Η βιταμίνη Β6 στο μικροσκόπιο

Τι είναι η βιταμίνη Β6;

Η βιταμίνη Β6 είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη η οποία αποτελεί μέλος του συμπλέγματος Β. Ο όρος βιταμίνη Β6 είναι γενικός και χρησιμοποιείται για να περιγράψει συστατικά που παρουσιάζουν τη βιολογική δραστηριότητα της πυριδοξίνης. Στα τρόφιμα εμφανίζεται ως πυριδοξίνη, πυριδοξάλη και πυριδοξαμίνη Η απορρόφηση προκύπτει κυρίως μέσω μιας μη-κορεσμένης διαδικασίας με μέγιστη απορρόφηση στη νήστιδα. Η βιταμίνη Β6 αποθηκεύεται στο ήπαρ, στους μύες και στον εγκέφαλο.  Απεκκρίνεται κυρίως από τα ούρα (ως επί το πλείστον με τη μορφή μεταβολιτών), όμως μεγάλα ποσά απεκκρίνονται σχεδόν αμετάβλητα. Επίσης, εμφανίζεται στο μητρικό γάλα.

Δράση

Η βιταμίνη Β6 μετατρέπεται στα ερυθροκύτταρα σε φωσφορική πυριδοξάλη και σε μικρότερο βαθμό σε φωσφορική πυριδοξαμίνη. Δρα ως συμπαράγοντας ενζύμων που εμπλέκονται σε περισσότερες από 100 αντιδράσεις, οι οποίες επηρεάζουν το μεταβολισμό πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων. Επίσης, η φωσφορική πυριδοξάλη παίζει ρόλο στη σύνθεση νευροδιαβιβαστών και στον μεταβολισμό διαφόρων βιταμινών (π.χ. στη μετατροπή της τρυπτοφάνης σε νιασίνη) και στη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης και της σφιγγοσίνης.

Χρήση

Η πυριδοξίνη είναι απαραίτητη για την παραγωγή νορεπινεφρίνης , σεροτονίνης, ντοπαμίνης, ουσίες που είναι απαραίτητες για την φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου. Η Β6 είναι  απαραίτητη για την λειτουργία περισσότερων από 60 ενζύμων του σώματος και για την σύνθεση πρωτεινών. Είναι απαραίτητη βιταμίνη για την παραγωγή αντισωμάτων και λευκών αιμοσφαιρίων. Η βιταμίνη Β6 είναι απαραίτητη για την απορρόφηση  της βιταμίνης Β12 καθώς και για την σύνθεση νιασίνης και τρυπτοφάνης..

Η Β6 ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στον έλεγχο του διαβήτη. Επίσης χρησιμοποιείται στην θεραπεία του προεμμηνορυσιακού συνδρόμου (PMS) . Η πυριδοξίνη έχει αναφερθεί ότι είναι αποτελεσματική στη θεραπεία της ναυτίας στην εγκυμοσύνη, της κατάθλιψης και της υπέρτασης. Επίσης, άτομα με αυτισμό έχουν δείξει θετικές αντιδράσεις στη θεραπεία με βιταμίνες, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Β6.

Ανεπάρκεια

Η ανεπάρκεια της Β6 είναι σπάνια. Ο χρόνιος αλκοολισμός, μερικά φάρμακα, ( λεβοντόπα, πενικιλίνη, αντισυλληπτικά) και η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσουν έλλειψη Β6. Ωστόσο, η ανεπάρκεια της βιταμίνης Β6 δεν προκαλεί κάποιο συγκεκριμένο σύνδρομο.

Το ιδιοπαθές σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα που περιλαμβάνει φλεγμονή του αρθρικού υγρού και συμπίεση του μέσου νεύρου από τον πλάγιο καρπιαίο σύνδεσμο και έχει αποδοθεί στην ανεπάρκεια πυριδοξίνης.

Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β6 έχουν διαπιστωθεί σε ενήλικες με άσθμα και σε ασθματικά παιδιά. Αυτό μπορεί να οφείλεται στη χρήση θεοφυλλίνης η οποία μειώνει τα επίπεδα της βιταμίνης Β6. Η χρόνια ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένος κίνδυνο δημιουργίας πέτρας στους νεφρούς και αναιμία. 

Συμπτώματα

Όπως συμβαίνει και με την ανεπάρκεια των άλλων βιταμινών του συμπλέγματος Β, μπορούν να εμφανιστούν συμπτώματα όπως:

• δερματίτιδα
• χειλίτιδα
• γλωσσίτιδα και γωνιώδης στοματίτιδα

Υπερδοσολογία

Κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό δεν έχουν αναφερθεί προβλήματα σε φυσιολογικές προσλήψεις. Ωστόσο, υψηλές δόσεις πυριδοξίνης στα νεογνά μπορεί να έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη εξάρτησης σ’ αυτήν.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• περιφερική νευροπάθεια
• ασταθές βάδισμα
• μούδιασμα και κνησμό στα χέρια και στα πόδια
• απώλεια των αντανακλαστικών των άκρων
• μείωση ή απώλεια των αντανακλαστικών των τενόντων
• φωτοευαισθησία κατά την έκθεση στον ήλιο, ζάλη, ναυτία, ευαισθησία μαστών
• επιδείνωση της ακμής

Τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα συνήθως εμφανίζονται μετά την πρόσληψη μεγάλων δόσεων.

Αλληλεπιδράσεις

Φάρμακα/ Θρεπτικά συστατικά:
Αλκοόλ: Αυξάνει την παραμονή της πυριδοξίνης στον οργανισμό.
Οιστρογόνα (συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών που λαμβάνονται από το στόμα): μπορεί να αυξήσουν τις ανάγκες σε βιταμίνη Β6.
Πενικιλλαμίνη: Μπορεί να προκαλέσει αναιμία ή περιφερική νευρίτιδα, δρώντας ως ανταγωνιστής της πυριδοξίνης.
Βιταμίνη C: Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β6 μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ανεπάρκεια της βιταμίνης C.

Συνιστώμενη πρόσληψη

Ο πίνακας που ακολουθεί περιλαμβάνει τη συνιστώμενη πρόσληψη της βιταμίνης Β6 σε mg ημερησίως στα διάφορα επίπεδα ηλικίας.

Συνιστώμενη πρόσληψη για Βιταμίνη Β6
Επίπεδο Ηλικίας	Ηλικία		Άρρεν (mg/day)		Θήλυ (mg/day)
Βρέφη		0-6 μηνών		0.1 (AI)		0.1 (AI)
Βρέφη		7-12 μηνών		0.3 (AI)		0.3 (AI)
Παιδιά		1-3 χρόνων		0.5		0.5
Παιδιά		4-8 χρόνων		0.6		0.6
Παιδιά		9-13 χρόνων		1.0		1.0
Έφηβοι		14-18 χρόνων		1.3		1.2
Ενήλικες		19-50 χρόνων		1.3		1.3
Ενήλικες		51 χρόνων +		1.7		1.5
Εγκυμοσύνη		Όλες οι ηλικίες		–		1.9
Θηλασμός		Όλες οι ηλικίες		–		2.0

 

 

Τροφές πλούσιες σε Βιταμίνη Β6

Ο πίνακας περιλαμβάνει μερικά τρόφιμα και την ποσότητας της περιεχόμενης βιταμίνης B6 σε mg

 

Τρόφιμο	Ποσότητα	Βιταμίνη B6 (mg)
Δημητριακά πρωινού	1 φλιτζάνι	0.5-2.5
Μπανάνα	1 μέτρια	0.43
Σολωμός μαγειρεμένος	90 γραμμάρια	0.48
Γαλοπούλα χωρίς πέτσα μαγειρεμένη	90 γραμμάρια	0.39
Κοτόπουλο μαγειρεμένο χωρίς πέτσα	90 γραμμάρια	0.51
Πατάτα ψητή	1 μέτρια	0.70
Σπανάκι μαγειρεμένο	1 φλιτζάνι	0.44
Φιστίκια	30 γραμμάρια	0.18
Χυμός λαχανικών	1 ποτήρι	0.26

 

Βιβλιογραφία

1. Linus Pauling Institute
2. McCormick DB. Vitamin B₆. In: Bowman BA, Russell RM, eds. Present Knowledge in Nutrition. Vol. I. Washington, D.C.: International Life Sciences Institute; 2006:269-277.
3. Leklem JE. Vitamin B₆. In: Machlin L, ed. Handbook of Vitamins. New York: Marcel Decker Inc; 1991:341-378.
4. Dakshinamurti S, Dakshinamurti K. Vitamin B₆. In: Zempleni J, Rucker RB, McCormick DB, Suttie JW, eds. Handbook of Vitamins. 4th ed. New York: CRC Press (Taylor & Fracis Group); 2007:315-359.
5. Leklem JE. Vitamin B₆. In: Shils M, Olson JA, Shike M, Ross AC, eds. Modern Nutrition in Health and Disease. 9th ed. Baltimore: Williams & Wilkins; 1999:413-422.
6. Mackey AD, Davis SR, Gregory JF, 3rd. Vitamin B₆. In: Shils ME, Shike M, Ross AC, Caballero B, Cousins RJ, eds. Modern Nutrition in Health and Disease. 10th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2006:452-461.
7. Hansen CM, Leklem JE, Miller LT. Vitamin B-6 status of women with a constant intake of vitamin B-6 changes with three levels of dietary protein. J Nutr. 1996;126(7):1891-1901.  (PubMed)
8. Food and Nutrition Board, Institute of Medicine. Vitamin B₆. Dietary Reference Intakes: Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B₆, Vitamin B₁₂, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline. Washington D.C.: National Academies Press; 1998:150-195.  (National Academies Press)
9. Boushey CJ, Beresford SA, Omenn GS, Motulsky AG. A quantitative assessment of plasma homocysteine as a risk factor for vascular disease. Probable benefits of increasing folic acid intakes. JAMA. 1995;274(13):1049-1057.  (PubMed)
10. Rimm EB, Willett WC, Hu FB, et al. Folate and vitamin B6 from diet and supplements in relation to risk of coronary heart disease among women. JAMA. 1998;279(5):359-364.  (PubMed)
11. Folsom AR, Nieto FJ, McGovern PG, et al. Prospective study of coronary heart disease incidence in relation to fasting total homocysteine, related genetic polymorphisms, and B vitamins: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) study. Circulation. 1998;98(3):204-210.  (PubMed)
12. Robinson K, Arheart K, Refsum H, et al. Low circulating folate and vitamin B6 concentrations: risk factors for stroke, peripheral vascular disease, and coronary artery disease. European COMAC Group.Circulation. 1998;97(5):437-443.  (PubMed)
13. Robinson K, Mayer EL, Miller DP, et al. Hyperhomocysteinemia and low pyridoxal phosphate. Common and independent reversible risk factors for coronary artery disease. Circulation. 1995;92(10):2825-2830.  (PubMed)
14. Lin PT, Cheng CH, Liaw YP, Lee BJ, Lee TW, Huang YC. Low pyridoxal 5′-phosphate is associated with increased risk of coronary artery disease. Nutrition. 2006;22(11-12):1146-1151.  (PubMed)
15. Ubbink JB, Vermaak WJ, van der Merwe A, Becker PJ, Delport R, Potgieter HC. Vitamin requirements for the treatment of hyperhomocysteinemia in humans. J Nutr. 1994;124(10):1927-1933.  (PubMed)
16. Meydani SN, Ribaya-Mercado JD, Russell RM, Sahyoun N, Morrow FD, Gershoff SN. Vitamin B-6 deficiency impairs interleukin 2 production and lymphocyte proliferation in elderly adults. Am J Clin Nutr. 1991;53(5):1275-1280.  (PubMed)
17. Talbott MC, Miller LT, Kerkvliet NI. Pyridoxine supplementation: effect on lymphocyte responses in elderly persons. Am J Clin Nutr. 1987;46(4):659-664.  (PubMed)
18. Selhub J, Bagley LC, Miller J, Rosenberg IH. B vitamins, homocysteine, and neurocognitive function in the elderly. Am J Clin Nutr. 2000;71(2):614S-620S.  (PubMed)
19. Riggs KM, Spiro A, 3rd, Tucker K, Rush D. Relations of vitamin B-12, vitamin B-6, folate, and homocysteine to cognitive performance in the Normative Aging Study. Am J Clin Nutr. 1996;63(3):306-314.  (PubMed)
20. Deijen JB, van der Beek EJ, Orlebeke JF, van den Berg H. Vitamin B-6 supplementation in elderly men: effects on mood, memory, performance and mental effort. Psychopharmacology (Berl). 1992;109(4):489-496.  (PubMed)
21. Bryan J, Calvaresi E, Hughes D. Short-term folate, vitamin B-12 or vitamin B-6 supplementation slightly affects memory performance but not mood in women of various ages. J Nutr. 2002;132(6):1345-1356.  (PubMed)
22. Balk EM, Raman G, Tatsioni A, Chung M, Lau J, Rosenberg IH. Vitamin B6, B12, and folic acid supplementation and cognitive function: a systematic review of randomized trials. Arch Intern Med. 2007;167(1):21-30.  (PubMed)
23. Curhan GC, Willett WC, Speizer FE, Stampfer MJ. Intake of vitamins B6 and C and the risk of kidney stones in women. J Am Soc Nephrol. 1999;10(4):840-845.  (PubMed)
24. Curhan GC, Willett WC, Rimm EB, Stampfer MJ. A prospective study of the intake of vitamins C and B6, and the risk of kidney stones in men. J Urol. 1996;155(6):1847-1851.  (PubMed)
25. Bender DA. Non-nutritional uses of vitamin B6. Br J Nutr. 1999;81(1):7-20  (PubMed)
26. Villegas-Salas E, Ponce de Leon R, Juarez-Perez MA, Grubb GS. Effect of vitamin B6 on the side effects of a low-dose combined oral contraceptive. Contraception. 1997;55(4):245-248.  (PubMed)
27. Kleijnen J, Ter Riet G, Knipschild P. Vitamin B6 in the treatment of the premenstrual syndrome–a review. Br J Obstet Gynaecol. 1990;97(9):847-852.  (PubMed)
28. Wyatt KM, Dimmock PW, Jones PW, Shaughn O’Brien PM. Efficacy of vitamin B-6 in the treatment of premenstrual syndrome: systematic review. Bmj. 1999;318(7195):1375-1381.  (PubMed)
29. Williams AL, Cotter A, Sabina A, Girard C, Goodman J, Katz DL. The role for vitamin B-6 as treatment for depression: a systematic review. Fam Pract. 2005;22(5):532-537.  (PubMed)
30. Vutyavanich T, Wongtra-ngan S, Ruangsri R. Pyridoxine for nausea and vomiting of pregnancy: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Am J Obstet Gynecol. 1995;173(3 Pt 1):881-884.  (PubMed)
31. Sahakian V, Rouse D, Sipes S, Rose N, Niebyl J. Vitamin B6 is effective therapy for nausea and vomiting of pregnancy: a randomized, double-blind placebo-controlled study. Obstet Gynecol. 1991;78(1):33-36.  (PubMed)
32. Jewell D, Young G. Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy. Cochrane Database Syst Rev. 2002(1):CD000145.  (PubMed)
33. Ellis J, Folkers K, Watanabe T, et al. Clinical results of a cross-over treatment with pyridoxine and placebo of the carpal tunnel syndrome. Am J Clin Nutr. 1979;32(10):2040-2046.  (PubMed)
34. Ellis JM, Kishi T, Azuma J, Folkers K. Vitamin B6 deficiency in patients with a clinical syndrome including the carpal tunnel defect. Biochemical and clinical response to therapy with pyridoxine. Res Commun Chem Pathol Pharmacol. 1976;13(4):743-757.  (PubMed)
35. Keniston RC, Nathan PA, Leklem JE, Lockwood RS. Vitamin B6, vitamin C, and carpal tunnel syndrome. A cross-sectional study of 441 adults. J Occup Environ Med. 1997;39(10):949-959.  (PubMed)
36. Spooner GR, Desai HB, Angel JF, Reeder BA, Donat JR. Using pyridoxine to treat carpal tunnel syndrome. Randomized control trial. Can Fam Physician. 1993;39:2122-2127.  (PubMed)
37. Hendler SS, Rorvik DR, eds. PDR for Nutritional Supplements. Montvale: Medical Economics Company, Inc; 2001.
38. Kretsch MJ, Sauberlich HE, Skala JH, Johnson HL. Vitamin B-6 requirement and status assessment: young women fed a depletion diet followed by a plant- or animal-protein diet with graded amounts of vitamin B-6. Am J Clin Nutr. 1995;61(5):1091-1101.  (PubMed)
39. Hansen CM, Shultz TD, Kwak HK, Memon HS, Leklem JE. Assessment of vitamin B-6 status in young women consuming a controlled diet containing four levels of vitamin B-6 provides an estimated average requirement and recommended dietary allowance. J Nutr. 2001;131(6):1777-1786.  (PubMed)
40. Ribaya-Mercado JD, Russell RM, Sahyoun N, Morrow FD, Gershoff SN. Vitamin B-6 requirements of elderly men and women. J Nutr. 1991;121(7):1062-1074.  (PubMed)

 

 

Συντάκτης Άρθρου