διάβαζαν. Οι πιο μεγάλες διαφορές παρατηρήθηκαν στην συνολική πρόσληψη θερμίδων και λιπαρών. (2)
Σε άλλη διεθνή μελέτη του 2012 από το Πανεπιστήμιο του Tennessee έδειξε ότι οι γυναίκες που διάβαζαν την διατροφική ετικέτα ζύγιζαν σχεδόν 4,5 κιλά λιγότερο από εκείνες που την αγνοούσαν. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε ότι οι γυναίκες ήταν πιο επιμελείς στο διάβασμα της ετικέτας συγκριτικά με τους άντρες. Υπήρχε επίσης μια αξιοσημείωτη παρατήρηση, η ομάδα των καπνιστών ήταν εκείνοι που έδινα την λιγότερη σημασία στην ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας. (3)
Δίαιτα και διατροφική ετικέτα
Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα έρχεται από μια Βρετανική έρευνα. Σε αυτή διαπιστώθηκε ότι αυτοί που κάνουν δίαιτα είναι πιο πιθανό να διαβάσουν και να κατανοήσουν τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων από τους ανθρώπους που δεν κάνουν δίαιτα.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από την καθηγήτρια Audrey Spencer από το Πανεπιστήμιο του Lancaster. Το δείγμα ήταν ένα σύνολο 255 ατόμων (140 μη διαιτόμενοι και 115 σε δίαιτα). Οι εξεταζόμενοι συμπλήρωσαν ένα ειδικό ερωτηματολόγιο για τη διάθεσή τους, τις συνθήκες ζωής τους, την διατροφή τους αλλά και τις καταναλωτικές τους συνήθειες σχετικά με την αγορά τροφίμων.
Τα άτομα που βρίσκονταν σε δίαιτα χρησιμοποιούσαν πιο συχνά τις διατροφικές ετικέτες και ήταν πιο ευαισθητοποιημένοι στο θέμα του περιεχόμενου των τροφών. Η χρήση των διατροφικών ετικετών τους έκανε πιο σίγουρους στις επιλογές τροφίμων.
Το γενικότερο συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι η χρησιμοποίηση αλλά και η κατανόηση των διατροφικών ετικετών κάνει τους ανθρώπους να προβληματίζονται πιο πολύ γα το τι θα φάνε.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια Audrey Spencer τα άτομα που βρίσκονται σε δίαιτα καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια να διαβάσουν την διατροφική ετικέτα σε σχέση με άλλα άτομα, στην προσπάθειά τους να ενημερωθούν για το περιεχόμενο της τροφής που θα καταναλώσουν. Αυτό τους δίνει την δυνατότητα να επιλέξουν πιο υγιεινά τρόφιμα και να αποφύγουν άλλα με αποτέλεσμα να μειωθεί το σωματικό τους βάρος και αυτό έχει μία θετική επίδραση στο αίσθημα ευεξίας που νοιώθουν. (4)
Συμπέρασμα
Αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι η χρήση της διατροφικής ετικέτας είναι ένα πολύτιμο εργαλείο πληροφόρησης που αποδεδειγμένα επηρεάζει την κρίση των καταναλωτών και τους επιτρέπει να κάνουν ορθότερες επιλογές αλλά και να τροποποιούν το τρόπο της διατροφής τους.
Δεν θα πρέπει όμως να αποτελεί και το μοναδικό κριτήριο επιλογής. Η διατροφή μας επιβάλλεται να χαρακτηρίζεται από ποικιλία, ποιότητα και επάρκεια. Είναι λάθος να εστιάζουμε σε ολιγοθερμιδικά προϊόντα ή σε τρόφιμα με μειωμένη ζάχαρη ή λιπαρά. Ένα τυποποιημένο τρόφιμο με μηδέν θερμίδες, χωρίς ζάχαρη και λιπαρά θα έχει πάντοτε μικρότερη θρεπτική αξία από ένα νωπό φρούτο ή λαχανικό πλούσιο σε υδατάνθρακες και θρεπτικά συστατικά.
Πηγές:
- Charo E. Hodgkins, Monique M. Raats, Chris Fife-Schaw, Matthew Peacock, Andrea Gröppel-Klein, Joerg Koenigstorfer, Grazyna Wasowicz, Malgorzata Stysko-Kunkowska, Yaprak Gulcan, Yesim Kustepeli, Michelle Gibbs, Richard Shepherd, Klaus G. Grunert. Guiding healthier food choice: systematic comparison of four front-of-pack labelling systems and their effect on judgements of product healthiness. British Journal of Nutrition, 2015; 1 DOI: 10.1017/S0007114515000264
- Food Label Use and Its Relation to Dietary Intake among U.S. Adults” by Nicholas J. Ollberding, PhD, Randi L. Wolf, PhD, and Isobel Contento, PhD, all of the Program in Nutrition, Department of Health and Behavior Studies, Teachers College, Columbia University, examined to what extent people used the nutritional label on food products and whether that use affected their nutrient intake.
- Maria L. Loureiro, Steven T. Yen, Rodolfo M. Nayga Jr. The effects of nutritional labels on obesity. Agricultural Economics, 2012; 43 (3): 333 DOI: 10.1111/j.1574-0862.2012.00586.x
- British Psychological Society (BPS). “Food labels are important to dieters.” ScienceDaily. ScienceDaily, 7 May 2014.
