COVID-19: Διατροφικές συστάσεις στην καραντίνα και τη ΜΕΘ

Ο ιός COVID-19 συγκαταλέγεται στις οξείες λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος και πρωτοεμφανίστηκε στα τέλη του 2019 στην Κίνα, στην πόλη Γουχάν.[1-5] 

Πλέον, πρόκειται για μια πανδημία η οποία φαίνεται να έχει προσβάλει πάνω από 1.900.000 ανθρώπους, με πάνω από 120.000 νεκρούς και έχει κάνει την εμφάνιση του σε πάνω από 180 χώρες.[6] 

Οι ασθενείς με χειρότερα αποτελέσματα και υψηλότερη θνησιμότητα αναφέρεται ότι περιλαμβάνουν ανοσοκατασταλμένα άτομα.

Συγκεκριμένα ηλικιωμένους, άτομα με υποκείμενα νοσήματα και γενικά υποσιτιζόμενα άτομα. 

Έτσι λοιπόν είναι σημαντικό να ελέγχουμε την ύπαρξη υποσιτισμού. 

Αρχικά με το ερωτηματολόγιο MUST, ένα εύχρηστο ερωτηματολόγιο τριών ερωτήσεων και έπειτα για τους νοσηλευόμενους ασθενείς το ερωτηματολόγιο NRS-2002. Τα άτομα με υποσιτισμό θα πρέπει να προσπαθήσουν να βελτιστοποιήσουν τη διατροφική τους κατάσταση. Σε αυτό, σημαντική είναι η συμβολή του Διαιτολόγου – Διατροφολόγου καθώς και των υπόλοιπων επαγγελματιών υγείας.[7] 

Αυτό το οποίο είναι σημαντικό να αναφερθεί, είναι ότι όπως σε κάθε ασθένεια έτσι και στον COVID-19, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο ασθενής να είναι «καλοθρεμμένος».

Θα πρέπει να υπάρχει καλή ενυδάτωση, σωστή και υγιεινή διατροφή, χωρίς όμως να υπερβαίνει τις ημερήσιες ενεργειακές ανάγκες. Με αυτό τον τρόπο, η θεραπεία θα μπορούσε να είναι επιτυχής και ο ασθενής να επανέλθει στην φυσιολογική του κατάσταση το συντομότερο δυνατόν.  

Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο το οποίο να μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα πέραν του φυσιολογικού.[8] Ωστόσο, πρέπει να το διατηρήσουμε στο φυσιολογικό! 

Πως όμως θα το πετύχουμε αυτό; 

Η σωστή διατροφή είναι η υγιεινή. Με αυτό τον τόπο, είναι δυνατό να διατηρήσουμε στο ανώτερο φυσιολογικό το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μια υγιεινή διατροφή ενδεικτικά περιλαμβάνει: 

1. Κατανάλωση πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως. 

Επιλέξτε μια ποικιλία διαφορετικών χρωμάτων φρούτων και λαχανικών. Εκτός από τις βιταμίνες, τα μέταλλα και τις ίνες, τα φυσικά χρώματα και οι γεύσεις των φρούτων και των λαχανικών προσθέτουν αρκετά αντιοξειδωτικά στη διατροφή μας. 

2. Κατανάλωση υδατανθράκων σε κάθε γεύμα.

Υδατάνθρακες νοούνται τα τρόφιμα όπως οι πατάτες, το ρύζι, το ψωμί και η βρώμη. Επιλέξτε τα ολικής αλέσεως υδατάνθρακες όπου είναι δυνατόν. 

3. Κατανάλωση φυτικών πρωτεϊνών όπως τα φασόλια και οι φακές, αλλά και ζωικών πρωτεϊνών όσο το δυνατόν πιο άπαχων.

Σε αυτές συγκαταλέγονται το κοτόπουλο, το ψάρι, τα αυγά και τα μαλάκια. Όταν επιλέξετε κόκκινο κρέας αφαιρέστε το εμφανές λίπος. 

4. Κατανάλωση τριών μερίδων γαλακτοκομικών προϊόντων ημερησίως.

Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να καλύψετε τις περισσότερες ανάγκες σε ασβέστιο. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γάλα και το γιαούρτι παρέχουν την πλουσιότερη και καλύτερα απορροφημένη πηγή ασβεστίου. 

5. Αποφυγή κορεσμένων λιπαρών.

Επιλέξετε να καταναλώσετε μικρές ποσότητες λίπους ημερησίως. Προτιμάτε την κατανάλωση ελαιόλαδου.[9] 

 

Πως όμως θα πρέπει να τραφώ αν υπάρχει μεγάλο ρίσκο να νοσήσω ή έχω νοσήσει ήδη από τον COVID-19; 

1. Χρήση συμπληρωμάτων βιταμινών και μετάλλων

Τα άτομα με υποσιτισμό θα πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκή πρόσληψη σε βιταμίνες και μέταλλα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό μέσω της τροφής, συστήνεται η χρήση συμπληρωμάτων. Μέρος της γενικής διατροφικής προσέγγισης για την πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων είναι η συμπλήρωση και η επαρκής παροχή βιταμινών για τη δυνητική μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της νόσου. Ενδεικτικά συστήνεται η πρόσληψη βιταμίνης A όταν κρίνεται απαραίτητο, βιταμίνης D και άλλων πολύτιμων μικροθρεπτικών συστατικών για τον ανθρώπινο οργανισμό.[7] 

2. Άθληση από το σπίτι

Οι ασθενείς που βρίσκονται σε καραντίνα πρέπει να συνεχίσουν την τακτική σωματική άσκηση, ενώ λαμβάνουν προφυλάξεις. Η μείωση της μολυσματικής ασθένειας επιτυγχάνεται καλύτερα με το να μένουμε στο σπίτι, κάτι που συνιστάται σήμερα για όλους τους ανθρώπους που διατρέχουν κίνδυνο να νοσήσουν από τον COVID-19 ή έχουν νοσήσει ήδη. Ωστόσο, η παρατεταμένη διαμονή στο σπίτι μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της φυσικής δραστηριότητας, αύξηση βάρους, απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης καθώς και πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτό που συστήνεται είναι καθημερινή άσκηση πάνω από 30’ ή κάθε 2 μέρες πάνω από μία ώρα. Πως όμως θα το πετύχουμε αυτό; Κάνοντας απλές και εύκολες ασκήσεις. Μερικές από αυτές είναι οι κοιλιακοί, οι ραχιαίοι, τα pushups καθώς και οι ασκήσεις stretching.[7] 

3. Χρήση συμπληρωμάτων διατροφής

Τα συμπληρώματα διατροφής θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν κρίνεται απαραίτητο από τον διαιτολόγο με σκοπό την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του ασθενούς και όταν η πρόσληψη μέσω της τροφής δεν επαρκεί. Το συμπλήρωμα διατροφής θα πρέπει να παρέχει τουλάχιστον 400 kcal και τουλάχιστον 30g πρωτεϊνών ανά ημέρα. Η χρήση του θα πρέπει να γίνεται για τουλάχιστον ένα μήνα. Η αποτελεσματικότητα και το αναμενόμενο όφελος του συμπληρώματος θα πρέπει να αξιολογούνται μία φορά το μήνα από τον ειδικό.[7] 

4. Χρήση Εντερικής διατροφής

 Σε ασθενείς, των οποίων οι διατροφικές ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν από το στόμα, θα πρέπει να χορηγείται εντερική διατροφή. Η παρεντερική διατροφή θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη μόνο όταν η εντερική διατροφή δεν αποτελεί λύση.[7] 

Πως μπορούν να καλυφθούν διατροφικά οι ασθενείς στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ); 

Κάλυψη διατροφικών αναγκών σε μη διασωληνωμένους ασθενείς

Αν οι ενεργειακές ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν με από του στόματος διατροφή, συστήνεται αρχικά, από του στόματος συμπλήρωμα διατροφής και έπειτα αν οι ανάγκες συνεχίσουν να μην καλύπτονται γίνεται μετάβαση σε εντερική διατροφή. Αν και πάλι συνεχίσουν να υπάρχουν δυσκολίες χορήγησης και με την εντερική οδό, συστήνεται περιφερική παρεντερική σίτιση.[7] 

Κάλυψη διατροφικών αναγκών σε διασωληνωμένους ασθενείς με μηχανικό αερισμό

Σε ασθενείς που έχουν υποστεί διασωλήνωση με μηχανικό αερισμό, η εντερική διατροφή αποτελεί μονόδρομο και θα πρέπει να ξεκινά μέσω ρινογαστρικού σωλήνα. Η χρήση νηστιδοστομίας θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ασθενείς με γαστρική δυσανεξία μετά από προκινητική θεραπεία ή σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο για αναρρόφηση. Οι ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχτούν πλήρη εντερική διατροφή την πρώτη εβδομάδα στη ΜΕΘ, θα πρέπει να ζυγίζονται ξεχωριστά ο κάθε ένας και να γίνεται έναρξη της παρεντερικής διατροφής. Ωστόσο, η παρεντερική διατροφή δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως ότου εξαντληθούν όλες οι επιλογές για τη μεγιστοποίηση της ανοχής της εντερικής διατροφής.[7] 

Κάλυψη διατροφικών αναγκών σε ασθενείς με δυσφαγία

Σε ασθενείς με δυσφαγία συστήνεται η χορήγηση πολτοποιημένης τροφής. Σε περίπτωση που η κατάποση αποδειχθεί επικίνδυνη, θα πρέπει να χορηγηθεί εντερική διατροφή. Σε περιπτώσεις υψηλού κίνδυνου αναρρόφησης, μπορεί να χορηγηθεί νηστιδοστομία ή προσωρινή παρεντερική σίτιση.[7] 

  

Βιβλιογραφία

1. Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. New England Journal Of Medicine 2020;382:727-733. 
2. Chen N, Zhou M, Dong X, Qu J, Gong F, Han Y et al. Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study. The Lancet 2020;395:507-513. 
3. Huang C, Wang Y, Li X, Ren L, Zhao J, Hu Y et al. Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. The Lancet 2020;395:497-506. 
4. Bouadma L, Lescure F, Lucet J, Yazdanpanah Y, Timsit J. Severe SARS-CoV-2 infections: practical considerations and management strategy for intensivists. Intensive Care Medicine 2020;46:579-582. 
5. Zhou F, Yu T, Du R, Fan G, Liu Y, Liu Z et al. Clinical course and risk factors for mortality of adult inpatients with COVID-19 in Wuhan, China: a retrospective cohort study. The Lancet 2020;395:1054-1062. 
6. COVID-19 Map [Internet]. Johns Hopkins Coronavirus Resource Center. 2020 [cited 15 April 2020]. Available from: https://coronavirus.jhu.edu/map.html?fbclid=IwAR0v8ILZJFwfqxZfWk6_nmQd39VNCYnfCi3pn1Qc5IcUKUg4dDy4e8WhGwU 
7. Barazzoni R, Bischoff S, Krznaric Z, Pirlich M, Singer P. ESPEN expert statements and practical guidance for nutritional management of individuals with SARS-CoV-2 infection. Clinical Nutrition. 2020;. 
8. COVID-19 / Coronavirus – Advice for the General Public [Internet]. Bda.uk.com. 2020 [cited 9 April 2020]. Available from: https://www.bda.uk.com/resource/covid-19-corona-virus-advice-for-the-general-public.html?dm_i=1M7S,6SOLO,9LQ3AS,R781Z,1 
9. Healthy Eating [Internet]. Bda.uk.com. 2020 [cited 9 April 2020]. Available from: https://www.bda.uk.com/resource/healthy-eating.html  

Συντάκτης Άρθρου