Θυρεοειδίτιδα Hashimoto και Διατροφή

Η θυρεοειδίτιδα hashimoto είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα το οποίο επιδρά στον θυρεοειδή αδένα.

Στα αυτοάνοσα νοσήματα ο οργανισμός επιτίθεται σε κάποιο σημείο του σώματος θεωρώντας το λανθασμένα “ιό”. Στην προκειμένη περίπτωση, έχει ως αποτέλεσμα την σταδιακή επιβάρυνση και εξασθένηση του θυρεοειδούς αδένα και των ορμονών που παράγει, οδηγώντας σταδιακά σε υποθυρεοειδισμό.

Ο Ιάπωνας ιατρός Χακάρου Χασιμότο αναφέρθηκε πρώτη φορά στη νόσο το 1912, ενώ ως αυτοάνοσο νόσημα αναγνωρίστηκε το 1957. Η συχνότητα εμφάνισης είναι πολύ μεγαλύτερη στις γυναίκες, 4-10 φορές μεγαλύτερη από ότι στους άνδρες, με συνήθη ηλικία παρατήρησης τα 45-55 έτη.

Συμπτώματα και κριτήρια διάγνωσης

Δεν υπάρχουν συμπτώματα τα οποία να προδίδουν τη νόσο. Με το πέρας του χρόνου συμπτώματα υποθυρεοειδισμού μπορεί να καταδείξουν την ύπαρξη hashimoto. Μερικά από τα συμπτώματα αυτά είναι η εύκολη πρόσληψη βάρους, εμφάνιση βρογχοκήλης, κούραση, μυϊκοί πόνοι ακόμη και κατάθλιψη.

Στην διάγνωση μπορεί να συμβάλλει το οικογενειακό ιστορικό, η ύπαρξη συμπτωμάτων υποθυρεοειδισμού, η κλινική εξέταση από ιατρό αλλά κυρίως εργαστηριακές εξετάσεις και υπέρηχος.

Η εργαστηριακή εξέταση που είναι απαραίτητη για τη διάγνωση είναι τα αντισώματα υπεροξειδάσης του θυρεοειδούς (TPO) που είναι υψηλά στην πλειοψηφία των ασθενών με hashimoto.

Η θυρεοτρόπος ορμόνη (TSH), μπορεί επίσης να μετρηθεί, ωστόσο για την αύξησή της μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια, όπου η νόσος προϋπάρχει. To υπερηχογράφημα θυρεοειδούς είναι ένας ακόμη αξιόπιστος τρόπος να διαπιστωθεί η ύπαρξη της νόσου.

Θεραπεία

Η θεραπεία της θυρεοειδίτιδας hashimoto είναι ανάλογη του σταδίου που βρίσκεται ο εκάστοτε ασθενής. Άτομα με φυσιολογικά επίπεδα TSH και T4 ( L-θυροξίνη) δεν χρειάζονται αρχικά κάποια θεραπεία. Ασθενείς με μερικώς αυξημένη TSH χρήζουν παρακολούθησης σε τακτά διαστήματα και εφόσον παρατηρηθεί αύξηση της ορμόνης, φαρμακευτική αγωγή. Στην περίπτωση του υποθυρεοειδισμού απαιτείται φαρμακευτική αγωγή (λεβοθυροξίνη).

Hashimoto και Διατροφή

Η διατροφή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου αλλά και στην εμφάνιση και ένταση των συμπτωμάτων αυτής. Στα άτομα με θυρεοειδίτιδα hashimoto παρατηρείται κατά κύριο λόγο έλλειψη συγκεκριμένων ιχνοστοιχείων και βιταμινών, με τα κυριότερα από αυτά να είναι το ιώδιο, το σελήνιο και η βιταμίνη D.

Ιώδιο

Το ιώδιο αποτελεί ιχνοστοιχείο σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και του θυρεοειδούς αδένα, όντας συστατικό των ορμονών του θυρεοειδούς. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ανέρχεται για τους ενήλικες στα 150 μg ενώ για εγκύους και παιδιά η ημερήσια ποσότητα αυξάνεται. Σε περιπτώσεις έλλειψης παρατηρείται μείωση του βασικού μεταβολισμού, μέσω μείωσης σύνθεσης θυροξίνης, και κατ’ επέκταση αύξηση του βάρους.

Διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα, βρογχοκήλη, εμφανίζεται είτε με περίσσια είτε με ανεπάρκεια του ιχνοστοιχείου. Έτσι, πρόσληψη σε φυσιολογικές ποσότητες μπορεί να συμβάλλει στην καλή λειτουργία του αδένα και στην αποφυγή εμφάνισης νόσων όπως η θυρεοειδίτιδα hashimoto. Ενδεικτικά μερικές πηγές ιωδίου είναι το ιωδιούχο αλάτι, τα ψάρια όπως μπακαλιάρος και τόνος καθώς και τα αυγά.

Σελήνιο

Το σελήνιο εμφανίζει συνεργιστική δράση με την βιταμίνη E και λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό. Η μεγαλύτερη ποσότητα σεληνίου στον οργανισμό βρίσκεται στον θυρεοειδή. Μελέτες έχουν καταδείξει την ωφέλιμη δράση του σεληνίου σε ασθενείς με hashimoto. Μελέτη σε ποντίκια όπου χορηγήθηκαν υψηλές δόσεις ιωδίου και ταυτόχρονα σελήνιο κατέδειξε πως το σελήνιο ανέτρεψε τις αλλαγές που προκαλούσε το ιώδιο, δρώντας προστατευτικά.

Σε ελληνική έρευνα όπου χρησιμοποιήθηκε 12 μήνες θεραπεία με L-σεληνομεθειονίνη σε ασθενείς με hashimoto, φάνηκε πως συμβάλλει στην μείωση TPO και μάλιστα με το πέρας 6 μηνών από την διακοπή λήψης του συμπληρώματος, η συγκέντρωση TPO αυξήθηκε κατά 4,8%. Όλα τα παραπάνω υποδεικνύουν πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη του σεληνίου στον ανθρώπινο οργανισμό και μάλιστα εύκολα προσβάσιμο καθώς πηγή αποτελούν τα καρύδια Βραζιλίας, τα ψάρια (σαρδέλες, σολομός, τόνος), το κρέας, το σπανάκι και το συκώτι.

Βιταμίνη D

Η βιταμίνη D είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη είναι πολύ σημαντική για όλο τον οργανισμό, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έλλειψη σε παγκόσμιο επίπεδο. Συντίθενται από τον οργανισμό μέσω της έκθεσης στον ήλιο αλλά προσλαμβάνεται και από τροφές όπως τα λιπαρά ψάρια, το ιχθυέλαιο, κάποια είδη μανιταριών και τα αυγά. Σε άτομα με hashimoto παρατηρείται συνήθως έλλειψη της βιταμίνης η οποία μπορεί να οφείλεται για τη νόσο, ενώ με την χορήγησή της παρατηρείται βελτίωση. Έρευνες υποδεικνύουν πως με την αύξηση 5 ng/ml της βιταμίνης στο αίμα μειώνεται κατά 20% η πιθανότητα εμφάνισης υποθυρεοειδισμού σε άτομα με τη νόσο.

Δυσανεξία στην λακτόζη

Η δυσανεξία στην λακτόζη φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την θυρεοειδίτιδα hashimoto, καθώς από μελέτες, το 76% των ασθενών με hashimoto εμφανίζουν δυσανεξία. Το πιο σημαντικό είναι πως στα άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική θεραπεία και έχουν δυσανεξία, με κατανάλωση λακτόζης μειώνεται η βιοδιαθεσιμότητα του φαρμάκου στο αίμα και απαιτείται μεγαλύτερη δόση για τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γι’ αυτό συστήνεται στα άτομα με hashimoto να ελέγχονται και για δυσανεξία στην λακτόζη και να την περιορίζουν εφόσον κρίνεται απαραίτητο.

Γλουτένη

Άτομα με θυρεοειδίτιδα εμφανίζουν πιο συχνά κοιλιοκάκη σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό, αυτός είναι και ο λόγος που σε ασθενείς της νόσου συστήνεται ο περιορισμός της γλουτένης. Μάλιστα, ακόμη και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα κοιλιοκάκης, ελλείψεις σε μικροθρεπτικά συστατικά καθώς και ανεπαρκή απορρόφηση του φαρμάκου, μπορούν να οδηγήσουν στην περεταίρω έρευνα για κοιλιοκάκη.

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η σωστή και ισορροπημένη διατροφή κρίνεται απαραίτητη στην θυρεοειδίτιδα hashimoto, βελτιώνοντας τα συμπτώματα της νόσου, ακόμη και προλαμβάνοντας την εξέλιξή της σε υποθυρεοειδισμό. Ο περιορισμός ορισμένων τροφίμων ή και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής όταν τα τρόφιμα δεν επαρκούν, κρίνονται εξίσου σημαντικά για την πρόληψη άλλων ασθενειών αλλά και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της θυρεοειδίτιδας hashimoto .

Βιβλιογραφία

1. American thyroid association, Hashimoto’s Thyroiditis
2. Healthline (2019) Hashimoto Disease Diet
3. Ihnatowicz P., Drywień M., Wątor P., Wojsiat J., (2020) The importance of nutritional

   factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis, Vol 27, No 2, 184–193

4. Liontiris M., Mazokopakis E., (2017) A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and

   dietary management of HT patients. Points that need more investigation, 20(1): 51-56

5. Shiqian Hu, and Rayman M., DPhil (Oxon), (2016) Multiple nutritional factors and the

   risk of Hashimoto’s Thyroiditis