Ποιά είναι η αλήθεια για την υψηλή χοληστερίνη;
Η υψηλή χοληστερίνη των ενηλίκων (ένας παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου για τους ενήλικες), έχει αρχίσει να ταλαιπωρεί τα τελευταία χρόνια την ευαίσθητη παιδική ηλικία.
Η χοληστερίνη αποτελεί βασικό συστατικό της κυτταρικής μεμβράνης: εξαιτίας της ραγδαίας σωματικής ανάπτυξης, το παιδί καθημερινά χτίζει νέα κύτταρα με πολλαπλάσιους ρυθμούς συγκριτικά μ’ έναν ενήλικα, γι αυτό και έχει ανάγκη κάθε θρεπτική τροφή.
Εξαιτίας της συστηματικής παραπληροφόρησης των γονέων αλλά και των παιδιάτρων, έχουμε φτάσει σε σημείο χιλιάδες παιδιά να χαρακτηρίζονται πρόωρα και αδικαιολόγητα ως “παιδιά με υψηλή χοληστερίνη”. Η υπερβολική και σίγουρα λανθασμένη αυτή διάγνωση οδηγεί τα παιδιά σε εξίσου αδικαιολόγητες εξετάσεις, δίαιτες, αλλά ακόμη και θεραπείες (!), με τεράστιο ψυχικό κόστος και μέσα σε συνθήκες φόβου και άγχους ολόκληρης της οικογένειας.
Ενώ παγκοσμίως έχει αναγνωριστεί η υψηλή ποιότητα της “μεσογειακής διατροφής” (από την οποία δεν λείπουν τα καλά λιπαρά), οι άχρηστες εξετάσεις και η κακή πληροφόρηση έχουν οδηγήσει χιλιάδες ελληνικές οικογένειες σε ένα καθημερινό διατροφικό δράμα, μετά από συστάσεις για “δίαιτα χαμηλών λιπαρών” , η οποία επιβάλλεται αυθαίρετα για την υποτιθέμενη υψηλή χοληστερίνη ενός παιδιού.
Δεν υπάρχουν πουθενά παγκοσμίως καθορισμένα “όρια χοληστερίνης” για παιδιά, ενώ επίσης πολλοί “ειδικοί” αγνοούν και τα όρια στους ενήλικες. Ο προληπτικός έλεγχος όλων των παιδιών για χοληστερίνη δεν είναι απαραίτητος.
Α. Σε ποια παιδιά πρέπει να κάνουμε εξετάσεις Χοληστερίνης ;
Αποκλειστικά και μόνο όταν στην οικογένεια έχουμε οικογενειακό ιστορικό της σχετικά σπάνιας (1 στα 500 άτομα) πάθησης που καλείται “Οικογενής Υπερχοληστερολαιμία” ή/και ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου σε μέλη της οικογένειας κάτω των 50 ετών. Σε τέτοιες λοιπόν οικογένειες τα παιδιά θα πρέπει να ελέγχονται στην ηλικία των 10 ετών και κατόπιν στην ηλικία των 18 ετών, ώστε, σαν ενήλικες πια κατόπιν, να γνωρίζουν αν πάσχουν και αυτά από την παραπάνω νόσο και τότε να λάβουν τα μέτρα τους.
Β. Πώς θα προστατέψουμε τα παιδιά από τον Καρδιαγγειακό κίνδυνο;
Όχι πάντως με εξετάσεις χοληστερίνης. Στην ηλικία της προεφηβείας και της εφηβείας παραμονεύει ο μεγαλύτερος κίνδυνος που δεν είναι άλλος από το κάπνισμα… Αντίθετα με το ανύπαρκτο (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων της ανωτέρω νόσου) πρόβλημα της “παιδικής υπερχοληστερολαιμίας”, δυστυχώς στη χώρα μας παρατηρείται συχνότατα το σοβαρότατο πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας. Οι λανθασμένες διατροφικές συνήθειες, η υπερκατανάλωση θρεπτικά άχρηστων θερμιδικών “βομβών” (αναψυκτικά – γκοφρέτες – μπισκότα – γαριδάκια – παριζάκια) και βέβαια η έλλειψη σωματικής άσκησης είναι οι κύριες αιτίες του προβλήματος.
Η λύση : η σωστή ενημέρωση, η αλλαγή συνηθειών και, όταν χρειαστεί, η συμβουλή Διαιτολόγου.
Βιβλιογραφικές αναφορές :
- Χ. Ντέλλος, Καρδιολογική Άποψη (www.ntellos.gr) : Παιδιά, χοληστερίνη και στατίνες. Επικίνδυνες «θεραπείες» σε τρυφερές ηλικίες; 26/3/2014
- Belamarich PF : Counterpoint: The evidence does not support universal screening and treatment in children. J Clin Lipidol. 2015 Sep-Oct;9(5 Suppl):S101-6.
- Schroeder AR, Redberg RF : Cholesterol Screening and Management in Children and Young Adults Should Start Early—NO! Clinical Cardiology, 2012 ; 35 (11) : 665-668.
- Psaty BM, Rivara FP : Universal screening and drug treatment of dyslipidemia in children and adolescents.JAMA. 2012;307(3):257.
- Karen L. Margolis, MD, et al : Lipid Screening in Children and Adolescents in Community Practice 2007-2010.Circ Cardiovasc Qual Outcomes. 2014 Sep; 7(5): 718–726.
Συντάκτης Άρθρου
Ο Δημήτρης Κορρές είναι Καρδιολόγος και από το 2007 ζει στην Τήνο από όπου και κατάγεται.
Γεννήθηκε το 1973, αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1997, εργάστηκε ως Ιατρός στο Κέντρο Υγείας Τήνου (1997-1999) και στο “Σκυλίτσειο” Νοσοκομείο Χίου (1999-2001).
Κατόπιν (2002-2006) ειδικεύτηκε στην Καρδιολογία στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών “Γ. Γεννηματάς” , όπου και συμμετείχε ενεργά στη λειτουργία της Καρδιολογικής Κλινικής, της Υπομονάδας και Μονάδας Εμφραγμάτων, στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, στο Υπερηχογραφικό Εργαστήριο, στα τμήματα Holter και Δοκιμασίας Κοπώσεως, καθώς και στο Ιατρείο Καρδιακής Ανεπάρκειας.
Έχει παρακολουθήσει πολυάριθμα Ελληνικά και Διεθνή Καρδιολογικά Συνέδρια και Σεμινάρια και έχει εκπονήσει εργασίες και δημοσιεύσεις σε έγκριτα Καρδιολογικά Συνέδρια και Επιστημονικά Περιοδικά.