Ο υπερθυρεοειδισμός χρειάζεται σωστή διατροφή.
Ο θυρεοειδής είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας ο οποίος βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του τραχήλου του λαιμού, και η υπερλειτουργία του ονομάζεται υπερθυρεοειδισμός.
Έχει βάρος περίπου 20 γραμμάρια και αποτελείται από δύο λοβούς. Ο θυρεοειδής παράγει δύο βασικές θυρεοειδικές ορμόνες που ονομάζονται τριιωδοθυρονίνη (Τ3) και την θυροξίνη (Τ4). Αυτές οι ορμόνες:
- βοηθάνε το σώμα να χρησιμοποιήσει την ενέργεια,
- βοηθάνε στο διατηρείται σταθερή η θερμοκρασία του οργανισμού,
- ρυθμίζουν τον μεταβολισμό των ιστών (εγκέφαλο, καρδιά και άλλα όργανα να λειτουργούν σωστά) καθώς και την καλσιτονίνη που ελαττώνει τα επίπεδα του ασβεστίου στο αίμα.
Τι είναι ο υπερθυρεοειδισμός;
Ο αυτοάνοσος υπερθυρεοειδισμός συμβαίνει λόγω της φλεγμονής του θυρεοειδή αδένα που οφείλεται σε διάφορες αιτίες, όπου χαρακτηρίζεται από την υπερδιέγερσή του δηλαδή την έντονη δραστηριότητα και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Χαρακτηριστικό του υπερθυρεοειδισμού αποτελεί η διόγκωση του αδένα (βρογχοκήλη) ενώ η διάγνωση γίνεται με την ανίχνευση των αντισωμάτων έναντι του υποδοχέα της TSH, τα αντισώματα αντι-TPO είναι συνήθως αυξημένα. Παράλληλα, ανιχνεύονται και ορισμένα τυπικά συμπτώματα σε κάποιες περιπτώσεις όπως:
- απότομη απώλεια βάρους
- αυξημένη όρεξη
- άγχος, ευερεθιστότητα και νευρικότητα
- αλλαγές στη διάθεση
- δυσκολία στον ύπνο
- εφίδρωση και εξάψεις
- αίσθημα γρήγορου καρδιακού παλμού (ταχυκαρδία)
- κόπωση ή εξάντληση
- μυϊκή αδυναμία
- ελαφρύ τρέμουλο
- αλλαγή στην κινητικότητα του εντέρου
- εύθραυστα μαλλιά
- αλλαγές στην εμμηνόρροια
- διευρυμένος θυρεοειδής αδένας (βρογχοκήλη)
- πρήξιμο στη βάση του λαιμού σας
- εξόφθαλμος
Θεραπεία για τον υπερθυρεοειδισμό
Η θεραπεία είναι απαραίτητη εάν έχετε υπερθυρεοειδισμό καθώς τα υψηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών στον οργανισμός σας μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια οστικής μάζας, κίνδυνο κατάγματος και άλλα θέματα.
Ο γιατρός σας ενδεχομένως να σας συνταγογραφήσει αντιθυρεοειδικά φάρμακα ή σε ορισμένες περιπτώσεις η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση του θυρεοειδούς.
Η διατροφή επίσης κατέχει σημαντικό ρόλο στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού.
Ορισμένα τρόφιμα μπορεί να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τον θυρεοειδή σας υγιή και να μειώσετε ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης. Ορισμένα μέταλλα, βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για την εξισορρόπηση της λειτουργίας του θυρεοειδούς. Μια διατροφή χαμηλή σε ιώδιο προτείνεται συνήθως πριν από ορισμένες θεραπείες για τον υπερθυρεοειδισμό (όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της ακτινοβολίας) αλλά είναι σημαντικό να ακολουθείται και μετά τη θεραπεία.
Τρόφιμα κατάλληλα για κατανάλωση στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού
Υπάρχουν τρόφιμα τα οποία βοηθούν στην προστασία του θυρεοειδούς σας και μειώνουν τις μακροχρόνιες επιδράσεις του υπερθυρεοειδισμού.
- Τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ιώδιο
Το ιώδιο παίζει βασικό ρόλο στην παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών. Μια διατροφή χαμηλή σε ιώδιο συμβάλλει στη μείωση των θυρεοειδικών ορμονών.
- Μη-ιωδιούχο άλας
- Καφέ ή τσάι (χωρίς κρέμα γάλακτος ή γάλακτος ή σόγιας)
- Ασπράδια αυγών
- Φρέσκα φρούτα ή κονσέρβα
- Ανάλατους ξηρούς καρπούς ή φυστικοβούτυρο
- Σπιτικό ψωμί ή ψωμί χωρίς αλάτι
- Ποπ κορν με μη-ιωδιούχο αλάτι
- Βρώμη
- Πατάτες
- Μέλι
- Σιρόπι σφενδάμου
-
Σταυρανθή λαχανικά
Τα σταυρανθή λαχανικά συμβάλλουν ώστε ο θυρεοειδής να πραγματοποιεί με σωστή χρήση το ιώδιο και για αυτό μπορούν να είναι επωφελείς για τον υπερθυρεοειδισμό.
- Μπρόκολο
- Λαχανάκια Βρυξελλών
- Κουνουπίδι
- Λάχανο
- Μουστάρδα
- Λαχανίδα
- Βιταμίνες και μέταλλα
Αρκετά θρεπτικά συστατικά είναι απαραίτητα για την υγεία του θυρεοειδούς και για να εξισορροπηθεί η παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών.
Σίδηρος
Ο σίδηρος είναι σημαντικός για πολλές ζωτικές λειτουργίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένης και της υγείας του θυρεοειδούς. Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου συνδέονται με τον υπερθυρεοειδισμό . Ο σίδηρος βρίσκεται στα τρόφιμα όπως:
- Ξερά φασόλια
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- Φακές
- Ξηροί καρποί
- Πουλερικά, όπως κοτόπουλο και γαλοπούλα
- Κόκκινο κρέας
- Ηλιόσποροι
- Δημητριακά ολικής αλέσεως
Σελήνιο
Τα τρόφιμα πλούσια σε σελήνιο μπορούν να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση των επιπέδων των ορμονών του θυρεοειδούς και την προστασία του από την ασθένεια. Το σελήνιο βοηθά στην πρόληψη της βλάβης των κυττάρων και διατηρεί υγιή το θυρεοειδή και τους άλλους ιστούς. Καλές πηγές τροφίμων με σελήνιο είναι:
- Brazil nuts
- Κουσκούς
- Σπόρους chia
- Μανιτάρια
- Τσάι
- Κρέας, όπως το βόειο και το αρνί
- Ρύζι
- Πίτυρο βρώμης
- Πουλερικά, όπως κοτόπουλο και γαλοπούλα
- Ηλιόσποροι
Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος διατηρεί το ανοσοποιητικό σας σύστημα και τον θυρεοειδή υγιή. Πηγές τροφίμων με ψευδάργυρο είναι:
- Βοδινό κρέας
- Ρεβίθια
- Κακάο σε σκόνη
- Κάσιους
- Μανιτάρια
- Σπόροι κολοκύθας
- Αρνί
Ασβέστιο και βιταμίνη D
Ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί αδύναμα και εύθραυστα οστά. Η βιταμίνη D και το ασβέστιο είναι απαραίτητα για την υγεία των οστών.
- Σπανάκι
- Λαχανίδα
- Λευκά φασόλια
- Λάχανο
- Μπάμιες
- Χυμό πορτοκαλιού εμπλουτισμένο με ασβέστιο
- Γάλα αμυγδάλου
- Δημητριακά εμπλουτισμένα με ασβέστιο
Η βιταμίνη D βρίσκεται επίσης σε τροφές με χαμηλό ιώδιο:
- Δημητριακά εμπλουτισμένα με βιταμίνη D
- Συκώτι βοείου κρέατος
- Μανιτάρια
- Λιπαρά ψάρια
Καλά λιπαρά
Τα λιπαρά που προέρχονται από τρόφιμα μη επεξεργασμένα μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής. Αυτό βοηθά στην προστασία της υγείας του θυρεοειδούς και στην ισορροπία των θυρεοειδικών ορμονών Τα μη γαλακτοκομικά λιπαρά είναι σημαντικά σε μια διατροφή χαμηλή σε ιώδιο όπως:
- Λιναρόσπορος
- Ελαιόλαδο
- Αβοκάντο
- Ανάλατα καρύδια και σπόρους
Μπαχαρικά
Ορισμένα μπαχαρικά και βότανα έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και προστατεύουν και εξισορροπούν τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Προσθέστε γεύση και μια δόση αντιοξειδωτικών στα καθημερινά σας γεύματα με:
- Κουρκουμά
- Πράσινο τσίλι
- Μαύρο πιπέρι
Τρόφιμα που δεν προτιμώνται να καταναλώνονται στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού
- Τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο
Καταναλώνοντας τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο ή εμπλουτισμένα με ιώδιο μπορεί να οδηγήσει σε υπερθυρεοειδισμό ή να επιδεινωθεί σε ορισμένες περιπτώσεις την υπάρχουσα κατάσταση.
Ένα κουταλάκι του γλυκού ιωδιούχου αλάτι σας δίνει 284 μικρογραμμάρια ιωδίου. Τα θαλασσινά έχουν το μεγαλύτερο ιώδιο. Η συνιστώμενη δόση ιωδίου είναι περίπου 1,1 χιλιοστόγραμμα την ημέρα. Μια διατροφή χαμηλή σε ιώδιο απαιτεί ακόμη λιγότερη πρόσληψη.
Είναι προτιμότερο να αποφεύγετε τα παρακάτω θαλασσινά ή συσκευασμένα θαλασσινά που περιέχουν πρόσθετα ή τρόφιμα σε υψηλή περιεκτικότητα ιωδίου:
- Γαρίδες
- Καβούρια
- Αστακός
- Σούσι
- Φύκια
- Καραγεννάνη (προσθετικό τροφίμων)
- Γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα
- Τυρί
- Κρόκοι αυγών
- Ιωδιούχο αλάτι
- Μερικά χρωστικά τροφίμων
Επίσης θα πρέπει να δοθεί προσοχή σε ορισμένα συμπληρώματα βοτάνων ή βιταμινών τα οποία περιέχουν ιώδιο.
-
Νιτρικά
Τα νιτρικά είναι χημικές ουσίες όπου μπορεί να προκαλούν τον θυρεοειδή σας να απορροφά μεγαλύτερη ποσότητα ιωδίου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση σε διογκωμένο θυρεοειδή και υπερθυρεοειδισμό.
Τα νιτρικά απαντώνται φυσικά σε ορισμένα τρόφιμα. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα ενδέχεται να περιέχουν πρόσθετα νιτρικά. Αποφύγετε ή περιορίστε τρόφιμα όπως:
- Επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικο, μπέικον, σαλάμι)
- Σέλινο
- Μαρούλι
- Τεύτλα
- Σπανάκι
- Μαϊντανό
- Πράσο
- Αντίδια
- Λάχανο
- Μάραθο
- Άνηθο
- Γογγύλια
- Καρότα
- Αγγούρι
- Κολοκύθια
-
Γλουτένη
Σε μερικούς ανθρώπους, η γλουτένη μπορεί να βλάψει το θυρεοειδή προκαλώντας φλεγμονή. Ακόμη και αν δεν έχετε αλλεργία ή δυσανεξία στη γλουτένη, μπορεί να είναι ωφέλιμο να περιορίσετε τη γλουτένη. Ελέγξτε τις ετικέτες τροφίμων για συστατικά που περιέχουν γλουτένη, όπως:
- Σιτάρι
- Κριθάρι
- ζύμη ζυθοποιίας
- βύνη
- σίκαλη
- Σόγια
Ενώ η σόγια δεν περιέχει ιώδιο, έχει αποδειχθεί ότι παρεμβαίνει σε ορισμένες θεραπείες στον υπερθυρεοειδισμό στα ζώα. Αποφύγετε ή περιορίστε τα τρόφιμα με σόγια όπως:
- Γάλα σόγιας
- Σάλτσα σόγιας
- Tofu
- Κρέμες με βάση τη σόγια
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να μην διαγνωσθεί έγκαιρα αλλά μπορεί όμως να αντιμετωπιστεί. Επισκεφθείτε το γιατρό σας εάν έχετε οποιοδήποτε από τα συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού ώστε να ακολουθήσετε την κατάλληλη θεραπεία. Συζητήστε με τον διαιτολόγο σας ώστε να κάνετε αλλαγές στη διατροφή σας βοηθώντας έτσι στην ισορροπία της λειτουργίας του θυρεοειδούς.
Αποφύγετε τα εστιατόρια, τα κονσερβοποιημένα ή επεξεργασμένα τρόφιμα, τις προετοιμασμένες σάλτσες και τις μαρινάδες διότι μπορεί να περιέχουν προστιθέμενο ιώδιο και προτιμήστε κυρίως τα σπιτικά τρόφιμα.
Βιβλιογραφία:
Bajaj JK, et al. (2016). Various possible toxicants involved in thyroid dysfunction: A review.
Berker D, et al. (2011). Prevalence of incidental thyroid cancer and its ultrasonographic features in subcentimeter thyroid nodules of patients with hyperthyroidism.
National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Graves diasease. https://www.niddk.nih.gov/health-information/endocrine-diseases/graves-disease
American Thyroid Association. Hyperthyroidism. https://www.thyroid.org/hyperthyroidism/
Jain RB. (2014). Thyroid function and serum copper, selenium, and zinc in general U.S. population.
Jawa A, et al. (2015). Indian Journal of Endocrinology and Metabolism. Turmeric use is associated with reduced goitrogenesis: Thyroid disorder prevalence in Pakistan.
Jyotsna VP, et al. (2012). Indian Journal of Medical Research. Bone mineral density in patients of Graves disease pre- & post-treatment in a predominantly vitamin D deficient population.
Lee M, et al. (2014). Thyroid Radiology and Nuclear Medicine. Low iodine diet for one week is sufficient for adequate preparation of high dose radioactive iodine ablation therapy.
American Thyroid Association. Low iodine diet. (2014). thyroid.org/low-iodine-diet/
Menconi F, et al. (2014). Autoimmunity Reviews. Diagnosis and classification of Graves’ disease. 13, (4–5)Pages: 398-402.
Sharma R, et al. (2014). Journal of Medical Nutrition and Nutraceuticals. Diet and thyroid – Myths and facts.
Wang Y-P, et al. (2014). Journal of Formosan Medical Association. Hemoglobin, iron, and vitamin B12 deficiencies and high blood homocysteine levels in patients with anti-thyroid autoantibodies.
Ward MH, et al. (2010). Epidemiology. Nitrate intake and the risk of thyroid cancer and thyroid disease.
Where are nitrates and nitrites found? (2013). Centers for Disease Control and Prevention.
Wong K. (2017). Juniper online Journal of Public Health. Gluten and thyroid health.
Wu Q, et al. (2015). The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. Low population selenium status is associated with increased prevalence of thyroid disease.